Դիմերկապրոլ

Դիմերկապրոլ
Նույնացուցիչներ
CAS համար	59-52-9
PubChem CID	3080
DrugBank	DB06782
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5040461 ;
ECHA InfoCard	100.000.394
	դ; ք; խ;

Դիմերկապրոլ, դեղամիջոց, հայտնի է նաև Բրիտանական հակալյուիզիտ, արսենի, սնդիկի, ոսկու և կապարի հակաթույն^[1] ։ Պակաս արդյունավետությամբ օգտագործվում է նաև ծարիրով, թալիումով և բիսմուտով թունավորումների դեպքում^[1]^[2] ։ Կիրառվում է միջմկանային ներարկումների միջոցով^[1]։

Կողմնակի երևույթներ

Սովորաբար որպես կողմնակի երևույթներ դիտվում է արյան ճնշման բարձրացում, ցավ ներարկման հատվածում, փսխում և տենդ^[1] ։ Խորհուրդ չի տրվում օգտագործել գետնանույշի նկատմամբ ալերգիա ունեցող մարդկանց^[1]։ Կասկածներ կան հղիության ընթացքում պտղի վրա ունեցած բացասական ազդեցության վերաբերյալ^[1]։ Դիմերկապրոլի հակատոքսիկ ազդեցությունը պայմանավորված է նրա՝ ծանր մետաղներին կապելու հատկության հետ^[1]։

Դիմերկապրոլը առաջին անգամ սինթեզվել է Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ընթացքում^[3]։ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը այն ներառել է առաջին անհրաժեշտության դեղամիջոցների ցանկում^[4] ։ ԱՄՆ-ում այս դեղամիջոցով բուժման կուրսը արժե 200 ամերիկյան դոլար^[5]։

Բժշկական կիրառություն

Դիմերկապրոլը կիրառվում է կապարով և արսենով թունավորումների դեպքում^[6]^[7] ։ Այն նաև քիմիական զենք Լյուիզիտի հակաթույնն է։ Դիմերկապրոլը ունի արտահայտված կողմնակի երևույթներ և այդ պատճառով գիտնականները զբաղված են պակաս թունավոր անալոգի ստեղծման աշխատանքներով։

Վիլսոնի հիվանդությունը գենետիկ խանգարում է, որի ժամանակ պղինձը կուտակվում է լյարդում՝ առաջացնելով էնդոգեն թունավորում։ Դիմերկապրոլը պղնձի հետ առաջացնում է խելատային կոմպլեքսներ և այդ պատճառով կիարռվում է Վիլսոնի հիվանդության բուժման համար^[8]։

Ազդեցության մեխանիզմ

Արսենը և ծանր մետաղները միանում են բազմաթիվ ֆերմենտների թիոլային խմբերի հետ՝ առաջացնելով խելատային կոմպլեքսներ։ Վերջիններիս պատճառով այդ ֆերմենտները կորցնում են իրենց կենսաբանական ակտիվությունը՝ բերելով նյութափոխանակության տարաբնույթ խանգարումների^[9]։ Դիմերկապրոլը ծանր մետաղների հետ խելատային կոմպլեքսներ է առաջացնում, իսկ վերջիններս հյուսվածքներից արյան միջոցով անցնում է մեզի մեջ և դուրս գալիս օրգանիզմից^[10]։

Դիմերկապրոլը բավականին տոքսիկ դեղամիջոց է և կարող է բերել արսենի՝ որոշ օրգաններում կոտակումների։ Ունի լուրջ կողմնակի երևույթներ, ընդհուպ մինչև նեֆրիտներ և հիպերտենզիա։ Դիմերկապրոլը առաջացնում է կայուն խելատային կոմպլեքսներ սնդիկի, ծարիրի, բիսմութի, կադմիումի, քրոմի, կոբալտի, ոսկու և նիկելի հետ և այդ պատճառով օգտագործվում է այս մետաղներով թունավորումների դեպքում։

Պատմություն

Այն առաջին անգամ սինթեզվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում՝ Օքսֆորդի կենսաքիմիկոսների կողմից և նախատեսված էր որպես Լյուիզիտ քիմիական զենքի հակաթույն^[11]^[12] ։

Տես նաև

Պենիցիլամին
Ծանր մետաղներով թունավորումներ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 «Dimercaprol». The American Society of Health-System Pharmacists. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջ 62. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ Greenwood, David (2008). Antimicrobial Drugs: Chronicle of a Twentieth Century Medical Triumph (անգլերեն). OUP Oxford. էջ 281. ISBN 9780199534845. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
↑ Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 470. ISBN 9781284057560.
↑ Flora, SJ; Pachauri, V (2010), «Chelation in metal intoxication», International Journal of Environmental Research and Public Health, 7 (7): 2745–2788, doi:10.3390/ijerph7072745, PMC 2922724, PMID 20717537.{{citation}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
↑ «WHO Model List of Essential Medicines» (PDF). World Health Organization. October 2013. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 22-ին.
↑ Leggio, L; Addolorato, G; Abenavoli, L; Gasbarrini, G (2005). «Wilson's disease: clinical, genetic and pharmacological findings». International journal of immunopathology and pharmacology. 18 (1): 7–14. doi:10.1177/039463200501800102. PMID 15698506.
↑ Goldman M, Dacre JC. (1989) Lewisite: its chemistry, toxicology, and biological effects. Rev Environ Contam Toxicol 110: 75-115
↑ https://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search/a?dbs+hsdb:@term+@DOCNO+4004
↑ Domingo Tabangcura, Jr.; G. Patrick Daubert. «British anti-Lewisite». Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 2-ին.
↑ Peters, R; Stocken, L; Thompson, R. (1945). «British Anti-Lewisite (BAL)». Nature. 156 (3969): 616–619. doi:10.1038/156616a0. PMID 21006485.

[AHFS2016-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 «Dimercaprol». The American Society of Health-System Pharmacists. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[WHO2008-2] WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. էջ 62. ISBN 9789241547659. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[3] Greenwood, David (2008). Antimicrobial Drugs: Chronicle of a Twentieth Century Medical Triumph (անգլերեն). OUP Oxford. էջ 281. ISBN 9780199534845. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.

[WHO19th-4] «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)» (PDF). World Health Organization. April 2015. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.

[Ric2015-5] Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. էջ 470. ISBN 9781284057560.

[pmid_20717537-6] Flora, SJ; Pachauri, V (2010), «Chelation in metal intoxication», International Journal of Environmental Research and Public Health, 7 (7): 2745–2788, doi:10.3390/ijerph7072745, PMC 2922724, PMID 20717537.{{citation}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)

[WHO_Essential_Medicines-7] «WHO Model List of Essential Medicines» (PDF). World Health Organization. October 2013. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 22-ին.

[8] Leggio, L; Addolorato, G; Abenavoli, L; Gasbarrini, G (2005). «Wilson's disease: clinical, genetic and pharmacological findings». International journal of immunopathology and pharmacology. 18 (1): 7–14. doi:10.1177/039463200501800102. PMID 15698506.

[9] Goldman M, Dacre JC. (1989) Lewisite: its chemistry, toxicology, and biological effects. Rev Environ Contam Toxicol 110: 75-115

[10] ttps://toxnet.nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search/a?dbs+hsdb:@term+@DOCNO+4004

[chm.bris-11] Domingo Tabangcura, Jr.; G. Patrick Daubert. «British anti-Lewisite». Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 2-ին.

[12] Peters, R; Stocken, L; Thompson, R. (1945). «British Anti-Lewisite (BAL)». Nature. 156 (3969): 616–619. doi:10.1038/156616a0. PMID 21006485.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]