Jump to content

Քինլինյան պանդա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քինլինյան պանդա
Քի Զայ, միակ շականակագույն պանդան անազատության մեջ
Անվան բնօրինակՄեծ պանդա
ՏեսակAiluropoda melanoleuca
Ցեղատեսակqinlingensis
Ծնվել է2008
 Ailuropoda melanoleuca qinlingensis Վիքիպահեստում

Քինլինյան պանդա (Ailuropoda melanoleuca qinlingensis) Մեծ պանդայի ենթատեսակ է, որը հայտնաբերվել է 1960-ականներին[փա՞ստ], բայց մինչև 2005 թվականը ենթատեսակ չի համարվել[1][2]։ Համարվում է մեծ պանդայի առաջին ենթատեսակը։

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարբերվում է ավելի սովորական անվանվող ենթատեսակից փոքր գանգով՝ և՛ մուգ շականակագույն և՛ բաց շականակագույն (այլ ոչ թե սև և սպիտակ) մորթիյով և ավելի փոքր չափերով[3]։ Նրա աչքի բծերը գտնվում են ստորին կոպի տակ, այլ ոչ թե աչքերի շուրջ։

Դասակարգում և կենսաձև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս ենթատեսակը հանդիպում է միայն Քինլին լեռնաշղթայում, 1300-3000 մետր բարձրության վրա (4,300–9,800 ոտնաչափ)։ Գույնը հնարավոր հետևանք է ներքին զուգակցման։ Քանի որ պոպուլյացիան զերծ է գենետիկ բազմազանությունից, ապա այն կարող է հանգեցնել մուտացիաների գերակշռման պահպանմանը։

Պաշտպանություն և սպառնալիքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կան մոտ 200–300 քինլինյան պանդաներ, որոնք ապրում են վայրի բնության մեջ։

1989 թվականի օգոստոսի 30-ին, այս պանդայի էգ տեսակը գերեվարվեց և տեղափոխվեց Շիան կենդանաբանական այգի, որպեսզի զուգավորվի սովորական մեծ պանդայի հետ։ Այս պանդայի սերունդը սև և սպիտակ էր, սակայն մեծանալուն պես շականակագույն են դառնում։ Ըստ այլ տվյալների, նա ծննդաբերել է երեք ձագ, բայց բոլորը մահացել են ծնվելուց անմիջապես հետո։ Մայրը, որին Դան-Դան էին անվանում, մահացել է 2000 թվականին[4]։

Շնորհիվ այն բանի, որ Քինլինյան ենթատեսակը գտնվում է գերության մեջ, իր բամբուկե սննդակարգում ենթարկվել է թունավոր նյութերի ազդեցությանը։ Թեև ամբողջությամբ հայտնի չէ, թե որ թունավոր նյութերի ազդեցությանն է ենթարկվել, ենթադրվում է, որ մթնոլորտային տեղումներից առաջացած ծանր մետաղներն են։ Հետևաբար, ապագայում քինլինյան պանդաների պահպանումը կարող է վտանգվել Չինաստանի օդի աղտոտվածության խնդիրների հետևանքով[5]։

Ատամների առողջությունը կարևոր է Քինլինյան պանդաների գոյատևման համար։ Այս պանդաները գոյատևում են 5-20 տարի։ Ամենաընդհանուր ատամնաբուժական պաթոլոգիաները, որոնց բախվում են քինլինյան պանդաները ատամի մաշվածությունն է և տրամվաները։ Այս երկու պաթոլոգիաները կարող են ազդել քինլինյան պանդաների գոյատևման վրա[6]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Zhang, Baowei; Li, Ming; Zhang, Zejun; Goossens, Benoît; Zhu, Lifeng; Zhang, Shanning; Hu, Jinchu; Bruford, Michael W.; Wei, Fuwen (2007). «Genetic Viability and Population History of the Giant Panda, Putting an End to the 'Evolutionary Dead End'?». Molecular Biology and Evolution. 24 (8): 1801–1810. doi:10.1093/molbev/msm099. PMID 17513881.
  2. 秦岭大熊猫被确认为新亚种 [Qinling panda recognized as new subspecies] (Chinese). Chinese Academy of Sciences. 2005 թ․ փետրվարի 15. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 2-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. Qiu-Hong Wan; Hua Wu; Sheng-Guo Fang (2005). «A new subspecies of giant panda (Ailuropoda melanoleuca) from Shaanxi, China». Journal of Mammalogy. 86 (2): 397–402. doi:10.1644/BRB-226.1. JSTOR 4094359.
  4. «Sepia Giant Panda». Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  5. Chen, Yi‐ping; Zheng, Ying‐juan; Liu, Qiang; Song, Yi; An, Zhi‐sheng; Ma, Qing‐yi; Ellison, Aaron M. (2017 թ․ մարտի 2). «Atmospheric Deposition Exposes Qinling Pandas to Toxic Pollutants». Ecology. Wiley-Blackwell. 27 (2): 343–348. doi:10.1002/eap.1494.
  6. Jin, Yipeng; Chen, Si; Chao, Yanqiao; Pu, Tianchun; Xu, Hongqian; Liu, Xiaobin; Zhao, Kaihui; Nie, Yonggang; Wei, Wei; Lin, Degui (2015). «Dental Abnormalities of Eight Wild Qinling Giant Pandas (Ailuropoda Melanoleuca Qinlingensis), Shaanxi Province, China». Journal of Wildlife Diseases. 51 (4): 849–859. doi:10.7589/2014-12-289. PMID 26280879.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քինլինյան պանդա» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քինլինյան պանդա» հոդվածին։