Jump to content

Օզերլագ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Լճային ուղղիչ-աշխատանքային ճամբար (ռուս.՝ Озёрный исправи́тельно-трудово́й ла́герь, Օզերլագ (ռուս.՝ Озерлаг), Հատուկ ճամբար № 7), հատուկ ճամբար քաղաքական բանտարկյալների համար, մտել է Գուլագի ճամբարների համակարգի մեջ[1]։

Կազմակերպվել է 1948 թվականին, բաժանվել է ճամբարային կետերի, որ տեղակայվել են Տայշետի ու Բրատսկի միջև։ Օզերլագում միաժամանակ պահվել են 50 019 կալանավորներ (ըստ 1949 թվականի հունվարի 1-ի տվյալների[2]), որ աշխատել են Բայկալ-Ամուրի մայրուղու Բրատսկ-Տայշետ հատվածում և մինչև Ուստ Կուտ, ինչպես նաև փայտամթերման, փայտամշակման, սղոցանյութերի, փայտակոճերի ու հավաքովի փայտե տների արտադրության և մատակարարման ոլորտներում[1]։

Բաժանմունքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ճամբարային բաժանմունք № 1 — վարչություն Սեդանովոյում, ստեղծվել է 1963 թվականին[3],
ճամբարային կետ № 1 (ընդհանուր ռեժիմ), գտնվել է Սեդանովոյից 6 կմ հեռավորության վրա (ղեկավար՝ մայոր Դերգաչյով)[3][4],
ճամբարային կետ № 2 (խստացված ռեժիմ), գտնվել է Նիժնի Իլիմսկի շրջանի Վորոբևո գյուղից 14 կմ հեռավորության վրա (ղեկավար՝ կապիտան Դոբրենկո)[3]
  • ճամբարային բաժանմունք № 3 — վարչություն Բրատսկի շրջանի Անզյոբա գյուղում[5], գործադուլ 1954 թվականին[6],
ճամբարային կետ № 307[7] (հատուկ ռեժիմի հատուկ ճամբարային կետ, տուգանային[8]), նույն Բրատսկի շրջանի Անզյոբա գյուղում տուգանային ճամբար ճամբարային ապստամբությունների մասնակիցների համար, գործադուլ 1954 թվականի վերջին[6],
  • ճամբարային բաժանմունք № 8 — Բրատսկի ջրամբարի հունի մաքրում, գործադուլ 1960 թվականի հունվար-ապրիլին[9]։

Ճամբարային կետեր, որ պատկանել են անհայտ բաժանմունքների

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Վիխորևկա — ճամբարային կետ № 010[10],
  • ճամբարային կետ № 014 — նոր տուգանային[8],
  • ճամբարային կետ № 025 — տայշետյան առաքաբանտ[11].
  • ճամբարային կետ № 033 — կալանավորների թվում է եղել գեներալ Վլադիմիր Կրյուկովը[12],
  • ճամբարային կետ № 038 — անտառհատում[8],
  • ճամբարային կետ № 04[8],
  • Տայշետ — ճամբարային կետ № 048 — կենտրոնական մեքենավերանորոգման արհեստանոցներ, հետագայում՝ Տայշետի ճանապարհաշինական տեխնիկայի վերանորոգման գործարան, այնտեղ է եղել նաև կենտրոնական կուլտբրիգադը[10][13],
  • ճամբարային կետ № 05[14],
  • ճամբարային կետ № 058[14],
  • ճամբարային կետ № 06 — աղյուսի գործարան[15],
  • ճամբարային կետ № 07 — փայտամշակման կոմբինատ[8],
  • Տայշետ — ճամբարային կետ № 101[16].
  • Վիխորևկա — տուգանային ճամբարային կետ № 410[17],
  • Տայշետ — ճամբարային կետ № 420, 1950-ական թվականների վերջին այնտեղ պահվել են հիմնականում հավատացյալներ[18],
  • Տայշետ — ճամբարային կետ № 601, պահվել են արտասահմանցիներ, ավելի ուշ՝ «կարմիժապավենավորներ», այդ թվում մի քանի բերիականներ (Չեռնովը և ուրիշներ)[8]։
  • Միխայիլ Վասիլևիչ Ֆիլիմոնով, փոխգնդապետ, 1948 թվականի դեկտեմբերի 7-ից մինչև 1949 թվականի դեկտեմբերի 22 (համատեղության կարգով եղել է Անգարլագի ղեկավար)[2],
  • Սերգեյ Կուզմիչ Եվստիգնեև, փոխգնդապետ, գնդապետ, 1949 թվականի դեկտեմբերի 22 – 1957 թվականի դեկտեմբերի 3-ից ոչ վաղ, (1954 թվականի սեպտեմբերի 20-ից համատեղության կագով եղել է Միջին մեքենաշինության նախարարության 823 կոմբինատի շինարարության ղեկավար)[2],
  • Ա. Ա. Կռիլով, փոխգնդապետ (հիշատակվում է որպես պաշտոնակատար՝ 26 ապրիլի, 1952, 13 հուլիսի, 1954),
  • ?. ?. Կոչետկով, փոխգնդապետ (հիշատակվում է որպես պաշտոնակատար՝ 13 օգոստոսի, 1955)։

Ղեկավարի տեղակալներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Գրիգորի Ալեքսեևիչ Մարին, փոխգնդապետ, գնդապետ, 1948 թվականի դեկտեմբերի 7-ից մինչև 1950 թվականի դեկտեմբերի 28։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Шестакова, С. (19 ноября 2004). «Подземная кухня Озерлага». pressa.irk.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 16-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Система исправительно-трудовых лагерей в СССР». Составитель М. Б. Смирнов М.: Звенья, 1998.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Афанасов О. В. Ангарлаг и Озерлаг при строительстве ГЭС Ангарского каскада в конце 1950 — начале 1960-х гг». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 25-ին.
  4. Wikimapia
  5. 1963 թվականից՝ գյուղ Չեկանովսկի, 1999 թվականին ներառվել է Բրատսկ քաղաքի կազմում։
  6. 6,0 6,1 «Афанасов О. В. Участники лагерных восстаний 1953—1954 гг. в Озерлаге». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 25-ին.
  7. Հավանաբար դրա մասին է խոսվում Гершман М. Д. Приключения американца в России (1931—1990). Нью-Йорк, 1995. 314 с. գրքում, սակայն որպես տուգանային ճամբար № 308։
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 «lib.net/b/222144/read А. Шифрин. Четвёртое измерение». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 7-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  9. http://www.penpolit.ru/papers/detail2.php?ELEMENT_ID=938 Արխիվացված 2016-03-16 Wayback Machine Афанасов О. В. Ангарлаг и Озерлаг при строительстве ГЭС Ангарского каскада в конце 1950 — начале 1960-х гг.
  10. 10,0 10,1 Селезнёв Е. С., Селезнёва Т. А. Лагерное прошлое Тайшета. Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine
  11. Штайнер К. 7000 дней в Сибири. / Пер. с фр. Л. Мухина. // Бирюсинская новь. — 1992. — № 4—5. Цит. по: Селезнёв Е. С., Селезнёва Т. А. Лагерное прошлое Тайшета. Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine
  12. Воробьёв В. Поздний реабилитанс Արխիվացված 2014-01-04 Wayback Machine.
  13. Штайнер К. 7000 дней в Сибири. / Пер. с фр. Л. Мухина. // Бирюсинская новь. — 1992. — № 4—5. Цит. по: Селезнёв Е. С., Селезнёва Т. А. Лагерное прошлое Тайшета. Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine
  14. 14,0 14,1 Утехин Н. На стержне жизни. Предисл. к трёхтомнику произведений Б. Четверикова. — М.: Современник, 1981. Цит. по: Селезнёв Е. С., Селезнёва Т. А. Лагерное прошлое Тайшета. Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine
  15. Воробьёв В. Поздний реабилитанс Արխիվացված 2014-01-04 Wayback Machine.
  16. Рудаковский Е. Тайшетский лагпункт № 101. // Бирюсинская новь : газета. Цит. по: Селезнёв Е. С., Селезнёва Т. А. Лагерное прошлое Тайшета. Արխիվացված 2014-01-03 Wayback Machine
  17. Грицяк Е. Кроткий запис спогадiв. Норильське повстання. Пiсля повстання. — К.: Смолоскип, 2013. — С. 148.(ուկր.)
  18. В источнике «лаготделение». — Воробьёв В. Поздний реабилитанс Արխիվացված 2014-01-04 Wayback Machine.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]