Սիլիցիումի տետրաֆտորիդ

Սիլիցիումի տետրաֆտորիդ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	սիլիցիումի տետրաֆտորիդ
Քիմիական բանաձև	F₄Si
Ֆիզիկական հատկություններ
Արտաքին տեսք	թափանցիկ գազ, ծխում է խոնավ օդում
Մոլային զանգված	1,7E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	1.66 գ/սմ3, պինդ (−95 °C) 4.69 գ/լ (գազ) գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա	2,5E−18 ջոուլ կՋ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան	-86,8; -90,2 °C °C
Եռման ջերմաստիճան	−65 °C և −86 °C °C
Գոյացան էնթալպիա	−1614,95 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Դիպոլ մոմենտ	0 Կլ·մ
Դասակարգում
CAS համար	7783-61-1
PubChem	24556
EINECS համար	232-015-5
SMILES	F[Si](F)(F)F
ЕС	232-015-5
RTECS	VW2327000
ChEBI	22962
Թունավորություն
Թունավորություն	թունավոր, քայքայիչ
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Սիլիցիումի տետրաֆտորիդ, SiF₄ բանաձևով անօրգանական բարդ միացություն է, բաղկացած սիլիցիումի և ֆտորի ատոմներից։ Անգույն գազ է, որը հեշտությամբ հիդրոլիզվում է ջրով, լուծվում է օրգանական լուծիչներում։

Ստացում

• Ֆտորի մթնոլորտում սիլիցիումի այրմամբ։

${\mathsf {Si+2F_{2}\ {\xrightarrow {}}\ SiF_{4}}}$

• Ֆտորի ազդեցությամբ սիլիցիումի(IV)օքսիդի վրա։

${\mathsf {SiO_{2}+2F_{2}\ {\xrightarrow {250-400^{o}C}}\ SiF_{4}+O_{2}}}$

• Գազային ֆտորաջրածնի և սիլիցիումի փոխազդեցությամբ։

${\mathsf {Si+4HF\ {\xrightarrow {40-100^{o}C}}\ SiF_{4}+2H_{2}}}$

• գազային ֆտորաջրածնի և սիլիցիումի(IV)օքսիդի փոխազդեցությամբ։

${\mathsf {SiO_{2}+4HF\ {\xrightarrow {250-400^{o}C}}\ SiF_{4}+2H_{2}O}}$

• ջրածնի հեքսաֆտորսիլիկատի քայքայմամբ։

${\mathsf {H_{2}[SiF_{6}]\ {\xrightarrow {H_{2}SO_{4}}}\ SiF_{4}\uparrow +2HF}}$

• կամ Նատրիումի հեքսաֆտորսիլիկատի քայքայմամբ։

${\mathsf {Na_{2}[SiF_{6}]\ {\xrightarrow {600^{o}C}}\ SiF_{4}\uparrow +2NaF}}$

Ֆիզիկական հատկություններ

Սիլիցիումի տետրաֆտորիդը անգույն գազ է, բյուրեղական վիճակից հեշտությամբ սուբլիմանում է, թերմիկորեն կայուն է։

Պինդ վիճակում առաջացնում է խորանարդային սինգոնիայի բյուրեղներ։

Քիմիական հատկություններ

• Հիդրոլիզվում է ջրով. ընդ որում հիդրոլիզի պրոդուկտները կախված են ջերմաստիճանից։

${\mathsf {SiF_{4}+4H_{2}O\ \rightleftarrows \ H_{4}SiO_{4}+4HF}}$

${\mathsf {3SiF_{4}+2H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ SiO_{2}\downarrow +2H_{2}[SiF_{6}]}}$

${\mathsf {SiF_{4}+2H_{2}O\ {\xrightarrow {>100^{o}C}}\ SiO_{2}+4HF}}$

• Լուծվում է պլավիկյան թթվում՝ առաջացնելով ջրածնի հեքսաֆտորսիլիկատ։

${\mathsf {SiF_{4}+2HF\ \rightleftarrows \ H_{2}[SiF_{6}]}}$

• Ալկալիական մետաղների ֆտորիդների հետ միաձուլելիս, առաջացնում է ալկալիական մետաղների հեքսաֆտորսիլիկատներ։

${\mathsf {SiF_{4}+2NaF\ {\xrightarrow {200^{o}C}}\ Na_{2}[SiF_{6}]}}$

• Ակտիվ մետաղները տաքացման պայմաններում դուրս են մղում սիլիցիումը։

${\mathsf {SiF_{4}+2Mg\ {\xrightarrow {500^{o}C}}\ Si+2MgF_{2}}}$

• Փոխազդում է սիլիցիումի հետ։

${\mathsf {SiF_{4}+Si\ \rightleftarrows \ 2SiF_{2}}}$

Կիրառություն

• Ջրածնի հեքսաֆտորսիլիկատի ստացում
• Գերմաքուր սիլիցիումի ստացում
• Օրգանական սինթեզ

Գրականություն

• Химическая энциклопедия //Редкол.։ Кнунянц И.Л. и др. // М. "Советская энциклопедия", 1990, том 2, 671 стр. ISBN։ 5-82270-035-5
• Справочник химика, 2-е изд., испр // Редкол.։ Никольский Б.П. и др. // М.-Л. "Химия" 1966 // том 1. 1072 стр.
• Справочник химика. 3-е изд., испр // Редкол.։ Никольский Б.П. и др. // Л. "Химия" 1971 // том 2. 1168 стр.
• Лидин Р.А. и др. // Химические свойства неорганических веществ։ Учеб. пособие для вузов // 3-е изд., испр // М. "Химия" 2000 // 480 стр. ISBN։ 5-7245-1163-0

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիլիցիումի տետրաֆտորիդ» հոդվածին։