Հոգու երկվություն

Չինաստանում հավատում էին, որ նեֆրիտե թաղման հագուստները դանդաղացնում են «պո» հոգու քայքայումը:

Հոգու երկվություն կամ երկակի հոգի, հավատալիքների ամբողջություն, ըստ որի անձը ունի երկու կամ ավելի տեսակի հոգիներ։ Շատ դեպքերում, հոգիներից մեկը կապված է մարմնի հետ և անվանվում է «մարմնի հոգի», իսկ մյուսը կարող է լքել մարմինը և անվանվում է «ազատ հոգի»։ Հաճախ, որոշ մշակույթներում, հոգիների կազմությունն ու նշանակությունը կարող է ավելի բարդ լինել։

Օրինակներ

Ինուիտներ

Ինուիտների Կալբո խմբերը հավատում են, որ անձը ունի մեկից ավելի տեսակի հոգի։ Մեկը կապված է շնչառության հետ, մյուսը՝ կարող է ուղեկցել մարմինը ստվերի տեսքով։ Ինուիտների հոգու մասին պատկերացումները տարբեր են և իրար նման չեն։ Որոշ դեպքերում, դրանք կապված են շամանական հավատալիքների հետ։ Կաիբու ինուիտները նույնպես հավատում են մի քանի տեսակի հոգիների գոյությանը։

Չինացիներ

Ավանդական չինական մշակույթում տարբերում են երկու՝ «հուն» և «պո» հոգիներ, որոնք նման են ինին և յանին համապատասխանաբար։ Հոգու այս երկվության պատկերացումներում, ամեն մարդ ունի երկու հոգի՝ հունը (魂)՝ հավերժական հոգին, որը մարմինը լքում է մահից հետո և ավելի երկրորդական պոն (魄)` ֆիզիկական հոգին՝ որը մնում է մարմնի հետ։ Չինական ավանդույթներում հոգիների թիվը տարբերվում է. այսպես օրինակ՝ դաոսիզմը ունի «սանհունքիպո» համակարգը՝ 三魂七魄, երեք հուն և յոթ պո։

Ուրալցիներ

Մեծ թվով հոգիներ ունենալու պատկերացումները հանդիպում են նաև որոշ ֆիննո-ուգարակացիների մոտ։ Օրինակ՝ հունգարացիների ժողովրդական պատկերացույմներում կա «íz»-ը ստվերանման հոգի, որը կարող է մարմինը լքել ազատորեն։ Երկակի ստվերանման հոգու առկայությունը հունգարացիների մոտ անվանվում է itse, որը կազմում է ֆիննական և առավելապես բալթիկ-ֆիննական ավանդույթների մի մասը։ Էստոնական հոգիների պատկերացումները քննարկել են մի շարք հեղինակներ։

Տես նաև

• Դուալիզմ
• Հոգի

Գրականություն

• Dienes, István (1975). «A honfoglaló magyarok és ősi hiedelmeik». In Hajdú, Péter (ed.). Uráli népek / Nyelvrokonaink kultúrája és hagyományai (Hungarian). Budapest: Corvina Kiadó. էջեր 77–108. ISBN 963-13-0900-2.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) The title means: “Uralic peoples / Culture and traditions of our linguistic relatives”; the chapter means “The Hungarians at the time of entering the Carpathian Basin, and their ancient beliefs”.
• Diószegi, Vilmos (1962). Samanizmus. Élet és Tudomány Kiskönyvtár. Budapest: Gondolat.
• Fodor, István (2005). «Az ősi magyar vallásról». In Molnár, Ádám (ed.). Csodaszarvas. Őstörténet, vallás és néphagyomány. Vol. I (Hungarian). Budapest: Molnár Kiadó. էջեր 11–34. ISBN 963-218-200-6.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) The chapter means: “About the ancient Hungarian religion”; the book title means: “Miracle deer. Ancient history, religion and folklore tradition”.
• Gabus, Jean (1970). A karibu eszkimók (Hungarian). Budapest: Gondolat Kiadó.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) Translation of the original: Gabus, Jean (1944). Vie et coutumes des Esquimaux Caribous. Libraire Payot Lausanne. It describes the life of Caribou Eskimo and Padlermiut groups.
• Hoppál, Mihály (1975). «Az uráli népek hiedelemvilága és a samanizmus». In Hajdú, Péter (ed.). Uráli népek. Nyelvrokonaink kultúrája és hagyományai (Hungarian). Budapest: Corvina Kiadó. էջեր 211–233. ISBN 963-13-0900-2.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) The title means: “Uralic peoples / Culture and traditions of our linguistic relatives”; the chapter means “The belief system of Uralic peoples and the shamanism”.
• Hoppál, Mihály (1994). Sámánok. Lelkek és jelképek. Budapest: Helikon Kiadó. ISBN 963-208-298-2. Title mans: “Shamans / Souls and symbols”.
• Kleivan, Inge; Sonne, B. (1985). Eskimos. Greenland and Canada. Iconography of religions, section VIII /Arctic Peoples/, fascicle 2). Institute of Religious Iconography • State University Groningen. E.J. Brill, Leiden (The Netherland). ISBN 90-04-07160-1.
• Merkur, Daniel (1985). Becoming Half Hidden / Shamanism and Initiation among the Inuit. Acta Universitatis Stockholmiensis / Stockholm Studies in Comparative Religion. Stockholm: Almqvist & Wiksell. ISBN 91-22-00752-0.