Կաթնահյութ

Կաթնահյութ, լատեքս բույսերի կաթնանոթների հեղուկ պարունակություն։ Այն հանդիպում է ծաղկավոր բույսերի շուրջ 10%-ի մոտ^[1]։

Լինում է թափանցիկ, կաթնագույն, դեղնադարչնագույն, դեղին կամ նարնջագույն։ 17-րդ դարից սկսած, լատեքս բառն օգտագործվում է բույսերի հեղուկ զանգվածի բնութագրման համար^[2]։ Այն հիմնականում պաշտպանում է բույսը բուսակեր միջատներից^[1]։ Մեծ քանակությամբ կաթնահյութ են պարունակում իշակաթնուկազգիների, բարդածաղկավորների, թթազգիների ընտանիքի բույսերի որոշ տեսակներ։ Կաթնահյութում լուծված կամ կախված վիճակում պարունակվում են ածխաջրեր, սպիտակուցներ, գլիկոզիդներ, աղեր, եթերային յուղեր։ Կաուչուկատու և գուտապերչատու բույսերի կաթնահյութի բնորոշ բաղադրամասերն են խեժերը, կաուչուկը, գուտապերչը։

Կակաչազգիների կաթնահյութում կան մեծ քանակությամբ ալկալոիդներ, սեխածառի կաթնահյութում՝ պապաին ֆերմենտը^[1]։ Բույսերի վնասումից կաթնահյութ տուրգորի ազդեցության տակ սկսում է հոսել դուրս։ Taraxacum kok-saghyz-ն արհեստական կուլտիվացվում է կաուչուկի արտադրության նպատակներով^[3]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Anurag A. Agrawal &d Kotaro Konno (2009). «Latex: a model for understanding mechanisms, ecology, and evolution of plant defense Against herbivory». Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics. 40: 311–331. doi:10.1146/annurev.ecolsys.110308.120307.
↑ Paul G. Mahlberg (1993). «Laticifers: an historical perspective». The Botanical Review. 59 (1): 1–23. doi:10.1007/bf02856611. JSTOR 4354199.
↑ «Taraxacum kok-saghyz». Pfaf.org. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 21-ին.

Սա բույսերի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 160)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կաթնահյութ» հոդվածին։

[Agrawal-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Anurag A. Agrawal &d Kotaro Konno (2009). «Latex: a model for understanding mechanisms, ecology, and evolution of plant defense Against herbivory». Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics. 40: 311–331. doi:10.1146/annurev.ecolsys.110308.120307.

[2] Paul G. Mahlberg (1993). «Laticifers: an historical perspective». The Botanical Review. 59 (1): 1–23. doi:10.1007/bf02856611. JSTOR 4354199.

[3] «Taraxacum kok-saghyz». Pfaf.org. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 21-ին.

[1]

[2]

[3]