Jump to content

Վրացական ազգանուն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Վրացական ազգանունների ճնշող մեծամասնությունը հիմք են առնում հայրանուններից, հազվադեպ՝ տեղանուններից ու տարատեսակ վերջածանցների կազմություններից։ Սովորաբար վրացական ազգանունները տարբերակվում են ըստ երկրի այս կամ այն տարածքի։ Այսպիսով, արևմտյան և կենտրոնական Վրաստանում ազգանունները վերջանում են «ձե» (վրաց.՝ ძე), որը բառացիորեն նշանակում է «ծնված», մինչդեռ Արևելյան Վրաստանում վերջանում են «շվիլի» վերջածանցով (վրաց. შვილი), որը բառացիորեն նշանակում է «մանուկ» կամ «երեխա». սրանք փաստացի հոմանիշներ են համարվում։ Ի դեպ այս վերջածանցով ազգանուններ կրում են նաև Վրաստանի հրեաները։

Արևելյան Վրաստանի լեռնային շրջաններում հանդիպում են «ուրի» (վրաց.՝ ური) կամ «ուլի» (վրաց.՝ ული)։ Սվանների ազգանունների մեծամասնությունը, ըստ ըության ավարտվում են «-անի» (վրաց.՝ ანი), մեգրելների` «-իա» (վրաց.՝ ია), «-ուա» (վրաց.՝ უა) կամ «-ավա» (վրաց.՝ ავა), լազերի` «շի» (վրաց.՝ ში)։

Վրացական ազգանունների մասին առաջին հուշագրությունները վերագրվում են 7 - 8-րդ դարերին։ Նրանց ճնշող մեծամասնությունը կապված էր տեղանունների (Պավնելի, Սուրամելի, Օրբելի), հայրանունների, կամ էլ մասնագիտական պատկանելիության, գերդաստանի ավանդական հասարակական դիրքի ու կոչման (Ամիլախվարի, Ամիրեջիբի, Էրիսթավի, Դեկանոզիշվիլի) հետ։ 13-րդ դարից սկսած՝ ազգանունները հիմք էին առնում տեղանուններից։ Այս ավանդույթը ամբողջությամբ տարածվեց 15 - 18-րդ դարերում։

Վրաստանի քաղաքացիական ռեեստերի գործակալության 2008 թ. հաշվետվության համաձայն՝ Վրաստանի առավել տարածված ազգանունները հետևյալն են.

  • Բերիձե(ბერიძე) - 24962
  • Կապանաձե (კაპანაძე) - 17202
  • Գելաշվիլի (გელაშვილი) - 16350
  • Մաիսուրաձե (მაისურაძე) - 14824
  • Գիորգաձե (გიორგაძე) - 12954
  • Լոմիձե (ლომიძე) - 11796
  • Ծիկլաուրի (წიკლაური) - 11571
  • Բոլքվաձե (ბოლქვაძე) - 10916
  • Կվարացխելիա(კვარაცხელია) - 10447
  • Նոզաձե (ნოზაძე) - 10183
  • Խուցիշվիլի (ხუციშვილი) - 4806
  • Աբուլաձե (აბულაძე) - 4758
  • Շենգելիա (შენგელია) - 4639
  • Միքելաձե (მიქელაძე) - 4415
  • Տաբատաձե (ტაბატაძე) - 4294
  • Բաիրամովի (ბაირამოვი) - 4265
  • Գուսեինովա (გუსეინოვი) - 4124
  • Գոգոլաձե (გოგოლაძე) - 4057

Իգական անուններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրաստանում ամենատարածված կանացի 9 անունները (2012 թվականի տվյալներով)[1].

# Վրացերեն Հայերեն Թիվ
1 ნინო Նինո 246 879
2 მარიამ Մարիամ 100 982
3 თამარა Թամարա 97 531
4 ნანა Նանա 69 653
5 ნათია Նաթիա 66 947
6 ანა Անա 64 980
7 ლეა Լեա 55 059
8 ქეთევან Քեթեվան 50 272
9 მაია Մայիա 45 952

Արական անուններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրաստանում ամենատարածված արական 9 անունները (2012 թվականի տվյալներով).

# Վրացերեն Հայերեն Թիվ
1 გიორგი Գիորգի 193 828
2 დავით Դավիթ 90 713
3 ნიკოლოზ Նիկոլոզ 59 784
4 ზურაბ Զուրաբ 49 403
5 ალექსანდრე Ալեքսանդրե 45 488
6 ლევან Լևան 40 488
7 თეიმურაზ Թեիմուրազ 36 834
8 ირაკლი Իռակլի 35 150
9 მიხეილი Միխեիլ 28 232
10 ლუკა Լուկա 27 692
11 გოჩა Գոչա 22 063

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]