Կելտական մետաղադրամներ
Կելտական մետաղադրամներ (անգլ.՝ Celtic coinage), մ.թ.ա. 4-րդ դարի վերջից մինչև մ.թ. 1-ին դարի կեսերը կելտերի շրջանում հատված և օգտագործված մետաղադրամներ։ Կելտական մետաղադրամների վրա ազդել է առևտուրը և հույներին վարձկանների մատակարարումը, և սկզբում կրկնօրինակել են հունական նմուշները, հատկապես Ֆիլիպ II Մակեդոնացու և նրա որդու՝ Ալեքսանդր Մակեդոնացու ժամանակաշրջանի մետաղադրամները[1][2]։
Այսպիսով, հունական մոտիվներ և նույնիսկ տառեր կարելի է գտնել տարբեր կելտական մետաղադրամների վրա, հատկապես հարավային Ֆրանսիայի մետաղադրամների վրա[3]։
Գալիական մետաղադրամ
Հունական մետաղադրամների հատումը տեղի է ունեցել Հունաստանի երեք քաղաքներում՝ Մասալիայում, Էմպորիայեում և Ռոդայում, իսկ կրկնօրինակվել է ողջ հարավային Գալիայում[1]:
Կելտական մետաղադրամներում հաճախ հանդիպում էին հունական առարկաներ, ինչպիսիք են Ապոլոնի գլուխը դիմերեսին և Ֆիլիպ II-ի՝ երկու ձիով կառքը դարձերեսին, բայց հետագայում զարգացրին իրենց ոճը, ինչը թույլ տվեց ստեղծել առանձին հունա-կելտական ոճը[1]:
Արմորիկան կելտական ոճը հյուսիս-արևմտյան Գալիայում նույնպես ձևավորվել է Հռենոսի հովտի կելտական ձևավորումներից, որոնք բխում են ավելի վաղ հունական նախատիպերից, ինչպիսիք են գինու ոլորաններ և արմավ[1]:
Կելտերի մի ցեղ, որը կոչվում էր էբուրոններ, հատում էր ոսկե մետաղադրամներ, որոնց վրա պատկերված էին եռակի պարույրներ (կելտական հաջողության խորհրդանիշ) առջևում, իսկ ձիերը՝ հետևում[4]։
Մետաղադրամները կա՛մ «հատված» էին, կա՛մ «ձուլված»: Երկու մեթոդներն էլ պահանջում էին զգալի գիտելիքներ: Կավե կաղապարի մեջ ձևավորված դատարկ մետաղադրամը հարվածելը ճանապարհներից մեկն էր: Բաղադրությունը ձևավորելուց հետո այն պետք է հարթվեր, նախքան երկաթից կամ բրոնզից պատրաստված մածանով հարվածելը: Մատերի վրա փորագրված մանր դետալները ընդամենը մի քանի միլիմետր տրամագիծ ունեին: Մետաղադրամ ձուլելը այլ տեխնիկա էր պահանջում։ Դրանք պատրաստվում էին հալած համաձուլվածքը լցնելով կաղապարների մեջ, որոնք կոտրվել էին, երբ մետաղը սառչում էր[1]:
Բրիտանա-կելտական մետաղադրամ
Հիմնականում պատմաբանները հակված են անտեսել կելտական դրամի դերը բրիտանական փողի վաղ պատմության մեջ[5]:
Բրիտանիայում հայտնաբերված հնագույն բրիտանական և գալիական մետաղադրամներից ավելի քան 45000-ը գրանցվել են Oxford Celtic Coin Index-ում[6][7]: Կամուլոդունոնի (ժամանակակից Կոլչեսթեր) Տրինովանտական ցեղային միությունում մ.թ.ա. և մ.թ. առաջին դարերում մեծ քանակությամբ մետաղադրամներ էր հատվում, որոնք հայտնաբերվել են Հարավային Բրիտանիայում[8]: Կամուլոդունոն մետաղադրամների ընդհանուր մոտիվները ներառում էին ձիեր և ցորենի/գարու խուրձեր[9], որոնց անունները սովորաբար լատինատառ են, կամ ավելի հազվադեպ՝ հունարեն[9]։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Celtic culture: a historical encyclopedia John T. Koch p.461-
- ↑ School of Archaeology, University of Oxford «Coinage in Celtic society». Արխիվացված է օրիգինալից July 16, 2008-ին. Վերցված է August 10, 2008-ին.
- ↑ Celtic Inscriptions on Gaulish and British Coins by Beale Poste p.135 [1]
- ↑ Cache of Celtic Coins Uncovered in Dutch Cornfield Արխիվացված 2012-10-21 Wayback Machine. Associated Press November 16, 2008.
- ↑ Davies, Glyn. A history of money from ancient times to the present day, 3rd ed. Cardiff: University of Wales Press, 2002. 720 pages. Paperback: 0-7083-1717-0. Hardback: 0-7083-1773-1.
- ↑ «The Celtic Coin Index». Արխիվացված է օրիգինալից 2011-05-16-ին. Վերցված է 2010-12-20-ին. The Oxford Celtic Coin Index
- ↑ «The Celtic Coin Index». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-06-29-ին. Վերցված է 2012-06-30-ին. The Oxford Celtic Coin Index
- ↑ Crummy, Philip (1997) City of Victory; the story of Colchester - Britain's first Roman town. Published by Colchester Archaeological Trust (1 897719 04 3)
- ↑ 9,0 9,1 Crummy, Philip (1987) The Coins as Dating Evidence. In Crummy, N. (ed.) Colchester Archaeological Report 4: The Coins from Excavations in Colchester 1971-9. Published by Colchester Archaeological Trust
Հղումներ
- Boardman, John The Diffusion of Classical Art in Antiquity, Princeton 1993 0-691-03680-2