«Դալտոնի օրենք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

16:51, 10 Դեկտեմբերի 2014-ի տարբերակ

Դալթոնի օրենքներ, ֆիզիկական օրինաչափություններ, որոնք ենթարկվում են քիմիապես իրար հետ չփոխազդող գազերի խառնուրդի հատկությունները։ Օրենքների ձևակերպումը Դալտոնը սկսել է 19-րդ դար^[1] սկզբին:

Գազերի խառնուրդի լրիվ ճնշումը հավասար է բաղադրիչևերի պարցիալ ճնշումների գումարին (սահմանել է Զ. Դալթոնը, 1801 թվականին)։
Հաստատուն ջերմաստիճանում գազային խառնուրդի յուրաքանչյուր բաղադրիչի լուծելիությունը հեղուկում համեմատական է հեղուկի վրա այդ բաղադրիչի պարցիալ ճնշմանը (սահմանել է Զ․ Դալթոնը, 1803 թվականին)։ Վերջինս Հենրիի օրենքի մասնավոր դեպքն է։ Դալթոնի օրենները մեկնաբանվում են իդեալական գազերի կինետիկ տեսությամբ։ Կրիտիկականից հեռու ջերմաստիճանների և ճնշումների դեպքում Դալթոնի օրենքները որոշ մոտավորությամբ կիրառելի են նան իրական գազերի համար։

Օրենքների ձևակերպում

Իզոթերմ պայմաններում բոլոր գազերի ծավալները իրար հավասար են, հետևաբար, ըստ Բոյլ-Մարիոտի օրենքի յուրաքանչյուր գազի ճնշումը պետք է փոխվի այնպես, որ տեղի ունենա հետևյալը.

P=\sum _{i=1}^{n}{p_{i}}=p_{1}+p_{2}+\cdots +p_{n}

N=N₁+N₂+$

որտեղ N_i-ն i–երորդ տեսակի գազի մոլեկուլների թիվն է ։ Համաձայն իդեալական գազի վիճակի հավասարման՝

pV=Nk_BT= N₁k_BT+N₂k_BT+$

Եթե V ծավալը զբաղեցրած լիներ միայն i-երորդ տեսակի գազը, ապա նրա գործադրած ճնշումը կորոշվեր

p₁V=N₁k_BT

բանաձևով, որի համաձայն՝

p_i=N_i/Vk_B T

p_i–ն անվանում են i-երորդ տեսակի գազի մասնական ճնշում։Բանաձևերից հետևում է, որ

p=p₁+p₂+$

այսինքն՝ իդեալական գազերի խառնուրդում ճնշումը հավասար է խառնուրդի գազերի մասնական ճնշումների համար։

Չոր, այսինքն՝ ջրի գոլորշիներ չպարունակող օդի բաղադրության 78%–ը (ըստ ծավալի)ազոտն է, 21%–ը՝ թթվածինը, մնացածը՝ արգոնը և այլ գազեր։ Եթե օդի ճնշումը 1 մթն է, ապա ազոտի մասնական ճնշումը 0,78 մթն է, իսկ թթվածինը՝ 0,21 մթն։

Ծանոթագրություններ

↑ Дальтона законы. Статья в физической энциклопедии.

Գրականություն

Ֆիզիկա 11–րդ դասարանի դասագիրք

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[1] Дальтона законы. Статья в физической энциклопедии.

[1]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+[[Պատկեր:Osmosis computer simulation.jpg|250px|մինի|Դալթոնի օրենք]]
-{{միացնել|Դալթոնի օրենքներ}}
+'''Դալթոնի օրենքներ''', ֆիզիկական օրինաչափություններ, որոնք ենթարկվում են քիմիապես իրար հետ չփոխազդող գազերի խառնուրդի հատկությունները։ Օրենքների ձևակերպումը Դալտոնը սկսել է 19-րդ դար<ref>[http://www.femto.com.ua/articles/part_1/0909.html  ''Дальтона законы.''  Статья в физической энциклопедии.]</ref> սկզբին:
-'''Դալտոնի օրենքը''', Գազային վիճակի հավասարումը չի պարունակում գազի տեսակը բնութագրող որևէ պարամետր։ Սա հետևանք է մոլեկուլների փոխազդեցության անտեսման, որը զրկում է մոլեկուլներին իրենց «անհատականությունից»։ Ուստի՝ այդ հավասարումը ճիշտ է նաև տարբեր իդեալական գազերի խառնուրդների համար։ Խառնուրդում բոլոր մոլեկուլների թիվը՝
+# Գազերի խառնուրդի լրիվ ճնշումը հավասար է բաղադրիչևերի պարցիալ ճնշումների գումարին (սահմանել է Զ. Դալթոնը, [[1801]] թվականին)։
+#Հաստատուն ջերմաստիճանում գազային խառնուրդի յուրաքանչյուր բաղադրիչի լուծելիությունը հեղուկում համեմատական է հեղուկի վրա այդ բաղադրիչի պարցիալ ճնշմանը (սահմանել է Զ․ Դալթոնը, [[1803]] թվականին)։ Վերջինս Հենրիի օրենքի մասնավոր դեպքն է։ Դալթոնի օրենները մեկնաբանվում են իդեալական գազերի կինետիկ տեսությամբ։ Կրիտիկականից հեռու ջերմաստիճանների և ճնշումների դեպքում Դալթոնի օրենքները որոշ մոտավորությամբ կիրառելի են նան իրական գազերի համար։
+== Օրենքների ձևակերպում ==
+<blockquote>
+Իզոթերմ պայմաններում բոլոր գազերի ծավալները իրար հավասար են, հետևաբար, ըստ Բոյլ-Մարիոտի օրենքի յուրաքանչյուր գազի ճնշումը պետք է փոխվի այնպես, որ տեղի ունենա հետևյալը.
+</blockquote>
+:<math>P = \sum_{i=1} ^ n {p_i} = p_1 +p_2 + \cdots + p_n</math>
 <center>N=N<sub>1</sub>+N<sub>2</sub>+$</center>
@@ Տող 25. / Տող 33. @@
 == Ծանոթագրություններ ==
 {{ծանցանկ}}
-Ֆիզիկա 11–րդ դասարանի դասագիրք
+== Գրականություն ==
+*Ֆիզիկա 11–րդ դասարանի դասագիրք
+{{ՀՍՀ}}
+[[Կատեգորիա:Ֆիզիկայի օրենքներ]]
 [[Կատեգորիա:Ֆիզիկայի օրենքներ]]