Մասնակից:Gevorg Ghazaryan/Էգինա
| Gevorg Ghazaryan/Էգինա |
|---|
Էգինա (հին հունարեն՝ Αἴγινα), հին հունական դիցաբանության կերպար, Զևսի սիրահարը և Էակոսի մայրը: Սարոնիկոսում կղզու էպոնիմը: Զևսի կողմից Էգինայի առևանգումը հաճախ պատկերել են անտիկ քանդակագործները։
Դիցաբանության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էգինան եղել է խոսքի աստված Ասոպոսի քսան դուստրերից մեկը: Կա նաև այլընտրանքային տարբերակ, որի համաձայն՝ նրան անվանում են Ֆիվայի քույր, այսինքն Ասոպոսի դուստր: Անտիկ հեղինակները նշում են, որ Էգինան կապված է Ֆլիունտ քաղաքի հետ, որը գտնվում է Սիքիոնի և Արգոլիդայի միջեւ: Զևսը, լսելով Էգինայի գեղեցկության մասին, կամ այն բնակեցրել է այս քաղաքում, կամ հակառակը, այն գողացել է Ֆլիունտից և, վախենալով Հերայի խանդից, տեղափոխվել է Սարոնիկոսում Էնոպիա կամ Էնոնա կղզի: Հետագայում այս կղզին ստացել է Էգինա անվանումը[1][2][3]: Դստերը փնտրող Ասոպոսն իմացել է, թե ով է նրան առևանգել Կորինֆ Սիզիֆ թագավորից, բայց Զևսը կայծակով հարվածել է Ասոպոսին և աղջկան չի վերադարձրել[4][5][6]:
Տարբեր տվյալների համաձայն՝ Էգինան եղել է աստված՝ վերածվելով արծիվ կամ բոց (այս տարբերակը ոգեշնչված է հռոմեական բանաստեղծ Օվիդիոսով): Էգինան այդ հանդիպումներից հետո ծնել է մի տղայի, ով ստացել է Էակոս անունը և դարձել միրմիդոնյանների թագավոր։ Առասպելի վարկածներից մեկի համաձայն՝ Հերայի մրցակցուհու նկատմամբ խանդից համաճարակ է սկսվել, որի պատճառով անհետացել է կղզու ողջ բնակչությունը[6]։ Հետագայում Էգինան տեղափոխվել է Թեսալիա, որտեղ դարձել է ֆոկեյական հերոս Ակտորոսի կինը: Մի վարկածի համաձայն՝ Պատրոկլեսի հայր Մենետիոսի նրա որդին էր [7], իսկ մյուս թոռը դստեր միջոցով Դամոկրատիայի (հենց վերջինս այդ դեպքում Ակտորոսի կինն էր, այլ ոչ թե նրա մայրը)։ «Արգոնավտիկայի» սխոլիաների հեղինակը Ապոլոինուսիը հիշատակում է Սինոպային՝ Էգինայի և պատերազմի աստված Արեսի դուստրը[5]:
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆլիունտի բնակիչները Օլիմպիայի համար ստեղծել են Ասոպոսի դուստրերի արձանները և, մասնավորապես, Էգինայի արձանը, որը գրկում է Զևսը[8]։ Դելֆիում առնվազն մ.թ.ա. 2-րդ դարից առաջ կանգնած էր Էգինայի ևս մեկ արձան՝ նույնպես ֆլիասիացիների պարգևը, որը ստեղծվել է Զևսի պղնձե քարայրի հետ միասին[9]։ Դատելով այդ արվեստի գործերի հիշատակումներից՝ Հին Հունաստանի քանդակագործները սիրում էին պատկերել Էակոսի մոր առևանգումը[10][6]։ Բացի այդ, Պլինիոս Ավագը պատմում է նույն սյուժեի վրա Էլասիպփի նկարի մասին[11]։ Պահպանվել են Էգինայի առևանգման պատկերները երկու ծաղկամանների վրա[6]։
Էգինան պատկերված է հոլանդացի գեղանկարիչ Ֆերդինանդ Բոլի և ֆրանսիացի գեղանկարիչ Ժան Բատիստ Գրեզի նկարներում: Այս կերպարը հայտնվում է ամերիկյան «Հերակլի զարմանալի ճամփորդությունները» հեռուստասերիալի պիլոտային դրվագում (1995 թվական), որտեղ այն խաղում է Քլեր Քերին[12]։ Էգինայի պատվին անվանվել է Էգինայի աստերոիդ (91), որը բացվել է 1866 թվականին։
Կա ենթադրություն, որ Էգինայի առևանգման լեգենդը Ֆլիունտի բնակիչների կողմից կղզու գաղութացման մասին քողարկված պատմություն է[13]:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Диодор Сицилийский, 2005, IV, 72, 5
- ↑ Гигин, 2000, Мифы, 52
- ↑ Ярхо, 1988
- ↑ Аполлодор, 1972, III, 12, 6
- ↑ 5,0 5,1 Escher, 1893
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Roscher, 1886
- ↑ Пиндар, 1980, Олимпийские песни, IX, 69
- ↑ Павсаний, 2002, V, 22, 6
- ↑ Павсаний, 2002, X, 13, 6
- ↑ Аполлодор, 1972, III, прим. 160
- ↑ Плиний Старший, XXXV, 122
- ↑ «Удивительные странствия Геракла»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- ↑ Эгина // Реальный словарь классических древностей
Աղբյուրներ և գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Псевдо-Аполлодор Мифологическая библиотека / Перевод, заключительная статья, примечания, указатель В. Боруховича. — Л.: Наука, 1972.
- Гигин Мифы / Перевод, комментарий Д. Торшилова под общей редакцией А. Тахо-Годи. — СПб.: Алетейя, 2000. — 360 с. — ISBN 5-89329-198-0
- Диодор Сицилийский Историческая библиотека / Перевод, статья, комментарии и указатель О. Цыбенко. — СПб.: Алетейя, 2005. — 377 с. — ISBN 5-89329-716-4
- Павсаний Описание Эллады. — М.: Ладомир, 2002. — ISBN 5-86218-298-5
- Пиндар. Вакхилид Оды. Фрагменты. — М.: Наука, 1980. — 504 с.
- Плиний Старший. «Естественная история». Վերցված է 2019-09-15-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ярхо В. Эгина // Мифы народов мира. — 1988. — Т. 2. — С. 657.
- Escher-Bürkli J. Aigina 2 :
[нем.] // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1893. — Bd. I, 1. — Kol. 968.
- Roscher Aigina // Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie / Roscher Wilhelm Heinrich. — Leipzig: B. G. Teubner, 1886. — Bd. I, 1.