Պիրոլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պիրոլ
Изображение химической структуры
Քիմիական բանաձևC₄H₅N
Մոլային զանգված1,1E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն0,9698 գ/սմ³[2] գ/սմ³
Մակերեսային լարվածություն38,71 millinewton per metre[3], 37,06 millinewton per metre[3] և 34,31 millinewton per metre[3] Ն/մ
Դինամիկ մածուցիկություն2,08 millipascal second[4], 1,225 millipascal second[4], 0,828 millipascal second[4] և 0,612 millipascal second[4] Պա/վ
Հալման ջերմաստիճան−23,39 ± 0,02 °C[2] °C
Եռման ջերմաստիճան129,74 °C[2] °C
Այրման ջերմաստիճան39 °C[5][6]
Գոլորշու ճնշում1,1 kilopascal[5][6]
Քիմիական հատկություններ
pKa−3,8[7]
Բեկման ցուցիչ1,5085[2]
Դիպոլ մոմենտ1,767 ± 0,001 դեբայ[8]
Դասակարգում
CAS համար109-97-7
PubChem8027
EINECS համար203-724-7
SMILESC1=CNC=C1
ЕС203-724-7
RTECSUX9275000
ChEBI7736
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Պիրոլ, հետերոցիկլային միացություն։ Բենզոլի էլեկտրոնային նմանակն է, ունի թույլ արտահայտված արոմատիկ բնույթ։ Պիրոլ անգույն հեղուկ է, հալման ջերմաստիճանը՝ - 23,42 °C, եռմանը՝ 130 °C, խտությունը՝ 969,8 կգ/մ3։

Քիմիական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդում մգանում է։ Դանդաղ խեժանում է թթուների ազդեցությամբ։ Լավ է լուծվում սպիրտում, եթերում, բենզոլում, սահմանափակ՝ ջրում։ Պիրոլ միջուկը պորֆիրինների հիմնական կառուցվածքային բաղադրիչն է։ Պիրոլ ածանցյալներն են․ հեմինը, քլորոֆիլը, բազմաթիվ ալկալոիդներ (նիկոտին, ատրոպին, կոկաին ևն) և ամինաթթուներ (պրոլին, տրիպտոֆան ևն)։

Ստացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հ․ Չամիչյանի հետազոտությունների շնորհիվ Պիրոլի քիմիան օրգանական քիմիայի լավ ուսումնասիրված բաժիններից է։ Հիդրվում է (H2, Ni, 200 °C)՝ առաջացնելով պիրոլիդին, օքսիդանում՝ առաջացնելով մելամինաթթվի իմիդը։ Պիրոլ ստանում են լորձաթթվի ամոնիումային աղի չոր թորումով, նաև ֆուրանի և ամոնիակի խառնուրդից (A1203, 400-450 С)։ Օգտագործում են պիրոլիդին ստանալու, հականեխիչ և մանրէասպան դեղանյութերի (օրինակ՝ յոդոլի) սինթեզի համար։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 309 CC BY-SA icon 80x15.png