Ամոն

Ամոն;
Տեսակ	հին եգիպտական աստվածություն և sky deity?
Դիցաբանություն	Եգիպտական դիցաբանություն և Հին Եգիպտոսի դիցաբանություն
Սեռ	արական
Երևի համընկնում է	Զևս
Հայր	Նուն
Ամուսին	Մուտ
Զավակներ	Խոնսու և Monthu?
	Amun Վիքիպահեստում

Ամոն, աստված հին եգիպտական դիցարանում։ Պատկերվել է ոչխարի եղջյուրներով տղամարդու կերպարանքով։ Համարվել է Եգիպտոսի մայրաքաղաք Թեբեի հովանավորը։ Սկզբում նույնացվել է պտղաբերության աստված Մինի, այնուհետև՝ արևի աստված Ռայի հետ (Ամոն–Ռա)։ Հետագայում Ամոն դառնում է եգիպտական պաշտոնական դիցաբանի գլխ. աստվածը, որի շնորհիվ նրա քրմերն ունեցել են քաղաքական մեծ ազդեցություն։ Հույները նույնացրել են Զևսի հետ։

Երբ Ալեքսանդր Մակեդոնացին գրավեց Եգիպտոսը մ.թ.ա. 332 թվականին վերջին, նա համարվում էր ազատարար՝ այդպիսով առանց կռվի գրավելով Եգիպտոսը^[2]։ Նա Սիվայում հռչակվել է Ամոնի որդի^[3]։ Ամունը նույնացվում էր Զևսի հետ, և Ալեքսանդրը հաճախ էր անվանում Զևս-Ամոնին որպես իր իսկական հայր, և նրա մահից հետո արժույթի վրա նրան պատկերում էին Ամոնի եղջյուրներով զարդարված՝ որպես նրա աստվածության խորհրդանիշ^[4]։ Ալեքսանդր Մակեդոնացուն Ամոնի եղջյուրներով պատկերելու ավանդույթը շարունակվել է դարեր շարունակ, երբ Ալեքսանդրը Ղուրանում հիշատակվում է որպես «Դհու ալ-Քարնայն» (Երկեղջյուր)՝ հղում կատարելով նրա Ամոնի եղջյուրներով պատկերմանը մերձավորարևելյան մետաղադրամների^[5] և արձանիկների վրա։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Любкер Ф. Ζεύς (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1479—1482.
↑ Ring, Trudy; Watson, Noelle; Schellinger, Paul, eds. (2013 թ․ հոկտեմբերի 28). Northern Europe. Routledge. ISBN 978-0-203-05915-9.
↑ Bosworth, A. B. (1988). Conquest and empire : the reign of Alexander the Great. Internet Archive. Cambridge [England] ; New York : Cambridge University Press. էջեր 71–74. ISBN 978-0-521-34320-6.
↑ Dahmen, Karsten (2007 թ․ հունվարի 24). «The Legend of Alexander the Great on Greek and Roman Coins». doi:10.4324/9780203967997. ISBN 978-0-415-39451-2. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
↑ «Recent Ancient Coin Acquisitions Focus on Alexander the Great | Middlebury College Museum of Art». www.middlebury.edu (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 1. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 13-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամոն» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 325)։

[_61272236e7b4ec6b-1] Любкер Ф. Ζεύς (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1479—1482.

[2] Ring, Trudy; Watson, Noelle; Schellinger, Paul, eds. (2013 թ․ հոկտեմբերի 28). Northern Europe. Routledge. ISBN 978-0-203-05915-9.

[3] Bosworth, A. B. (1988). Conquest and empire : the reign of Alexander the Great. Internet Archive. Cambridge [England] ; New York : Cambridge University Press. էջեր 71–74. ISBN 978-0-521-34320-6.

[4] Dahmen, Karsten (2007 թ․ հունվարի 24). «The Legend of Alexander the Great on Greek and Roman Coins». doi:10.4324/9780203967997. ISBN 978-0-415-39451-2. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

[5] «Recent Ancient Coin Acquisitions Focus on Alexander the Great | Middlebury College Museum of Art». www.middlebury.edu (անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 1. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 13-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]