Մասնակից:Fperson/Ավազարկղ12

Տեխնոլոգիայի գումարը (լատին․՝ Summa Technologiae) Լեհական գրող՝ Ստանիսլավ Լեմի փիլիսոփա-ապագայաբանական տրակտատ (1963, առաջին հրապարակումը՝ 1964, երկրորդ հրապարակումը՝ 1967, ժամանակի ընթացքում վերամշակվում էր)։ Անվանված է՝ Ֆոմա Ակվինսկովի և Ալբերտ մեծի «Աստվածաբանության գումարի» ակնարկներով (լատին․՝ Summa Theologiæ)։ Թեմատիկ արձագանքվում է անգլիացի գրող՝ Արթուր Կլարկի գիտա-գեղարվեստական «Ապագայի առանձնահատկությունները» պատմվածքի և սովետական աստրոֆիզիկ Ի․ Ս․ Շկոլովսկովի «Տիեզերք, կյանք, գիտակցություն» մոնոգրաֆիաների ակնարկով (երկու աշխատանքների առաջին ներկայացումը՝ 1962։

Պրոբլեմատիկա

Գրքի հիմնական նպատակը՝ փորձել գիտա-տեխնիկական, բարոյա-էթիկական և փիլիսոփայական խնդիրների կանխատեսական վերլուծություն իրականացնել, որոնք կապված քաղաքակրթության փոխազդեցության հետ, տեխնոլոգիական և նյութական սահմանափակումներից ազատ պայմաններում (հեղինակի պատկերավոր ներկայացմամբ՝ դեռևս գոյություն չունեցող «վարդերի» փշերի ուսումնասիրություն)

Իսկապես, ի՞նչ է այդ «Գումարը»։ «Ամենա-ճարտարագետ» Լեյտմոտիվի քաղաքակրթության մասին էսսեների հավաքո՞ւյթ։ Անցյալի և ապագայի կիբերնետիկ մեկնաբանո՞ւմ։ Նկար տիեզերքից, որը ներկայացվում է Հավաքողի՞ն։ Մարդկային ձեռքերի և Բնության ինժեներական գործունեութթյան մասի՞ն։ Գիտա-տեխնիկական հեռանկար մոտակա հազարամյակի համա՞ր։ Գիտական խստությանը պնդելու համար՝ ամենահամարձակների կարծիքների հավաքո՞ւմը։ - Բոլորին մի քիչ։ Որքանով է կարելի, որքանո՞վ է թույլատրված վստահել այդ գրքին։ - Ինձ չունեմ այդ հարցի՝ պատասխանը։ Ես չգիտեմ՝ իմ ենթադրությունները ինչքանով են ճիշտ։ Նրանց մեջ չկան անխոցելիներ, ժամանակի վազքը կժխտի նրանցից շատերին։ Եվ նույնիսկ հնարահավոր է՝ բոլորը, բայց չի սխալվում միայն նա՝ ով խելամտորեն լռում է։ - Ստանիսլավ Լեմ

Չնայած զգալի ժամանակին, որ անցել էր՝ գործը գրելուց հետո, նաև մի շարք անճշտությունների, որոնք բաց թողեց Լեմը՝ պատճառաբանություններում, որոնք կապված են՝ մաթեմատիկայի, կենսաբանության, հասարակագիտության և գիտության մյուս ճյուղերի հետ, «Տեխնոլոգիայի գումարը» ընդհանրապես՝ ոչ միայն չի հնացել, այլ ընդհակառակը՝ ձեռք է բերել՝ 20-րդ դարի վերջ և 21-րդ դարի սկզբի ինտելեկտուալ կոնտեքստով՝ հատուկ ակտուալություն։ Լեմի քննարկած հարցերից շատերը՝ 1960-ականներին՝ կազմում էին գիտական ֆանտաստիկայի բարձրագույն մակարդակը՝ վիրտուալ իրականություն, նանոտեխնոլոգիաներ, արհեստական ինտելեկտ, տեխնոլոգիական առանձնահատկություն՝ 30-40 տարի անց՝ «Գումարի» առաջին հրատարակումից հետո, մտան ակտիվ մշակվող գիտական պրոբլեմների շարքը։

Պարունակություն

Գրքի ընդհանուր պարունակությունը կազմված է ու գլխից՝

1. Երկընտրանքները՝ «ապագայի կանխատեսումների» պրոբլեմատիկայում ներածություն։ Այստեղ Լեմը դասակարգում է տեխնոլոգիաները, որպես «նպատակներին հասնելու միջոցներ», որոնք կայանում են՝ բնության կերպարանափոխության մեջ։ Նա նշում է տեխնոլոգիաների պատահականությունը և երկբերանությունը, որոնք չափով ձգտում ունեին

դեպի աստվածաբանությունը

1. Երկու էվոլյուցիաներ՝ տեխնոէվոլյուցիա և բիոէվոլյուցիա։ Լեմը նշում է՝ երկու էվոլյուցիաների զուգահեռականությունը։ Նոր էվոլուցիողական ճյուղերի ներկայացուցիչները հասարակ են և մանր, այն ժամանակ գիգանտիզմը բնորոշվում էր, որպես էվոլյուցիայի ճյուղ։ Ի տարբերություն տեխնոէվոլյուցիյի, որն առաջ է ընդանում շինարարի տեխնիկական պատկերացմամբ, կենսաբանական էվոլուցիան կույր է և ենթարկվում է՝ հարմարվելու անհրաժեշտությանը։ Այնուամենայնիվ տեխնիկական պատկերացումը սպառողական է և հիմնականում ենթարկվում պարզագույն պահանջներին՝ հագնել, ուտել, տաքանալ և պաշտպանել։ Դիտարկելով տեխնոէվոլյուցիայի էթիկական ասպետկները, Լեմը նկատում է, որ այն հաճախ չար է լինում, քանի որ խթանում է բարքերի անարդար բաշխմանը և արժեքազրկում է մշակույթը։
2. Տիեզերային քաղաքակրթությունը՝ տեխնոլոգիական էվոլյուցիաները և տրամաբանող կյանք՝ տիեզերքում և Երկրում։ Լեմը նշում է, որ Տիեզերքում կյանք գտնելու հնարավորությունը շատ մեծ է, սակայն գործնականում տիեզերքի ռադիոազդանշանները համոզում են մեզ ուղիղ հակառակը։ Դրա հիման վրա Լեմը խոստովանում է տիեզերային ցիվիլիզացիաների թուլությունը

Космические цивилизации — технологические цивилизации и разумная жизнь в космосе и на Земле. Лем отмечает, что вероятность существования жизни во Вселенной достаточно высока, однако эмпирически прослушивание радиосигналов из космоса убеждает нас в отсутствии внеземных цивилизаций. На этом основании Лем признаёт возможную недолговечность космических цивилизаций (гипотеза «самоликвидации психозоя» со ссылкой на Себастьяна фон Хорнера), хотя и надеется на то, что прогресс нелинеен и не всегда должен воплощаться в астроинженерных сооружениях типа сферы Дайсона. Разум по мнению Лема — всего лишь «гомеостатический регулятор». Интеллектроника — информационные технологии, религиозно-метафизическая информация, искусственный разум, значение «значения». Лем называет науку каналом, соединяющим цивилизацию и природу, однако пропускная способность этого канала не безгранична («информационный барьер»). Преодолеть эту ситуацию призвана кибернетика. Аллегория кибернетики — средневековый миф о гомункулусе: существе с искусственным мозгом. Пролегомены к всемогуществу — конструирование Всего: возможность и осуществимость (имитология и фантоматика). Фантомология — виртуальная реальность, виртуализированная цивилизация, виртуализированное общество; цереброматика, телетаксия, фантоматика и фантопликация, «размножение» личности. Сотворение миров — развитие науки и прирост знания; «выращивание информации»: возможность и осуществимость; конструирование языка; конструирование «того света» и Универсума. Пасквиль на эволюцию — принципиальное несовершенство природы; перспективы реконструкции человека.