Ֆրունզե Եսայան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Եսայան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
| Ֆրունզե Շաբոյի Եսայան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1928, 27 դեկտեմբեր |
| Ծննդավայր | Աղավնաձոր |
| Մահացել է | 2022, 21 մարտ |
| Մահվան վայր | Աղավնաձոր |
Ֆրունզե Շաբոյի Եսայան, (1928, դեկտեմբերի 27, Վայոց ձորի մարզ, գյուղ Աղավնաձոր - 2022, մարտի 21), մանկավարժ, հասարակական գործիչ, գրքերի հեղինակ[1]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆրունզե Եսայանը ծնվել է Վայոց ձորի մարզի Աղավնաձոր գյուղում 1928 թվականի դեկտեմբերի 27-ին[2]։ Ավարտել է Աղավնաձոր գյուղի միջնակարգ դպրոցը։ 1951–1956 թվականներին սովորել և ավարտել է Երևանի մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետը։ Վայոց Ձորի մարզի Խաչիկ և Աղավնաձոր գյուղերում 44 տարի զբաղվել է մանկավարժական գործունեությամբ։
Երբ հայրը զոհվել է ռազմաճակատում, ընտանիքի հոգսերը հոգալու նպատակով 1943 թվականին Ֆրունզեն թողել է դպրոցն ու անցել աշխատանքի՝ գյուղի կոլտնտեսության հաշվապահությունում որպես հաշվետար։ Աշխատելու վերջին տարիներին զուգահեռ պարապել է և 1950 թվականին, հանձնելով քննությունները, ավարտել է Աղավնաձորի միջնակարգ դպրոցը։ 1951-1956 թվականներին սովորում և ավարտում է Երևանի մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետը[2]։
Իրականացրել է կուսակցական և հասարակական մի շարք աշխատանքներ, մասնավորապես, երկար տարիներ եղել է դպրոցի կոմունիստական կուսակցության քարտուղար, արհմիության նախագահ, գյուղի ընկերական դատարանի նախագահ և այլն։ Աշխատանքի բերումով սերտորեն առնչվել է հասարակության տարբեր շերտերի հետ, իրականացրել է փաստահավաք գործունեություն կապված գյուղի և տարածաշրջանի պատմության, ծեսերի, ավանդույթների, սովուրույթների, կրոնական հավատալիքների և այլն հետ։ 1982 թվականից սկսած ձեռնամուխ է եղել Աղավնաձոր գյուղի պատմության գրքի ստեղծմանը, այն գրավոր փաստերի, սերնդե–սերունդ անցած բանավոր տեղեկությունների, ժամանակակիցների ու իրադարձությունների մասնակից անձանց տեսածի, լսածի վերարտադրություն է[1]։
2008 թվականին լույս է տեսել Ֆրունզե Եսայանի երկրորդ գիրքը՝ «Ինքս իմ և այլնի մասին» վերնագրով, որտեղ, ծանոթանալով հեղինակի կենսագրական դրվագներին, ընթերցողն ամբողջությամբ պատկերացում է կազմում հայրենական մեծ պատերազմի ընթացքում կյանքի ողջ ծանրության, դժվարությունների, խորհրդային ժամանակաշրջանի տիրող կարգերի և բարքերի մասին։ Ֆրունզե Եսայանը հեղինակ է նաև մի շարք հրապարակախոսական աշխատանքների[2][3]։
«Աղավնաձորի պատմությունը»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Աղավնաձորի պատմությունը» գիրքը հրատարակվել է 2001 թվականին։ Այն հատկապես կարևորվում է նրանով, որ հեղինակը մանրամասն անդրադարձել է գյուղի հիմնադիրներին, ապրող և ապրած տոհմերին և այսօրվա շառավիղներին։ Սկսած 13-րդ դարից կան հիշատակումներ տարածաշրջանի և գյուղատարածքին հարող ճանաչված վայրերին, կրոնական, քաղաքացիական կառույցներին, ինչպես նաև իշխանական տոհմի իշխաններին[1]։
Ֆրունզեն այս աշխատանքով նպատակ է ունեցել սերունդներին ու տեղի երիտասարդությանը թողնել Աղավնաձորի վերաբերյալ պատմություն։ Նա օգտվել է գրավոր աղբյուրներից, գյուղի մեծերի կողմից պատմած փաստերից, ինչպես նաև եղել է որոշ դեպքերի ականատեսն, մասնակիցը։ Գրքում կա անդրադարձ նաև երրորդ հանրապետության առաջին տարիների մասին, Հայաստանի Հանրապետությանը վերաբերող այլ իրադարձությունների մասին[4]։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Աղավնաձորի պատմությունը», Ֆրունզե Եսայան, «Պարույր Սևակ», Երևան, 2001 թվական
- «Աղավնաձորի վառ գույնը», «Առավոտ» օրաթերթ
- Հարցազրույց Ֆրունզե Եսայանի հետ, «Աղավնաձոր» Մաս 1, ՀՀ հեռուստատեսության Առաջին ալիք, 2006
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Եսայան, Ֆրունզե (2001). Աղավնաձորի պատմությունը. Երևան: Պարույր Սևակ.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Աղավնաձորի վառ գույնը». Aravot.am. 2022 թ․ մայիսի 5.
- ↑ Եսայան, Ֆրունզե (2008). Ինքս իմ և այլնի մասին. Երևան.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ (Ապրիլի 4, 2022)։ «Առավոտ օրաթերթ, «Աղավնաձորի վառ գույնը»»։