Jump to content

Չիչեմեկներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Չեչեմեկների ազգի ներկայացուցիչներ

Չիչեմեկներ, Մեքսիկայի տարածքում ապրած հին ժողովուրդներ են, որոնք գոյություն են ունեցել մինչև 1519 թվականը։ Չիչեմեկիները հիմնականում քոչվոր ցեղեր են, ովքեր իրենց գոյության ողջ շրջանում պայքարել են անկախության համար։ 12-րդ դարի սկզբին նրանք սկսեցին շարժվել դեպի հարավ, և 13-րդ դարին նրանք հայտնվեցին Տոլտեկների հիմնած իշխանության մայրաքաղաքում։ Նրանք հաղթելով տոլտեկներին հաստատվեցին այս տարածքներում և իշխանության կենտրոնը դարձրեցին Տենայուկա քաղաքը։

13-րդ դարում նրանք քոչելով Մեքսիկայի մի շարք շրջաններով տեղափոխվեցին Տեսկոկո գետի հովտի հարակից շրջանները և հիմնեցին իրենց պետությունը։ Կարճ ժամանակ անց պետությունը թուլացավ, քանի որ երկրի հզոր առաջներդները փորձում էին հաստատել իրենց վերահսկողությունը երկրի տարբեր մասերում։

Ի վերջո 1418 թվականին հարևան հնդկացիական ցեղերը գրավեցին չիչեմեկների կենտրոն Տենայուկա քաղաքը և գրավեցին երկրի մեծ մասը։ Չիչեմեկները կարողացան իրենց պետականությունը պահպանել մինչև 1429 թվականը, երբ նրանց մնացած հողերը գրավվեցին հին մեքսիկացիների՝ ացտեկների կողմից։ 1519 թվականին Իսպանիայից ժամանած կոնկիստադորները գերության վերցրեցին և ոմանց էլ ոչնչացրեցին։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Andrews, J. Richard (2003). Introduction to Classical Nahuatl (Revised ed.). Norman: University of Oklahoma Press.
  • Gradie, Charlotte M. (1994). «Discovering the Chichimeca». Americas. The Americas, Vol. 51, No. 1. 51 (1): pp.67–88. doi:10.2307/1008356. JSTOR 1008356. {{cite journal}}: |pages= has extra text (օգնություն)
  • Karttunen, Frances (1983). An Analytical Dictionary of Nahuatl. Austin: University of Texas Press.
  • Lockhart, James (2001). Nahuatl as Written. Stanford University Press.
  • Lumholtz, Carl (1987) [1900]. Unknown Mexico, Explorations in the Sierra Madre and Other Regions, 1890-1898. 2 vols (reprint ed.). New York: Dover Publications.
  • Powell, Philip Wayne (1969). Soldiers, Indians, & Silver: The Northward Advance of New Spain, 1550-1600. Berkeley, CA: University of California Press.
  • Secretariá de Turismo del Estado de Zacatecas (2005). «Zonas Arqueológicas» (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  • Smith, Michael E. (1984). «The Aztlan Migrations of Nahuatl Chronicles: Myth or History?» (PDF online facsimile). Ethnohistory. Columbus, OH: American Society for Ethnohistory. 31 (3): pp.153–186. doi:10.2307/482619. ISSN 0014-1801. JSTOR 482619. OCLC 145142543. {{cite journal}}: |pages= has extra text (օգնություն)