Դմիտրի Ալխազով

Դմիտրի Ալխազով
Ծնվել է	փետրվարի 17 (մարտի 2), 1909; Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 30, 1982 (73 տարեկան); Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	ֆիզիկոս
Գործունեության ոլորտ	Միջուկային ֆիզիկա
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1959)
Պարգևներ	; և

Դմիտրի Գեորգիի Ալխազով (փետրվարի 17 (մարտի 2), 1909, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 30, 1982(1982-06-30), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդահայ գիտնական արագացուցիչների ֆիզիկայի և տեխնոլոգիայի բնագավառում, ֆիզիկոս։ Ֆիզիկա-մաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1959): Լենինգրադի միջուկային ֆիզիկայի ինստիտուտի սինքրոցիկլիկտրոնի հիմնադիրներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դմիտրի Ալխազովը ծնվել է 1909 թվականի փետրվարի 4-ին, Սանկտ Պետերբուրգում, վրաց ազնվականությունը ստացած հայկական ընտանիքում։ Հոր պապը՝ Յակով Կայխոսրովիչ Ալխազովը, եղել է գեներալ, մայրական պապը Իվան Գլազունով է։ 1928 թվականին ավարտել է Լենինգրադի թիվ 13 միջնակարգ դպրոցը։ Աշխատել է որպես բանվոր, ապա՝ որպես կապի բարձրագույն դպրոցի լաբորանտ։ 1930 թվականին ընդունվել է Ռադիևի պետական ինստիտուտի ֆիզիկայի ֆակուլտետ՝ որպես գիտական և տեխնիկական աշխատող։ 1941 թվականին եղել է ցիկլոտրոնի լաբորատորիայի ղեկավարի տեղակալ և գիտական ղեկավար։ 1942 թվականին Ալխազովը նշանակվել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկոտեխնիկական ինստիտուտի թիվ 4 լաբորատորիայում հատուկ առարկաների վրա աշխատելու համար, որտեղ աշխատել է մինչև 1944 թվականը։ 1944 թվականին պաշտպանել է թեզը՝ «Փայլուն արտանետումների օգտագործումը որպես ցիկլոտրոնում իոնների աղբյուր»։ 1945 թվականին եղել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկոտեխնիկական ինստիտուտի հատուկ շինարարության գիտական ղեկավար, ատոմային ծրագրի մասնակից։ Վերահսկել է PhTI ցիկլոտրոնի ներդրումը։ Նա միջուկային հետազոտություններ է անցկացրել իր լաբորատորիաներում։ Այս շարքի աշխատանքների համար նրան շնորհվել է ԽՍՀՄ 1968 թվականի Պետական մրցանակ (որպես թիմի կազմում)։ Ալխազովը եղել է Լենինգրադի միջուկային ֆիզիկայի ինստիտուտի «Գատչինա» պրոտոնի սինխրոցիկլոտրոնի շինարարության վերահսկողը (1970)^[1]^[2]:

Աշխատանքները վերաբերում են իոնային արագացուցիչների ֆիզիկային և տեխնիկային, միջուկային ֆիզիկային։ Ալխազովի ղեկավարությամբ ստեղծվել է ԽՍՀՄ խոշորագույն ցիկլոտրոններից մեկը, ինչպես նաև ֆիզատրոնային տեղակայանք, որով հետազոտվել են արագացման ֆիզատրոնային ռեժիմի առանձնահատկությունները։ Ուսումնասիրել է միջուկների կուլոնային գրգռումը՝ էապես կատարելագործելով փորձի տեխնիկական և իբրև ռմբարկող մասնիկներ օգտագործելով արագացված ծանր իոններ^[3]։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դմիտրի Ալխազովը մահացել է 1982 թվականի հունիսի 30-ին, Լենինգրադում։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայր` Գեորգի Ալխազով
Կին` Գրեբենշչիկովա Վերա Իլյինիչնա (1908-1985)։
Որդի` Գեորգի Դմիտրիևիչ Ալխազով, ռուս միջուկային ֆիզիկոս, ֆիզիկական և մաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պատվո նշան» շքանշան (1947)։
ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (1968)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Они были первыми». hepd.pnpi.spb.ru. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 24-ին.
↑ «Дмитрий Георгиевич». hepd.pnpi.spb.ru. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 24-ին.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"Грузинский генералитет. (1699 - 1921г.г.) Киев 2001 г.; "Руководители Санкт-Петербурга" Изд. Дом "Нева", "Олма-Пресс" - Москва 2003 г.; газета "Санкт-Петербургские ведомости" № 16 за 22 апреля 2000 г.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դմիտրի Ալխազով» հոդվածին։

[1] «Они были первыми». hepd.pnpi.spb.ru. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 24-ին.

[2] «Дмитрий Георгиевич». hepd.pnpi.spb.ru. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 24-ին.

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005։

[1]

[2]

[3]