Jump to content

Սուրբ Նիկոլայի եկեղեցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սուրբ Նիկոլայի եկեղեցի
Հիմնական տվյալներ
Տեսակուղղափառ տաճար
ԵրկիրԿաղապար:Դրոշավորում/Կոսովո, Սերբիա
ՏեղագրությունՊրիշտինա
Հիմնական ամսաթվերը1830
ԱնվանվածՍուրբ Նիկողայոս Զմյուռնացի
Հիմնադրված1830
Փակված էմարտ 2004
Քարտեզ
Քարտեզ
 Saint Nicholas Orthodox church in Pristina Վիքիպահեստում

Սուրբ Նիկոլայի եկեղեցի (սերբ.՝ Црква Светог Николе), Սերբիայի ուղղափառ եկեղեցու Ռաշկա-Պրիզրենի թեմի տաճար Պրիշտինայում (Կոսովո)։ Սերբիայի մեծ նշանակություն ունեցող մշակույթի հուշարձան է։

Եկեղեցին կառուցվել է 1830 թվականին հին տաճարի հիմքի վրա[1], Պրիշտինի սերբերի նախաձեռնությամբ, որոնք կարողացել են եկեղեցու կառուցման թույլտվություն ստանալ սուլթանից։ Սկզբում եկեղեցին չի ունեցել ճարտարապետական տարրեր, որոնք կտարբերեին նրան շրջապատող մուսուլմանական տներից, սակայն ավելի ուշ տաճարի վրա կանգնեցվել է գմբեթը և կառուցվել զանգակատունը[2]։

Կոսովոյի պատերազմից առաջ տաճարը վերանորոգվել է, հատակը պատվել է մարմարով և տեղադրվել է հատակի տաքացման համակարգ։ Տաճարի մոտ գտնվել է թեմական տունը և եկեղեցու այլ շինություններ։ Մինչև 2002 թվականը տաճարը եղել է KFOR-ի պաշտպանության ներքո։ Պաշտպանության հանումից հետո ալբանացիներն սկսել են կանոնավոր կերպով կոտրել տաճարի և թեմական տան պատուհանները, որտեղ ապրում էր ավագ քահանա Միրոսլավ Պոպադիչը, որը գլխավորում էր Պրիշտինայում մնացած սերբերին։ Նիկոլայի եկեղեցին եղել Է Պրիշտինայի վերջին գործող ուղղափառ եկեղեցին[2]։

2004 թվականի մարտի 18-ին՝ զանգվածային անկարգությունների ժամանակ, ալբանացիները եկեղեցու վրա ինքնաձիգ զենքից կրակ են բացել։ Եկեղեցում թաքնվող հոգևորականին և հինգ սերբ ընտանիքների հաջողվել է տարհանել։ Եկեղեցու համար մարտերի ընթացքում վիրավորվել է ՈՒՆՄԻԿ-ի մեկ ոստիկան։ Տաճարը այրվել է ծխական տան հետ միասին։ Կրակի մեջ ոչնչացել XIX դարի կեսերի կաղնե փորագրված իկոնոստաս, տասնյակ սրբապատկերներ և եկեղեցու ողջ արխիվը։ Ալբանացիները հրկիզել են նաև Հաբիթաթի գրասենյակը (ՄԱԿ-ի առաքելություն) և ՈՒՆՄԻԿԻ երեք մեքենաներ[3]։

2010 թվականի փետրվարի 20-ին Ռաշկա-Պրիզրենի թեմի ժամանակավոր ղեկավար Աֆանասին (Եվտիչ) օծել է վերականգնված տաճարը։ Վերականգնմանը մասնակցել են Եվրոպայի Խորհուրդը, Եվրոպական հանձնաժողովը, Կոսովոյի իշխանությունները և Ռաշկա-Պրիզրենի թեմը[4]։

Ճարտարապետություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տաճարը միանավ կառույց է։ Տաճարի ներքին տարածությունը սյուներով բաժանվում է երեք հատվածների։ Զոհասեղանը նախկինում եկեղեցու հիմնական տարածքից առանձնացվել է կաղնե իկոնոստասով, որ ստեղծվել է 1840 թվականին Ֆրչկովսկի եղբայրների կողմից, սակայն 2004 թվականին այրվել է։ Տաճարի որմնանկարների մեծ մասը 1902 թվականին ստեղծել է Ադամ Դոբրանեցը։ Գավիթը կառուցվել է 1906 թվականին, իսկ գմբեթը՝ 1990 թվականին։ Տաճարից դեպի հյուսիս գտնվում է հին ուղղափառ գերեզմանոց[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 «Црва Св. Николе». Споменици културе у Србији (սերբերեն). Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 17-ին.
  2. 2,0 2,1 «Fotografije unistene crkve Sv. Nikole u Pristini i zgrade YU programa». kosovo.net (սերբերեն). ERP KIM Info-sluzba. 2004 թ․ մարտի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 17-ին.
  3. «Manastiri i crkve uništeni na Kosmetu». Vesti online (սերբերեն). Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 17-ին.
  4. «Освештана црква Светог Николе у Приштини» (սերբերեն). РТС. 2010 թ․ փետրվարի 20. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 17-ին.