«Պրոտերոզոյան դարաշրջան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
'''Պրոտերոզոյան դարաշրջան, պրոտերոզոյ''' ({{lang-grc|πρότερος}} «առաջին, ավագ» + {{lang-el2|ζωή}} «կյանք»), [[երկրաբանական դարաշրջան]]<ref>{{cite web |url=https://www.oxforddictionaries.com/definition/english/Proterozoic |title=Proterozoic – definition of Proterozoic in English from the Oxford dictionary |publisher=OxfordDictionaries.com |access-date=2016-01-20 }}</ref><ref>[https://www.dictionary.com/browse/proterozoic Proterozoic]</ref>, որ եղել է 2500-ից մինչև 541,0 ± 1,0 մլն տարի առաջ<ref name="ISC_2012">[http://www.stratigraphy.org/ics%20chart/ChronostratChart2012.pdf ''Международная стратиграфическая шкала'' (версия за август 2012)] на сайте Международной комиссии по стратиграфии</ref>։ Հաջորդել է [[Արքեյան դարաշրջան|արքեյան դարաշրջան]]ին։
'''Պրոտերոզոյան դարաշրջան, պրոտերոզոյ''' ({{lang-grc|πρότερος}} «առաջին, ավագ» + {{lang-el2|ζωή}} «կյանք»), [[երկրաբանական դարաշրջան]]<ref>{{cite web |url=https://www.oxforddictionaries.com/definition/english/Proterozoic |title=Proterozoic – definition of Proterozoic in English from the Oxford dictionary |publisher=OxfordDictionaries.com |access-date=2016-01-20 }}</ref><ref>[https://www.dictionary.com/browse/proterozoic Proterozoic]</ref>, որն եղել է 2500-ից մինչև 541,0 ± 1,0 մլն տարի առաջ<ref name="ISC_2012">[http://www.stratigraphy.org/ics%20chart/ChronostratChart2012.pdf ''Международная стратиграфическая шкала'' (версия за август 2012)] на сайте Международной комиссии по стратиграфии</ref>։ Հաջորդել է [[Արքեյան դարաշրջան|արխեյան դարաշրջան]]ին։


Պրոտերոզոյան դարաշրջանն ամենաերկարատևն է Երկրի պատմության մեջ։
Պրոտերոզոյան դարաշրջանն ամենաերկարատևն է Երկրի պատմության մեջ։
Տող 10. Տող 10.


== Առավել նշանակալի իրադարձություններ ==
== Առավել նշանակալի իրադարձություններ ==
* [[Թթվածնային աղետ]]ը պալեոպրոտերոզոյում, Երկրի [[օզոնային շերտ]]ի ի հայտ գալը,
* [[Թթվածնային աղետ]]ը պալեոպրոտերոզոյում, Երկրի [[օզոնային շերտ]]ի ձևավորում,
* Համաշխարհային օվկիանոսի ժամանակակից ծավալի ձևավորում<ref>[http://www.seapeace.ru/oceanology/atmosphere/669.html История атмосферы и гидросферы]</ref>,
* Համաշխարհային օվկիանոսի ժամանակակից ծավալի ձևավորում<ref>[http://www.seapeace.ru/oceanology/atmosphere/669.html История атмосферы и гидросферы]</ref>,
* Երկրի պատմության ամենաերկարատև՝ գուրոնյան սառցակալումը (2,4-2,1 մլրդ տարի առաջ), գլոբալ սառցակալման մի քանի փուլեր նեոպրոտերոզոյում,
* Երկրի պատմության ամենաերկարատև՝ գուրոնյան սառցակալումը (2,4-2,1 մլրդ տարի առաջ), գլոբալ սառցակալման մի քանի փուլեր նեոպրոտերոզոյում,
* Ի հայտ են եկել բազմաբջիջի օրգանիզմներ՝ [[սպունգներ]], [[սնկեր]]։
* Ի հայտ են եկել բազմաբջիջ օրգանիզմներ՝ [[սպունգներ]], [[սնկեր]]։
* Նախակորիզավորների (բակտերիաներ և միաբջիջ ջրիմուռներ, որոնք հավանաբար բնակվել են նաև ցամաքում՝ ջրամբարների մոտ գտնվող մասնակի ջրածածկման գոտիներում) կենսագործունեության արդյունքը դարձել է հողի ձևավորումը։
* Նախակորիզավորների (բակտերիաներ և միաբջիջ ջրիմուռներ, որոնք հավանաբար բնակվել են նաև ցամաքում՝ ջրամբարների մոտ գտնվող մասնակի ջրածածկման գոտիներում) կենսագործունեության արդյունքը նպաստել է հողի ձևավորմանը։


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

13:17, 30 Նոյեմբերի 2019-ի տարբերակ

Պրոտերոզոյան դարաշրջան, պրոտերոզոյ (հին հունարեն՝ πρότερος «առաջին, ավագ» + ζωή «կյանք»), երկրաբանական դարաշրջան[1][2], որն եղել է 2500-ից մինչև 541,0 ± 1,0 մլն տարի առաջ[3]։ Հաջորդել է արխեյան դարաշրջանին։

Պրոտերոզոյան դարաշրջանն ամենաերկարատևն է Երկրի պատմության մեջ։

Պարբերացում

Պրոտերոզոյը բաժանվում է երեք ժամանակաշրջանների.

Առավել նշանակալի իրադարձություններ

  • Թթվածնային աղետը պալեոպրոտերոզոյում, Երկրի օզոնային շերտի ձևավորում,
  • Համաշխարհային օվկիանոսի ժամանակակից ծավալի ձևավորում[5],
  • Երկրի պատմության ամենաերկարատև՝ գուրոնյան սառցակալումը (2,4-2,1 մլրդ տարի առաջ), գլոբալ սառցակալման մի քանի փուլեր նեոպրոտերոզոյում,
  • Ի հայտ են եկել բազմաբջիջ օրգանիզմներ՝ սպունգներ, սնկեր։
  • Նախակորիզավորների (բակտերիաներ և միաբջիջ ջրիմուռներ, որոնք հավանաբար բնակվել են նաև ցամաքում՝ ջրամբարների մոտ գտնվող մասնակի ջրածածկման գոտիներում) կենսագործունեության արդյունքը նպաստել է հողի ձևավորմանը։

Ծանոթագրություններ

  1. «Proterozoic – definition of Proterozoic in English from the Oxford dictionary». OxfordDictionaries.com. Վերցված է 2016-01-20-ին.
  2. Proterozoic
  3. Международная стратиграфическая шкала (версия за август 2012) на сайте Международной комиссии по стратиграфии
  4. Speer, Brian. «The Proterozoic Eon». University of California Museum of Paleontology.
  5. История атмосферы и гидросферы

Գրականություն

  • Иорданский Н. Н. Развитие жизни на земле. — М.: «Просвещение», 1981.
  • Ушаков С. А., Ясаманов Н. А. Дрейф материков и климаты Земли. — М.: «Мысль», 1984.
  • Ясаманов Н. А. Популярная палеогеография. — М.: «Мысль», 1985.
  • Короновский Н. В., Хаин В. Е., Ясаманов Н. А. Историческая геология: Учебник. — М.: «Академия», 2006.
  • Ясаманов Н. А. Древние климаты Земли. — Л.: «Гидрометеоиздат», 1985.
  • J.I. Lunine Earth: Evolution of a Habitable World. — Cambridge: Cambridge University Press, 1999. — ISBN 0-521-64423-2

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պրոտերոզոյան դարաշրջան» հոդվածին։