«Եթեր»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Եթեր''' |
'''Եթեր''' ({{lang-gr|αЇθήρ}}) — օդի վերին շերտերը), հասկացություն, որով արտահայտել են զգայական ընկալմանը անմատչելի, անկշիռ նյութի մասին պատկերացումները։ |
||
== |
== Եթերը փիլիսոփայության մեջ == |
||
Փիլիսոփայության մեջ եթերը հաճախ |
Փիլիսոփայության մեջ եթերը հաճախ համարվել է ինքնուրույն հիմնատարր կամ մյուս հիմնատարրերի (հուր, [[ջուր]], [[օդ]]) բաղկացուցիչ մաս։ Ըստ [[Հունական դիցաբանություն|հունական դիցաբանության]] եթերը օդի ամենավերին՝ զուլալ և թափանցիկ շերտն է՝ աստվածների բնակատեղին։ |
||
== Եթերը ֆիզիկայում == |
|||
== Ֆիզիկայում == |
|||
[[Ֆիզիկա]]յում եթերը (''տիեզերական եթեր'' կամ ''լուսային եթեր'' անվամբ) պատկերացվել է ամբողջ [[տիեզերք]]ն ու նյութի մասնիկների միջն եղած տարածությունը լցնող ամենաթափանց միջավայր, որին տարբեր ժամանակներում վերագրել են տարբեր հատկություններ․ Մասնավորապես, [[էլեկտրամագնիսական ալիքներ]]ի տեսության զարգացման շրջանում եթերը համարվել է էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությունների ու դրանց (օրինակ |
[[Ֆիզիկա]]յում եթերը (''տիեզերական եթեր'' կամ ''լուսային եթեր'' անվամբ) պատկերացվել է ամբողջ [[տիեզերք]]ն ու նյութի մասնիկների միջն եղած տարածությունը լցնող ամենաթափանց միջավայր, որին տարբեր ժամանակներում վերագրել են տարբեր հատկություններ․ Մասնավորապես, [[էլեկտրամագնիսական ալիքներ]]ի տեսության զարգացման շրջանում եթերը համարվել է էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությունների ու դրանց (օրինակ` [[լույս]]ի) տարածման անհրաժեշտ միջավայրը։ Հետագայում, սակայն, պարզվեց,որ այդ պատկերացումն անհիմն է․ դրանով անկարելի էր բացատրել լուսային ալիքների լայնականությունը (այս դեպքում եթերը պետք է ունենար բացարձակ պինդ մարմնի հատկություններ) և երկնային մարմինների շարժմանը եթերի ցույց տված դիմադրության բացակայությունը։ Եվ, վերջապես, եթերի գոյության ապացուցման բոլոր փորձերն (օրինակ ` [[Մայքելսոն-Մոռլիի փորձ|Մայքելսոնի փորձը]]) ապարդյուն էին։ |
||
Արդի ֆիզիկայում եթերը երբեմն նույնացվում է ձգողության դաշտին ([[հարաբերականության ընդհանուր տեսություն]]ում) և ֆիզիկական [[վակուում]]ին (դաշտի [[քվանտային տեսություն]]ում)։{{փաստ}} |
Արդի ֆիզիկայում եթերը երբեմն նույնացվում է ձգողության դաշտին ([[հարաբերականության ընդհանուր տեսություն]]ում) և ֆիզիկական [[վակուում]]ին (դաշտի [[քվանտային տեսություն]]ում)։ |
||
{{փաստ}} |
|||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
19:57, 14 Մայիսի 2015-ի տարբերակ
Եթեր (հունարեն՝ αЇθήρ) — օդի վերին շերտերը), հասկացություն, որով արտահայտել են զգայական ընկալմանը անմատչելի, անկշիռ նյութի մասին պատկերացումները։
Եթերը փիլիսոփայության մեջ
Փիլիսոփայության մեջ եթերը հաճախ համարվել է ինքնուրույն հիմնատարր կամ մյուս հիմնատարրերի (հուր, ջուր, օդ) բաղկացուցիչ մաս։ Ըստ հունական դիցաբանության եթերը օդի ամենավերին՝ զուլալ և թափանցիկ շերտն է՝ աստվածների բնակատեղին։
Եթերը ֆիզիկայում
Ֆիզիկայում եթերը (տիեզերական եթեր կամ լուսային եթեր անվամբ) պատկերացվել է ամբողջ տիեզերքն ու նյութի մասնիկների միջն եղած տարածությունը լցնող ամենաթափանց միջավայր, որին տարբեր ժամանակներում վերագրել են տարբեր հատկություններ․ Մասնավորապես, էլեկտրամագնիսական ալիքների տեսության զարգացման շրջանում եթերը համարվել է էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությունների ու դրանց (օրինակ` լույսի) տարածման անհրաժեշտ միջավայրը։ Հետագայում, սակայն, պարզվեց,որ այդ պատկերացումն անհիմն է․ դրանով անկարելի էր բացատրել լուսային ալիքների լայնականությունը (այս դեպքում եթերը պետք է ունենար բացարձակ պինդ մարմնի հատկություններ) և երկնային մարմինների շարժմանը եթերի ցույց տված դիմադրության բացակայությունը։ Եվ, վերջապես, եթերի գոյության ապացուցման բոլոր փորձերն (օրինակ ` Մայքելսոնի փորձը) ապարդյուն էին։
Արդի ֆիզիկայում եթերը երբեմն նույնացվում է ձգողության դաշտին (հարաբերականության ընդհանուր տեսությունում) և ֆիզիկական վակուումին (դաշտի քվանտային տեսությունում)։ [փա՞ստ]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |