Մասնակից:Nelly Nazaryan/Ավազարկղ2

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ստաֆֆորդ (անգլ.՝ Stafford),քաղաք Միացյալ թագավորությունում, վարչական կենտրոն Ստաֆֆորդշիրի կոմսությունում։ Մտնում է թողնելով ինքնավար շրջան Ստաֆֆորդը, որը միացել է կրկին գյուղական բնակավայրերին, Ստոունի կոմունան նույնպես։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համարված է, որ առաջին բնակավայրը եղել է Ստաֆֆորդը, որը հիմնադրվել է մոտ 700 տարի Բեորտխելմոմ սրբավայրում։ Անվանումը առաջացել է անգլ.՝ ford և անգլ.՝ staithe բառերից։

Ճահճոտ տեղանքը տեղակայված է Սոյ գետի մոտ գտնվող Թրենթ գետում, որը ուներ կարևոր ռազմավարական նշանակություն։ 10-րդ դարի սկզբում Էտելֆլեդա Մերսիսկայան, Ալֆրեդ Մեծ թագավորի դուստրը, կառուցել է այդ տեղանքում Բուրգ (անգլ.՝ Burh, ամրացված տեղանք)։

Անգլիայի նորմանների կողմից նվաճումից հետո 1066 թվականին նորմանները այդ տեղում բախվել են նրանց հետ կատաղի դիմադրության, ուստի վերահսկված նվաճված հողերի վրա մոտ 1090 թվականին կառուցվել է ամրոց։ Սկզբում ամրոցը եղել է հնավայր, բայց ավելի ուշ այն վերակառուցվել է քարից։ Ամրոցի պատերը ոչնչացվել են 17-րդ դարում անգլիական բուրժուական հեղափոխության ժամանակաշրջանում խորհրդարանի պարլամենտների կողմից, դրանք վերականգնվել են ուշ։ Սկզբում ամրոցը կառավարվում էր ներկայացուցիչների կողմից անգլո-նորմանական Տոսնի ցեղերի (Կաղապար:Lang-fro, առաջին Ստաֆֆորդյան ցեղ), իսկ 12-րդ դարի վերջում Բրակի միջոցով դղյակը անցել է Բագոտ տոհմի կառավարմանը (Կաղապար:Lang-fro երկրորդ Ստաֆֆորդյան ցեղ)։

1206 թվականին Օհան Բեզզեմելնին Ստաֆֆորդին տվեց քաղաքի կարգավիճակ։ Այդ պահին Ստաֆֆորդը դարձավ առաջին առևտրի կենտրոնը, որը տվեց հիմնականում բուրդ և գործվածքներ։

1299 թվականին Էդմունդ Ստաֆֆորդը ստացել է բարոն Ստաֆֆորդի տիտղոս, իսկ նրա ավագ որդի Ռալֆ Ստաֆֆորդը, 2-րդ բարոն Ստաֆֆորդն է, որը 1351 թվականին ստացել է կոմս Ստաֆֆորդ տիտղոսը։ Ռալֆի գրավումը ստացել է Ստաֆֆորդշիր կոմսության անվանումը, վարչական կենտրոն դարձնելով Ստաֆֆորդ քաղաքը։

1837 թվականին Ստաֆֆորդի միջոցովԲիրմինգհեմ-Ուորինգտոն երկաթուղային գիծն է անցել։

2006 թվականին Ստաֆֆորդը պատասխանել է 800-ամյա քաղաքի կարգավիճակ ստանալու համար, այս առիթով կազմակերպված բաժանումը այցելել է Եղիսաբեթ II թագուհին։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստաֆորդում է ամենամեծ փայտե տունը Անգլիայի Էկիզաբեթյան դարաշրջանի (այսպես կոչված, հին բարձր տունը), կառուցվել է 1594 թվականին։ Ներկայումս այն գտնվում է թանգարանում։

Տեսարժան վայրերի առաջին քաղաքի ավերակները Ստաֆորդ ամրոցինն է։

Քաղաքում է գտնվում նաև Սուրբ Չադա եկեղեցին (XII դար) և Սուրբ Մարիամ եկեղեցին (XIII դար)։

Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում արտադրվում են էլեկտրական և մեխանիկական սարքավորումներ։ Բացի այդ, այն գտնվում է կոշիկի ձեռնարկություններ, ինչպես նաև ականապատված աղ։

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստաֆորդում հիմնվում է 3 ֆուտբոլային ակումբ․

  • Ստաֆֆորդ Ռեյնջերս - կիսապրոֆեսիոնալ ակումբը հիմնադրվել է 1876 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 9-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։
  • Բրոկտոն - սիրողական ակումբ, հիմնադրվել է 1937 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 10-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։
  • Ստաֆֆորդ Դաուն - սիրողական ակումբ, հիմնադրվել է 1976 թվականին, 2011/12 մրցաշրջանում հանդես է գալիս անգլիական 10-րդ դիվիզիոնի տարածաշրջանային լիգաներից մեկում։

Հայտնի բնիկները և բնակիչները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Թովմաս Բրասսի (1836—1918) — անգլիացի տնտեսագետ և քաղաքական գործիչ։
  • Ջոն Պրեսկոտ Նայթ (1803—1881) — անգլիացի նկարիչ։
  • Իսահակ Ուոլտոն (1593—1683) — անգլիացի գրող, անգլիական գրականության մեջ կենսագրության ժանրի հիմնադիրը:
  • Պիտեր Ջոն Խոյկոկ (1951—2013) — բրիտանացի գիտառիստ և կոմպոզիտոր։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Stafford» (անգլերեն). Encyclopædia Britannica. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-25-ին. Վերցված է 2012-02-18-ին.