Հուվեր (փոկ)
| Հուվեր | |
|---|---|
| Տեսակ | captive marine mammal? |
| Ծնվել է | 1971 |
| Սատկել է | հուլիսի 25, 1985 |
| Սատկելու վայր | Նյու Ինգլանդ ակվարիում, Բոստոն, ԱՄՆ |
| Անվանված է | The Hoover Company? |
Հուվեր (1971 - հուլիսի 25, 1985, Նյու Ինգլանդ ակվարիում, Բոստոն, ԱՄՆ), սովորական փոկի արու ձագ, որը վարժված էր ընդօրինակելու մարդկային խոսքը, աշխարհում առաջին ոչ մարդ խոսող կաթնասունը[1]։
 Արտաքին տեսաֆայլեր
| |
|---|---|
| Հուվերի ձայնը ՅուԹյուբում | |
|
|
https://www.youtube.com/watch?v=prrMaLrkc5U |
Քանդիի նավահանգիստ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սքոթի Դաննինգը 1971 թվական մայիսի 5-ին[2], Մեն նահանգի Քանդի նավահանգստի ափին հայտնաբերեց փոկի արու ձագի։ Ձագի մորը գտնելու անհաջող փորձից հետո Դաննինգն օգնության համար կանչեց իր եղբորը՝ Ջորջ Սվալոուին։ Սկսեցին եղբայրները որոնել մայր փոկին և ավելի ուշ գտան նրան մահացած ժայռերի մեջ[3]։ Որոշակի քննարկումներից հետո Սվալոուին որոշեց իր հետ տուն տանել փոկի ձագին։ Սկզբում նա հրաժարվում էր շշից կաթ խմել, բայց երբ հարևանը խորհուրդ է տալիս մանրացնել ձուկը և առաջարկել ձագին, փոկը սկսեց vacuum cleaner-ի (փոշեկուլի) նման կուլ տալ, այստեղից էլ առաջացավ նրա անունը՝ Հուվեր[4]։
Սվալոուիները նրան պահեցին իրենց լոգարանում, բայց դա չափազանց անհարմար էր։ Այսպիսով, Ջորջը նրան տեղափոխեց աղբյուրից սնվող լճակ, որտեղ նա տեղադրեց «վրան», որը փակված էր մետաղական ցանկապատով[3]։ Հուվերն ապրում էր ընտանի շան նման և նույնիսկ քաղաք գնալիս ուղեկցում էր Ջորջին՝ գլուխը պատուհանից դուրս հանած[2]։
Քանի որ Հուվերը մեծանում էր, նրա ախորժակը նույնպես մեծանում էր, և Սվալոուիները պայմանագիր կնքեցին Պորտլենդում (Մեն) մի ֆիրմայի հետ՝ նրանց բավարար քանակությամբ ձուկ մատակարարելու համար։ Սվալոուի ընտանիքի անդամները անընդհատ խոսում էին փոկի ձագի հետ[4]։ Ալիս Սվալոուն իր «Հուվեր փոկը և Ջորջը» գրքում նշում է. «Եթե Ջորջը ուշացնում էր Հուվերին տալ իր նախաճաշը, վերջինս գտնում էր նրան և բղավում. «Հեյ, բարև»։ Ջորջը և Հուվերը հիանալի ընկերներ էին, երբեմն Հուվերը թաքնվում էր… և չէր հայտնվում, մինչև Ջորջը չբղավեր. «Դուրս արի այդտեղից ու այստեղ արի», հետո Հուվերը դուրս էր գալիս թաքստոցից և սլանում Ջորջի մոտ և ողջունում նրան թաց, ձկնային համբույրով»[3]։ Հենց այս ընթացքում էր, որ Հուվերը սկսեց նմանակել Ջորջի շեշտված, կոպիտ առոգանությունը և արտահայտությունները[4]։ Շուտով, սակայն, Սվալոուները որոշեցին, որ այլևս չեն կարող պահել Հուվերին՝ նրա աճող չափերի և ահռելի քանակությամբ ձուկ ուտելու պատճառով։ Օգոստոսին նրանք կապ հաստատեցին Նյու Ինգլանդ ակվարիումի հետ, որը համաձայնեց ընդունել Հուվերին իրենց հաստատություն։
Նյու Ինգլանդ ակվարիում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նրանց ժամանելուն պես Ջորջը տեղեկացրեց ակվարիումի աշխատակիցներին, որ Հուվերը կարող է խոսել, բայց աշխատակիցներից ոչ ոք չհավատաց նրան, ուստի նա չպնդեց[2][4]։ Միայն 5 տարի անց, որպես չափահաս փոկ, Հուվերը ակվարիումում հարմարվեց իր շրջապատին և սկսեց արտասանել այնպիսի արտահայտություններ, ինչպիսիք են. «Հեյ, բարև», «Եկե՛ք այստեղ»՝ Նոր Անգլիայի առոգանությամբ[5]։
Այս յուրահատուկ հատկանիշի շնորհիվ Հուվերը հայտնի դարձավ և Սվալոուների հետ միասին հայտնվեց այնպիսի հրատարակություններում, ինչպիսիք են «Reader’s Digest»-ը, The New Yorker-ը և «Good Morning, America» հեռուստատեսային ծրագրում։
Մահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հուվերը սատկել է 1985 թվականի հուլիսի 25-ին՝ իր ամենամյա պասիվ շրջանի ժամանակ առաջացած բարդությունների պատճառով։ Նրա մահախոսականը տպագրվել է «The Boston Globe»-ում[6]։
Ժառանգություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հուվերի վեց ձագերից (դուստրերը՝ Ջոյ, Ամելիա, Տրամփիտ, որդիներ՝ Լյուցիֆեր, Սինդեր ու Սփարկ) ոչ մեկը չխոսեց, բայց նրա թոռը՝ Չակոդան (կամ «Չակին») ցույց է տվել որոշակի վոկալ ունակություններ, բայց չի ցուցադրել մարդկային խոսքը ընդօրինակելու ունակություն։ Ակվարիումի աշխատակիցները շարունակում են աշխատել նրա հետ[7][8]։
Մշակույթում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2013 թվականին Դերեկ Կալուստը և Աննա Թիլեթը գրել են մանկական գիրք Հուվերի և Սվալոուների մասին՝ «Խոսող Հուվեր փոկը» վերնագրով[9]։
Բրիտանական կատակերգական QI պանելային շոուի 4-րդ սերիայի 11-րդ էպիզոդում[10], հաղորդավար Սթիվեն Ֆրայը հարց տվեց խոսող Հուվեր փոկի մասին[11][12]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Fitch, W. Tecumseh (2000 թ․ հուլիսի 1). «The evolution of speech: a comparative review» (PDF). Trends in Cognitive Sciences. 4 (7): 258–267. CiteSeerX 10.1.1.22.3754. doi:10.1016/S1364-6613(00)01494-7. ISSN 1364-6613. PMID 10859570. S2CID 14706592. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2005 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Fame at the Aquarium». Auditory Neuroscience. 2007 թ․ սեպտեմբերի 27. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Swallow, Alice Dunning (2001). Hoover the Seal, and George. Maine: Freeport Village Press. էջեր 3–7. ISBN 978-0615895352.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Anthony Hiss (1983 թ․ հունվարի 3). «Talk of the Town HOOVER». The New Yorker. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
- ↑ Jan Schnupp (2007 թ․ սեպտեմբերի 2). «Hoover the Talking Seal». Auditory Neuroscience. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
- ↑ «The Smartest City on the Planet». Boston Magazine. 2006 թ․ հոկտեմբեր.
- ↑ Rebecca A. Fitzgerald (2007 թ․ սեպտեմբերի 2). «Chuck the seal has a lot to say». Boston.com. The Boston Globe.
- ↑ «Ask the Globe». The Boston Globe. 1989 թ․ ապրիլի 19. էջ 56.
- ↑ Derek Kaloust (2013). «Hoover the Talking Seal». Talking Seal Productions. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-09-06-ին. Վերցված է 2024-03-27-ին.
- ↑ Guide, British Comedy. «Great scenes from QI». British Comedy Guide.
- ↑ «Stephen Fry: What is meant by the expression "hoover the talking seal"?Roger McGough: Well, it's either one of those wonderful Oz expressions for throwing up … "Excuse me, I've got to go hoover the talking seal …"Stephen Fry: Or "My wife came in just as I was hoovering the talking seal …"». www.quotes.net.
- ↑ «QI - Hoover the talking seal» – via www.youtube.com.