Ալեքսանդր Ավագյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Ավագյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ալեքսանդր Ավագյան
Ծնվել է	նոյեմբերի 12, 1944(1944-11-12)
Ծննդավայր	Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	հուլիսի 26, 1988(1988-07-26) (43 տարեկան)
Մահվան վայր	Մեջիբոժ, Լետիչևի շրջան, Խմելնիցկիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մ. Պ. Դրագոմանովի անվան ազգային մանկավարժական համալսարան
Մասնագիտություն	հնէաբան, քարանձավագետ, երաժիշտ և բանաստեղծ

Ալեքսանդր Բենիամինի Ավագյան (նոյեմբերի 12, 1944(1944-11-12), Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 26, 1988(1988-07-26), Մեջիբոժ, Լետիչևի շրջան, Խմելնիցկիի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ծագումով հայ ուկրաինացի հնէաբան, քարանձավագետ, երաժիշտ և բանաստեղծ։ Ուկրաինական քարանձավագիտության համահիմնադիրներից է, հին ուկրաինական քարանձավային կառույցների գիտական համակարգման առաջին հեղինակը։

Հնէաբանություն և քարանձավագիտություն

1981 թվականին ավարտել է Կիևի մանկավարժական ինստիտուտի պատմական բաժինը։

1981 - 1984 թվականներին աշխատել է Ուկրաինական ԽՍՀ ԳԱ Հնէաբանության ինստիտուտի ճարտարապետահնէաբանական խմբում, 1985 - 1988 թվականներին աշխատել է գիտավերականգնողական մասնագիտացված նախագծային ինստիտուտում։

Հակոբյանը ուկրաինական քարանձավագիտության հիմնադիրներից է, հին ուկրաինական քարանձավային կառույցների գիտական համակարգման առաջին հեղինակը։ Լավրի և Զվերինեցկի քարանձավերի հնէաբանական հետազոտությունների, Կիևի Կիրիլովյան եկեղեցու Մովչանսկի միաբանության (Սումսկի շրջան), Օստրոժսկի ամրոցի, (Ռովենսկի շրջան), Լիվադիյսկի պալատի (Յալտա) ստորգետնյա շինությունների կազմակերպիչն ու ղեկավարը։

Կատարել է պեղումներ Կիևում՝ Պոդոլում, Խմելնիցկու մարզի Ստարոկոնստանտինովում, Վիննիցկու շրջանի Տուլչինում, Վոլինի Սվյատոգորոդսկոյ միաբանությունում, Բախչիսարայի խանի պալատում, Թեոդոսիայում, Լուցկում, Կամենեց-Պոդոլսկում և այլուր։

Առաջինն է ուսումնասիրել Մեդժիբոժսկի ամրոցը։ Այնտեղ էլ սպանվել է (Ալեքսանդր Ավագյանին սպանել է իր աշակերտը)։

«Օզյորնայա» և «Օպտիմիստիչեսկայա» քարանձավները ուսումնասիրելու համար արշավախմբեր է կազմակերպել, որոնց արդյունքում պարզվեց, որ նրանք աշխարհում ամենամեծերի շարքում են։ Ավագյանի անվամբ քարանձավ է անվանված։

Երաժիշտ և բանաստեղծ

1962 թվականին ստեղծել է «Բերեզեն» (Մարտ) ռոք-անսամբլը։ Մ․ Նիկոլաևի և Վ․ Կրիշտոֆովիչի համահեղինակությամբ ստեղծել է «Մարիա Օրանտա» ռոք-օպերան, ուր ներառվել են Ավագյանի «Ծիր կաթին», «Գանկա», «Ջրաղացպանը» և «Ինչու են կաթիլներ ապակիին․․․» երգերը։

Ալեքսանդր Ավագյանի հիշատակին է նվիրված համաուկրաինական ամենամյա հեղինակային երգի «Ծիր կաթին» փառատոնը (ուկրաիներեն՝ Чумацький шлях)։

Տպագիր գործեր

• «Ծիր կաթին» (ռուս.՝ «Млечный путь», ուկրաիներեն՝ «Молочний шлях»), Երգեր, Կիև, 1993 (ռուս.)
• «Ոսկե փոշի», (ռուս.՝ «Пыль золотая»), Հնէաբանների երգերի հավաքածո, Մոսկվա, 1994 (ռուս.)

Գրականություն

• Տ․ Ա․ Բոբրովսկի, Բ․ Ա․ Ժոլդակ, Ալեքսանդր Բենիամինի Ավագյան, «Ժամանակակից Ուկրաինայի հանրագիտարան», հատոր 1, Կիև, 2001, էջ 45.(ռուս.)
• Մ․ Նեկրասովա, «Այրին», Նատալի. 1998 թ. - № 5.(ռուս.)
• Տ․ Ա․ Բոբրովսկի, Բ․ Ա․ Ժոլդակ. Ալեքսանդր Բենիամինի Ավագյան, «Տերնոպոլի հանրագիտարանային բառարան», Մոսկվա, ։ «Զբրուչ» հրատարակչություն, 2004-2010. - ISBN 966-528-197-6, հատոր 1, 2004, էջ 18-19. (ռուս.)