Սաբահ (ամսագիր)
| Սաբահ | |
|---|---|
| Տեսակ | հանդես |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Կայք | jazyszlar.karaimi.org/index.php?m=0&p=8 |
Սաբահ (հայերեն՝ Լուսաբաց), վոլինյան կարաիմների գրական-պատմական գիտական ամսագիր, որի առաջին և միակ համարը լույս է տեսել 1914 թվականի ապրիլին[1][2][3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամսագիրը հիմնադրվել է 1914 թվականին, Լուցկում։ Գլխավոր խմբագիր և հրատարակիչ է հայտարարվել Էմիլիա Ռուդկովսկայան, բայց իրական խմբագիրն ու հիմնադիրը կարաիմցի գրող Սերգեյ Ռուդկովսկին էր[4][1][5]։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր ամսագիրը հրատարակել ռուսերեն, կարաիմերեն, թաթարերեն և արաբերեն լեզուներով[6][4]։
Ընդհանուր առմամբ, այն կառուցվածքով նման էր «Կարաիմյան կյանք» ամսագրին։
- վերլուծական հոդվածներ կարաիմների պատմական զարգացման ու ժամանակակից հասարակական զարգացման մասին,
- կարաիմյան արձակագրություն
- կարաիմյան կյանքի ժամանակագրություն[7]։
«Սաբաh»-ի նպատակն էր արևմտյան և հարավային կարաիմների հոգևոր միասնությունը, այդ պատճառով կարաիմների այս ամսագրում մեծ դեր էին խաղում Տավրիչեսկոեի կարաիմների հոգևոր վարչության իրադարձությունները. նոր գահամի ընտրությունը, Չուֆուտ-Կալեի վերականգնումը և այլ[7]։
Ամսագրում հրապարակված Կ. Աբկովիչի «Հանդիպում» պատմվածքը և Ս. Ռուտկովսկու «Կարաիմյան փոքր սիրավեպը»-ը ըստ պատմաբան Դմիտրի Պոխորովի «բնութագրվում է այդ ժամանակաշրջանի կարաիմյան ազգային միջավայրի կենցաղի և սովորույթների ճշգրիտ նկարագրությամբ և կոլորիտով»[3]։
Ամսագիրը դադարել է գոյություն ունենալ, քանի որ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց հետո Լուցկի կարաիմների մեծ մասը տարհանվել է Ղրիմ և ռուսական կայսրության արևելյան շրջաններ[8]։
Բովանդակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| № | Հեղինակ | Հոդվածի անվանում | Էջեր |
|---|---|---|---|
| 1 | Լևի Տ. | Օլիմպիական խաղերը Չուֆուտ-Կալեի բարձունքներում | 1—7 |
| 2 | Ռուդկովսկի Ս. | Գահամ-Բաշու ընտրություններին | 7—11 |
| 3 | Ռուդկովսկի Ֆ. | Անհետաձգելի հարց | 12—14 |
| 4 | Ռուդկովսկի Ս | «Ամեն ինչ իր ժամանակին» (պատմություն) | 15—18 |
| 5 | Աբկովիչ Կ. | Հանդիպում (պատմություն) | 18—21 |
| 6 | Ռուդկովսկի Ս. | Փոքրիկ կարաիմյան սիրավեպ | 21—44 |
| 7 | Ժամանակագրություն | 45—46 |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Anna Sulimowicz Karaimskie czasopisma(լեհ.) // Awazymyz : Pismo Historyczno-Społeczno-Kulturalne Karaimów. —Wrocław; Gdańsk; Warszawa, 1999. — № 2 (3). — С. 13—14. — ISSN 1733-7585.
- ↑ Bibliographia Karaitica, 2011, էջ 132
- ↑ 3,0 3,1 Прохоров Д. Фольклорные сюжеты и мотивы на страницах караимских периодических изданий середины XIX — начала XX века / отв. ред. О. В. Белова // Устное и книжное в славянской и еврейской культурной традиции : сб. статей. — М., 2013. — С. 157. — (Академическая серия ; вып. 44).
- ↑ 4,0 4,1 Kizilov, 2015, էջ 76
- ↑ Michał Németh Sergiusz Rudkowski(լեհ.) // Awazymyz : Pismo Historyczno-Społeczno-Kulturalne Karaimów. —Wrocław, 2006. — № 3 (14). — С. 17. — ISSN 1733-7585.
- ↑ Mariusz Pawelec Sto lat temu: literacki świt nad Styrem(լեհ.) // Awazymyz : Pismo Historyczno-Społeczno-Kulturalne Karaimów. —Wrocław, 2014. — Т. 25. — № 3 (44). — С. 18—22. — ISSN 1733-7585.
- ↑ 7,0 7,1 Яблоновська, 2006, էջ 65
- ↑ Kizilov, 2015, էջ 78
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Яблоновська Н. В. Этническая пресса Крыма: история и современность = Етнічна преса Криму: історія та сучасність Կաղապար:Uk icon. — Сімферополь: Кримське навчально-педагогічне державне видавництво, 2006. — 312 с. — ISBN 966-354-096-6
- Яблоновська Н. В. Крымская журналистика: этнические аспекты. Учебное пособие для студентов высших учебных заведений = Кримська журналістика: етнічні аспекти. Навчальний посібник для студентів вищих навчальних закладів. — Сімферополь, 2008. — 290 с.
- Сабах։ [Библиография периодических изданий России. № 7039] // Беляева Л. Н., Зиновьева М. К., Никифоров М. М. Библиография периодических изданий России, 1901—1916. — Л.։ [ГПБ], 1960. Т. 3։ Р—Я. — С. 99.
- Kizilov M. The Sons of Scripture : The Karaites in Poland and Lithuania in the Twentieth Century. — Berlin; Warsaw: De Gruyter Open, 2015. — P. 527. — ISBN 978-3-11-042525-3
- Walfish, Barry Dov. Karaites In Eastern Europe // Bibliographia Karaitica: An Annotated Bibliography of Karaites and Karaism / Kizilov, Mikhail. — BRILL, 2011. — Vol. 2. — 892 p. — (Karaite Texts and Studies). — ISBN 978-90-04-18927-0.