Կումմուխ

Կումմուխ

մ.թ.ա. 870 - մ.թ.ա. 708
Քարտեզ
Ընդհանուր տեղեկանք
Մայրաքաղաք	Կումմուխ
Իշխանություն
Պետական կարգ	թագավորություն
Պետության գլուխ	թագավոր

Կումմուխ (ռուս.՝ Куммух, անգլ.՝ Kummuh, Կումուխ, Կումմուխի, Կումմուխու, Կումախա, Կոմմագենե), պատմական երկիր (երկրամաս)՝ քաղաք-պետություն Հայոց (Վերին) Միջագետքում, Եփրատի հովտում։ Հիշատակվել է մ.թ.ա. 12-րդ դարում, Ասորեստանի Թիգլաթպալասար Ա թագավորի մի արձանագրության մեջ, որպես Կադմուխ անվան այլաձև։ Հիշատակվել է նաև Վանի թագավորության սեպագիր արձանագրություններում։ Ըստ Նիկողայոս Ադոնցի Կումմուխը գրավվել է Վանի թագավորության կողմից Սարդուրի Բ-ի օրոք և համապատասխանում է հետագայի Կոմմագենեին։ Ուրիշների կարծիքով Կումմուխը հեթական աղբյուրներում հիշատակված Կումախա երկիրն է։

Հայասա-Ազզի համադաշնություն

Կումմուխը (անտիկ դարաշրջանի Commagenae) Հայասա-Ազզի համադաշնության երրորդ քաղաք-պետությունն էր, որը կազմավորվում է Մալդիայից հարավ, Եփրատի աջ ափին։ Նրա մայրաքաղաքը՝ Կումմախան (անտիկ դարաշրջանի Սամոսատը, այժմ՝ Սումեյսատ) գտնվում է Եփրատի այն գետանցի մոտ, որի նշանակությունը հետագայում մեծանում է։

Հայաստանը և հարակից շրջանները 15-12-րդ դարերում

Կումմուխի երկրի արքայացանկ

1. Հաթթածիլի (Հաթուսիլիս) (մոտ 870)
2. Կունդաշպի (մոտ 854)
3. Ուսպիլուլումե (մոտ 805)
4. Կուշտաշպի (մոտ 750 - 732).
5. Մուտալլու (Մուվաթալիս)(մոտ 732 - 708)

• 708 - 612 թվականներ՝ ասորական նվաճումներ
• 612 - 550 թվականներ՝ մարական նվաճումներ
• 550 - 333 թվականներ՝ պարսկական նվաճումներ
• 333 թվական՝ մակեդոնական նվաճումներ

Արտաքին հղումներ

• Կոմագենեի (Կումմուխ) թագավորություն

Տես նաև

• Տուր-Աբդին
• Կադմուխ
• Կումախա

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», Թ.Խ. Հակոբյան, Ստ.Տ. Մելիք-Բախշյան, Հ.Խ. Բարսեղյան։ Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչություն, Երեւան, 1991, Հատոր 3, Ցուցակ 1, Էջ 271
• Հայ Ժողովրդի Պատմություն, Հատոր 1, Խմբ.` Աղայան Է. Բ., Առաքելյան Բ. Ն., Գալոյան Գ. Ա., Երեմյան Ս. Տ., Խաչիկյան Լ. Ս., Հակոբյան Ա. Մ., Հովհաննիսյան Ա. Գ., Ներսիսյան Մ. Գ.: ՀՍՍՀ ԳԱ Պատմության ին-տ. Երևան։ ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1971 ., էջ 196