Քվանտային թվեր

Քվանտային թվեր, քվանտային մեխանիկայում միկրոսկոպական օբյեկտի որևէ քվանտային փոփոխականի թվային արժեքն է (տարրական մասնիկի, միջուկի, ատոմի և այլն), որը բնութագրում է մասնիկի վիճակը։ Քվանտային թվերի նպատակն է ամբողջությամբ բնութագրել մասնիկի քվանտային վիճակը։ Որոշ քվանտային թվեր կապված են տարածությունում մասնիկի շարժման հետ և բնութագրում են մասնիկի ալիքային ֆունկցիայի տեսակը։

Քվանտային թվերն են՝ գլխավոր $n$, ուղեծրային (օրբիտալային) $l$, մագնիսական $m$ և սպինային $m_{s}$: Միջուկային ֆիզիկայում օգտագործվում են իզոսպին, իսկ տարրական մասնիկների ֆիզիկայում առաջանում է գունային լիցք, c-քվարկ և t- քվարկ քվանտային թվերը։

Գլխավոր քվանտային թիվ

Գլխավոր քվանտային թիվը $n$ որոշում է էլեկտրոնի ընդհանուր էներգիան և հեռավորությունը միջուկից (էներգիական մակարդակի համարը)։ Այն ընդունում է ամբողջ արժեքներ $n$= 1,2,3,....

Ուղեծրային քվանտային թիվ

Ուղեծրային քվանտային թիվը $l$ որոշում է ատոմի ուղեծրի ձևը։ Այն կարող է ընդունել 0-ից մինչև n-1 ամբողջ թվով արժեքներ ($l$=0, 1, 2,... n-1 )։ $l$-ի ամեն մի արժեքի համապատասխանում է ուղեծրի որոշակի ձև։

Մագնիսական քվանտային թիվ

Մագնիսական քվանտային թիվը ցույց է տալիս մագնիսական կամ էլեկտրական դաշտի ազդեցությամբ տարածությունում ուղեծրի կողմնորոշումը։ Այն ընդունում է +$l$-ից մինչև -$l$`ներառյալ 0։ օրինակ, երբ $l$=1, $l$-ը ընդունում է 3 արժեք $m$=-1,0,1

Սպինային քվանտային թիվ

$m_{s}$ սպինային քվանտային թիվը կարող է ընդունել միայն երկու արժեք` - ${\frac {1}{2}}$ կամ + ${\frac {1}{2}}$: Դրանք համապատասխանում են էլեկտրոնի սեփական մագնիսական մոմենտի (սպին) երկու հակազուգահեռ արժեքների։

Գրականություն

• Ա. Հ. Աբոյան-Օպտիկա, Ճառագայթման քվանտային բնույթը և ատոմի Բորի տեսությունը, 2007:- էջ 181