Յակով Եսելևիչ

Յակով Եսելևիչ
Ծնվել է	մայիսի 29, 1915
Ծննդավայր	Աչինսկ, Կրասնոյարսկի երկրամաս, ԽՍՀՄ
Վախճանվել է	հուլիսի 31, 2000 (85 տարեկան)
Մահվան վայր	Կրասնոյարսկ, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ժանր	դիմապատկեր
Պարգևներ	; և
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ նկարիչների միություն

Յակով Սեմյոնովիչ Եսելևիչ (ռուս.՝ Яков Семёнович Еселевич , մայիսի 29, 1915(1915-05-29), Աչինսկ, Կրասնոյարսկի երկրամաս, ԽՍՀՄ - հուլիսի 31, 2000(2000-07-31), Կրասնոյարսկ, Ռուսաստան), խորհրդային և ռուս նկարիչ^[1], Ռուսաստանի վաստակավոր նկարիչ (1998)^[2], դիմանկարի վարպետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1915 թվականի մայիսի 29-ին Ռուսական կայսրության Ենիսեյի նահանգի Աչինսկ քաղաքում։ 1927 թվականին հաճախել է հայրենի քաղաքի գեղարվեստի դպրոցը։ 1932 թվականից ապրել է Կրասնոյարսկ քաղաքում և սովորել հողաշինարարական տեխնիկումում, միևնույն ժամանակ որպես նկարիչ աշխատել քաղաքային ակումբներում ու Կարմիր բանակի մշակույթի տանը, արվեստի հարցերով հանձնաժողովի գեղարվեստական արհեստանոցում։ 1939 թվականին ավարտել է Կրասնոյարսկի գեղարվեստի դպրոցը (Ա․ Շեստակովի և Դ․ Կարատանովի դասարանը)։ Մասնակցել է Մեծ հայրենական պատերազմին։ 1946 թվականից մասնակցել է տարածաշրջանային ցուցահանդեսների, եղել «Художник» ընկերության ղեկավար կազմի անդամ։ 1949—1962 թվականների ընթացքում եղել է ՌՍՖՍՀ նկարիչների միության Կրասնոյարսկի կազմակերպության խորհրդի անդամ, 1956—1960 և 1961—1962 թվականների ընթացքում՝ խորհրդի նախագահ։ Խորհրդային նկարիչների I համամիութենական համագումարի (Մոսկվա, 1957 թվական) և ԽՍՀՄ նկարիչների II համագումարի (1962 թվական) պատգամավոր էր, հանրապետական և համամիութենական ցուցահանդեսների մասնակից։

Վախճանվել է 2000 թվականի հուլիսի 31-ին Կրասնոյարսկում և հուղարկավորվել քաղաքային Բադալիկյան գերեզմանատանը։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքներից են՝ «Պետական մրցանակների դափնեկիր Կրասնոյարսկի աղյուսների գործարանի վարպետ Ա. Ի. Վիրուպաևայի դիմանկարը» (1953), «Իյուսի սովխոզի կթվորուհի Դ․ Կոպչեգաշևայի դիմանկարը», «ՌՍՖՍՀ վաստակավոր արտիստ Վ․ Նեկլյուդովայի դիմանկարը» (1978), «Խորհրդային Միության հերոս Վ․Ուզուի դիմանկարը», (1945) Կրասնոյարսկի տարածաշրջանային թանգարանում, «ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ Ն․ Պրոզորովի դիմանկարը» (1978) Կրասնոյարսկի Վ․ Սուրիկովի անվան պետական գեղարվեստի թանգարանում, «Կրկնակի ինքնադիմանկար» (1985), «Ելենա Ստասովայի դիմանկարը» (1986, մասնավոր հավաքածու, Կրասնոյարսկ), «Դստեր դիմանկարը» (1956, նկարչի ընտանեկան հավաքածու)։
Եսելևիչի վրձնած դիմանկարների մի զգալի հավաքածու պահպանվում է Կրասնոյարսկի Վ․ Սուրիկովի անվան պետական գեղարվեստի թանգարանում։

Նկարչի աշխատանքները ցուցադրված են նաև Ռուսաստանի այլ թանգարաններում, պահպանվում են ռուս կոլեկցիոներների մասնավոր հավաքածուներում, 1980-ական թվականներին նկարչի շատ աշխատանքներ վաճառվել են արտասահմանում և գտնվում են ԱՄՆ-ի ու Ճապոնիայի մասնավոր հավաքածուներում։

Կարևորագույն ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՌՍՖՍՀ նկարիչների աշխատանքների ցուցահանդես, Մոսկվա, 1953 թվական
Համամիութենական արվեստի ցուցահանդես ՝ նվիրված Կոմերիտմիության 40-ամյակին, Մոսկվա, 1958 թվական
50-ամյակի առթիվ անհատական արվեստի ցուցահանդես, Կրասնոյարսկ, 1966 թվական
III Համամիութենական արվեստի ցուցահանդես, Բաքու, 1967 թվական
Ուրալի, Սիբիրի, Հեռավոր Արևելքի նկարիչների աշխատանքների ցուցահանդես, Մոսկվա, 1971 թվական
Ցուցահանդես «Կրասնոյարսկի նկարիչներ», Մոսկվա, 1976 թվական
Krasուցահանդես «Կրասնոյարսկի նկարիչներ», Լենինգրադ, 1977 թվական
«Միշտ պատրաստ» համամիութենական ցուցահանդես, Մոսկվա, 1977 թվական
III Համառուսական արվեստի ցուցահանդես «Հայրենի երկրով», Կրասնոյարսկ, 1983 թվական
«Սիբիրի գրաֆիկա» ցուցահանդես, Մոսկվա
80-ամյակի կապակցությամբ անհատական ցուցահանդես, Կրասնոյարսկ, 1995 թվական
Ցուցահանդես՝ նվիրված Յակով Եսելիևիչի 100-ամյակին, Կրասնոյարսկ, 2015 թվական