«Սանկտ Պետերբուրգի արհեստավորների ընկերություն» (Товарищество санкт-петербургских мастеровых), Ռուսաստանի առաջին կազմակերպություններից։ Ստեղծվել է Պետերբուրգում, 1885-ին, Պ․ Վ․ Տոչիսկու կողմից։ «Ընկերության» նպատակն է եղել գործադուլների և այլ կոլեկտիվ ելույթների միջոցով պայքարել պրոլետարիատի նյութական դրության բարելավման համար, ինքնակրթության խմբակների, գրադարանների, բանվորական փոխօգնության դրամարկղերի ստեղծման միջոցով բարձրացնել բանվորների կուլտուրական մակարդակը և զարգացնել դասակարգային ինքնագիտակցությունը։ Գլխավոր խնդիրը մասսայական պրոլետարական շարժումը ղեկավարելու ընդունակ բանվոր-առաջնորդներ պատրաստելն էր։ «Ընկերության» մեջ մտնում էին ինչպես մտավորականներ, այնպես էլ բանվորներ, սակայն նրա անդամները ձգտում էին հիմնական աշխատանքները կենտրոնացնել բանվորների ձեռքում։ Ըստ կանոնադրության, կազմակերպության անդամները բաժանվում էին իսկական և մրցորդ-անդամների։ Վերջիններս, հիմնականում, մտավորականներ էին, որոնք պետք է «Ընկերության» կարիքների համար միջոցներ հայ - թայթեին։ «Ընկերության» աշխատանքներին եռանդուն մասնակցել են առաջավոր բանվորներ Ե․ Ա․ Կլիմանովը (Աֆանասև), Վ․ Ա․ Շելգունովը, Վ․ Ս․ Բույանովը, Ն․ Վասիլևը, Ի․ Ի․ Տիմոֆեևը, ինչպես նաև Լ․ Վ․ Աոկադսկայան, Գ․ Լ․, Լ․ Լ․ և է․ Լ․ Բրեյտֆուսները, Մ․ Վ․ Տոչիսկայան և ուրիշներ։ Աշխատանքներն ընթանում էին խստագույն գաղտնապահության պայմաններում։ Չնայած հիմնական կազմի սակավաթիվ լինելուն, այն աշխատանքներ է ծավալել (բանվորական խմբակների, գրադարանների ստեղծում գրականության տարածում) Պետերբուրգի խոշորագույն ձեռնարկություններում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 10, էջ 181)։
.svg){kind=small}
Ռուսական կայսրություն