Հայիթիի տնտեսություն
| Ենթակատեգորիա | Լատինական Ամերիկայի տնտեսություն, Կարիբների տնտեսություն  | |
|---|---|---|
| Երկիր | Հայիթի | |
| Վայր | Հայիթի | |
| Անվանական ՀՆԱ | 8 408 150 517,97684 ԱՄՆ դոլար | |
| Մեկ շնչի հաշվով անվանական ՀՆԱ | 765 ԱՄՆ դոլար | |
| ՀՆԱ (ԳՀ) | 19 972 602 022 միջազգային դոլար | |
| Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ ԳՀ | 1818,795 միջազգային դոլար | |
| Իրական ՀՆԱ-ի աճի տեմպ | 1,4±0,1 տոկոս | |
| Ընդհանուր պահուստներ | 2 410 456 438 ԱՄՆ դոլար | |
| Գնաճի մակարդակ | 12,5±0,1 տոկոս | |
Հայիթիի տնտեսություն, ազատ շուկայական տնտեսություն է[1][2][3] ցածր աշխատուժով։ Այն ֆրանսիական գաղութ էր նախքան ստրկացած ժողովրդի ապստամբության արդյունքում անկախություն ձեռք բերելը: Անկախությունից հետո այն բախվեց էմբարգոյի և մեկուսացման, ինչպես նաև արտաքին միջամտություններով և ավերիչ բնական աղետներով ուղեկցվող քաղաքական ճգնաժամերի: Հայիթիի մոտավոր բնակչությունը 2018 թվականին կազմել է 11 439 646։ The Economist-ը 2010 թվականին զեկուցել է, որ երկար ժամանակ որպես արևմտյան կիսագնդի ամենաաղքատ երկիր հայտնի Հայիթին մի ճգնաժամից մյուսն է անցել Դյուվալյեի (Ֆրանսուա Դյուվալիե) տարիներից ի վեր[4]։
Հայիթին գյուղատնտեսական տնտեսություն ունի։ Աշխարհում վետիվերի յուղի կեսից ավելին (օգտագործվում է բարձրակարգ օծանելիքներում) գալիս է Հայիթիից: Բանանը, կակաոն և մանգոն կարևոր արտահանվող մշակաբույսեր են։ Հայիթին նաև ընդլայնվել է դեպի բարձրակարգ արտադրություն՝ արտադրելով Android-ի վրա հիմնված պլանշետներ[5], սենսորներ և տրանսֆորմատորներ[6]: Նրա հիմնական առևտրային գործընկերը ԱՄՆ-ն է, որը երկրին ապահովում է արտոնյալ առևտրային մուտք դեպի ԱՄՆ շուկա Գործընկերության խրախուսման (HOPE) և Հաիթիի տնտեսական բարձրացման ծրագրի խրախուսման ակտերի (HELP) օրենսդրության միջոցով:
Մակրոտնտեսություն
Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս 1980–2017 թվականների հիմնական տնտեսական ցուցանիշները[7]։
| Տարի | ՀՆԱ (բիլ․ԱՄՆ դոլար) |
ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով (ԱՄՆ դոլար) |
ՀՆԱ (բիլ․ ԱՄՆ դոլար) |
ՀՆԱ աճ (իրական) |
Գնաճ (սպառողական գներ) |
Պետական պարտք (ՀՆԱ-ի տոկոս) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 | 10.0 | 1,077 | 2.7 | 7.3% | 17.78% | ... |
| 1985 | 12.6 | 1,241 | 4.0 | 0.8% | 10.65% | ... |
| 1990 | 14.6 | 1,310 | 1.7 | −0.4% | 21.28% | ... |
| 1995 | 15.0 | 1,224 | 4.8 | 9.9% | 27.61% | ... |
| 2000 | 18.5 | 1,378 | 6.8 | 0.9% | 13.71% | 55% |
| 2005 | 22.0 | 1,391 | 7.2 | 1.8% | 15.73% | 47% |
| 2006 | 23.1 | 1,443 | 7.5 | 2.2% | 13.07% | 39% |
| 2007 | 24.8 | 1,507 | 9.5 | 3.3% | 8.52% | 35% |
| 2008 | 26.0 | 1,526 | 10.5 | 0.8% | 15.52% | 38% |
| 2009 | 27.7 | 1,561 | 11.6 | 0.9% | -0.02% | 28% |
| 2010 | 26.4 | 1,471 | 11.9 | −5.5% | 5.7% | 17% |
| 2011 | 28.3 | 1,562 | 13.0 | 5.5% | 8.4% | 12% |
| 2012 | 28.3 | 1,614 | 13.7 | 2.9% | 6.29% | 16% |
| 2013 | 30.7 | 1,686 | 14.9 | 4.2% | 5.85% | 21% |
| 2014 | 31.3 | 1,741 | 15.1 | 2.8% | 4.57% | 26% |
| 2015 | 31.0 | 1,758 | 14.8 | 1.2% | 9.02% | 30% |
| 2016 | 33.4 | 1,783 | 14.0 | 1.5% | 13.83% | 34% |
| 2017 | 34.6 | 1,814 | 15.0 | 1.2% | 14.67% | 32% |
Տես նաև
Աղբյուրներ
Այս հոդվածի մեծ մասը հիմնված է ԱՄՆ կառավարության հանրային տիրույթում հասանելի նյութերի վրա: Տե՛ս՝ US Dept of State
- CIA World Factbook: Haiti
- Haiti Agriculture
- Inter-American Bank Grant To Benefit Haitian Coffee Growers
- Haitian Free Trade Zone
- IICA plants for Haiti's environment
- Defending Labor Rights in Haiti
- CTH Secretary General Paul Chery interviewed on the 2004 coup and labor issues
- HAITI: Pain at the Pump Spurs Strike Actions
- HAITI: Workers Protest Privatisation Layoffs
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հայիթիի տնտեսություն» հոդվածին։ |
|
- 'Haiti’s Grim History of Being "Open for Business"'
- "CHRONOLOGIE DU SECTEUR MINIER HAITIEN (de 1492 à 2000")
- Google translation of "CHRONOLOGY OF MINING HAITIAN (From 1492 to 2000)"
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Haiti». Forbes.
- ↑ The World Factbook
- ↑ «BTI 2022 Haiti Country Report».
- ↑ «The World In Figures». The Economist. 2009-11-13. ISSN 0013-0613. Վերցված է 2022-04-17-ին.
- ↑ «Surtab». Surtab. Վերցված է 5 May 2015-ին.
- ↑ «Manutech». Manutech. Վերցված է 5 May 2015-ին.
- ↑ «Report for Selected Countries and Subjects» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018-09-07-ին.