Jump to content

Մարդահարույց փոփոխություններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Մարդահարույց փոփոխություններ, բնական միջավայրում մարդու գործունեությամբ պայմանավորված փոփոխություններ։ Մարդահարույց փոփոխությունները լինում են անմիջական (անտառների զանգվածային ոչնչացում, հրդեհներ, հողային ծածկույթի ու ջրային ռեժիմի կտրուկ փոփոխություններ) և անուղղակի (առաջանում են լանդշաֆտի, կլիմայի, օդի ֆիզիկական վիճակի ու բաղադրության, հողի և այլ փոփոխությունների հետևանքով)։ Կենցաղային և արտադրական թափոններով միջավայրի աղտոտումը հանգեցնում է էկոլոգիական հավասարակշռության խախտման, օրգանիզմների համակեցության քայքայման։ Բնության վրա մարդահարույց փոփոխությունների ազդեցության բացասական հետևանքներից առավել վտանգավորը կենդանի օրգանիզմների ժառանգականության փոփոխությունն է։ Այն կարող է հանգեցնել բույսերի և կենդանիների համակեցությունների առանձին տեսակների անհետացման՝ դրանց կյանքի պայմանների կտրուկ փոփոխման հետևանքով։ Մի շարք նյութեր, հատկապես քիմիական պատրաստուկները, կարող են առաջացնել ժառանգական շեղումներ՝ մուտացիաներ։ Բնության վրա մարդահարույց փոփոխությունների վնասակար ազդեցության և դրա հետևանքները կանխելու, չեզոքացնելու համար անհրաժեշտ է խորապես ուսումնասիրել բնական միջավայրում տեղի ունեցող նյութի շրջապտույտը և բոլոր տնտեսա-արտադրական միջոցառումները համապատասխանեցնել այդ շրջապտույտին։ Դա մարդ-բնություն հարաբերությունները ճիշտ կառուցելու անհրաժեշտ պայմանն է։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։