Մասնակից:Գարվիք/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


History[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Split-section

Կրծքագեղձի քաղցկեղի վիրահատություն, 18-րդ դար

Because of its visibility, breast cancer was the form of cancer most often described in ancient documents.[1] Because autopsies were rare, cancers of the internal organs were essentially invisible to ancient medicine. Breast cancer, however, could be felt through the skin, and in its advanced state often developed into fungating lesions: the tumor would become necrotic (die from the inside, causing the tumor to appear to break up) and ulcerate through the skin, weeping fetid, dark fluid.[1]

The oldest evidence of breast cancer was discovered in Egypt in 2015 and dates back to the Sixth Dynasty.[2] The study of a woman's remains from the necropolis of Qubbet el-Hawa showed the typical destructive damage due to metastatic spread.[2] The Edwin Smith Papyrus describes 8 cases of tumors or ulcers of the breast that were treated by cauterization. The writing says about the disease, "There is no treatment."[3] For centuries, physicians described similar cases in their practices, with the same conclusion. Ancient medicine, from the time of the Greeks through the 17th century, was based on humoralism, and thus believed that breast cancer was generally caused by imbalances in the fundamental fluids that controlled the body, especially an excess of black bile.[4] Alternatively, patients often saw it as divine punishment.[5] In the 18th century, a wide variety of medical explanations were proposed, including a lack of sexual activity, too much sexual activity, physical injuries to the breast, curdled breast milk, and various forms of lymphatic blockages, either internal or due to restrictive clothing.[4][6] In the 19th century, the Scottish surgeon John Rodman said that fear of cancer caused cancer, and that this anxiety, learned by example from the mother, accounted for breast cancer's tendency to run in families.[6]

Although breast cancer was known in ancient times, it was uncommon until the 19th century, when improvements in sanitation and control of deadly infectious diseases resulted in dramatic increases in lifespan. Previously, most women had died too young to have developed breast cancer.[6] Additionally, early and frequent childbearing and breastfeeding probably reduced the rate of breast cancer development in those women who did survive to middle age.[6]

Because ancient medicine believed that the cause was systemic, rather than local, and because surgery carried a high mortality rate, the preferred treatments tended to be pharmacological rather than surgical. Herbal and mineral preparations, especially involving the poison arsenic, were relatively common.

Mastectomy for breast cancer was performed at least as early as AD 548, when it was proposed by the court physician Aetios of Amida to Theodora.[1] It was not until doctors achieved greater understanding of the circulatory system in the 17th century that they could link breast cancer's spread to the lymph nodes in the armpit. The French surgeon Jean Louis Petit (1674–1750) and later the Scottish surgeon Benjamin Bell (1749–1806) were the first to remove the lymph nodes, breast tissue, and underlying chest muscle.[7]

Their successful work was carried on by William Stewart Halsted who started performing radical mastectomies in 1882, helped greatly by advances in general surgical technology, such as aseptic technique and anesthesia. The Halsted radical mastectomy often involved removing both breasts, associated lymph nodes, and the underlying chest muscles. This often led to long-term pain and disability, but was seen as necessary in order to prevent the cancer from recurring.[8] Before the advent of the Halsted radical mastectomy, 20-year survival rates were only 10%; Halsted's surgery raised that rate to 50%.[9] Extending Halsted's work, Jerome Urban promoted superradical mastectomies, taking even more tissue, until 1963, when the ten-year survival rates proved equal to the less-damaging radical mastectomy.[8]

Radical mastectomies remained the standard of care in America until the 1970s, but in Europe, breast-sparing procedures, often followed radiation therapy, were generally adopted in the 1950s.[8] One reason for this striking difference in approach may be the structure of the medical professions: European surgeons, descended from the barber surgeon, were held in less esteem than physicians; in America, the surgeon was the king of the medical profession.[8] Additionally, there were far more European women surgeons: Less than one percent of American surgical oncologists were female, but some European breast cancer wards boasted a medical staff that was half female.[8] American health insurance companies also paid surgeons more to perform radical mastectomies than they did to perform more intricate breast-sparing surgeries.[8]

Breast cancer staging systems were developed in the 1920s and 1930s.[8]

During the 1970s, a new understanding of metastasis led to perceiving cancer as a systemic illness as well as a localized one, and more sparing procedures were developed that proved equally effective. Modern chemotherapy developed after World War II.[10]

The French surgeon Bernard Peyrilhe (1737–1804) realized the first experimental transmission of cancer by injecting extracts of breast cancer into an animal.

Prominent women who died of breast cancer include Anne of Austria, the mother of Louis XIV of France; Mary Washington, mother of George, and Rachel Carson, the environmentalist.[11]

The first case-controlled study on breast cancer epidemiology was done by Janet Lane-Claypon, who published a comparative study in 1926 of 500 breast cancer cases and 500 control patients of the same background and lifestyle for the British Ministry of Health.[12]

In the 1980s and 1990s, thousands of women who had successfully completed standard treatment then demanded and received high-dose bone marrow transplants, thinking this would lead to better long-term survival. However, it proved completely ineffective, and 15–20% of women died because of the brutal treatment.[13]

The 1995 reports from the Nurses' Health Study and the 2002 conclusions of the Women's Health Initiative trial conclusively proved that hormone replacement therapy significantly increased the incidence of breast cancer.[13]

Հասարակություն և մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչև 20-րդ դարը, կրծքագեղձի քաղցկեղի մասին քննարկումները բավականին քիչ էին, քանի որ այն համարվում էր ամոթալի: Կանայք ավելի հակված էինն տառապել հիվանդությունից, քան դիմել բուժական միջոցների: Վիրաբուժության զարգացմանը զուգընթաց կանայք սկսեցին ավելի հաճախակի դիմել բժիշկներին: "Women's Field Army"-ն` ստեղծված Քաղցկեղի կառավարման ամերիկյան հասարակության (American Society for the Control of Cancer, հետագայում` Քաղցկեղի ամերիկյան ասոցիացիա, American Cancer Society) կողմից, 1930-40-ական թվականներին գործող առաջին կազմակերպություններից մեկն էր: 1952 թվականին առաջին օժանդակիչ խումբը` "Reach to Recovery" սկսեց այցելել կանանք, ովքեր կենդանի են մնացել այս հիվանդության բուժումից հետո[14]:

Կրծքագեղձի քաղցկեղի իրազեկումը (Breast cancer awareness) 1980-90-ական թվականներին վերածվեց հզոր ֆեմինիստական շարժման[15][16]:

Վարդագույն ժապավեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարդագույն ժապավենը կրծքագեղձի քաղցկեղի իրազեկման նշանն է

Վարդագույն ժապավենը կրծքագեղձի քաղցեղի իրազեկման հանրաճանաչ նշանն է: Այս նշանը կրում են այն ժամանակ, երբ ցանկանում են իրենց աջակցությունը հայտնել կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդների նկատմամբ[17][18]:

Վարդագույն ժապավեիկ կրումն ու ցուցադրումը քննադատվում է շատերի կողմից, համարվելով «բազմոցային ակտիվության» դրսևորում և գտնելով, որ այն գործնական ոչ մի օգուտ չունի: Շատերը համարում են, որ վարդագույն ժապավեն կրելն ավելի շատ կեղծավորություն է, քանի որ որոշ մարդիկ կրում են այն` ցույց տալու համար իրենց աջակցությունը հիվանդ կանանց նկատմամբ, սակայն միաժամանակ ընդդիմանում են կամ չեն աջակցում օրինակ` պացիենտների իրավունքներին կամ հակաաղտոտման օրոնսդրությանը[19][20]: Քննադատներն ասում են, որ վարդագույն տեսքը մարդկանց չի հուշում այս հիվանդության դեպքերի` տարեց-տարի ավելացման և տարածման մասին[21]: Համարում են, որ այն ամրապնդում է գենդերային կարծրատիպերն ու առարկայացնում կանանց ու նրանց կուրծքը[22]: Breast Cancer Action կազմակերպությունը կազմակերպում է «Մտածին, մինչև վարդագույն կկրես» (Think Before You Pink) միջոցառումներ[23]:

Կրծքագեղձի քաղցկեղի մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրծքագեղձի քաղցկեղի մշակույթը կամ վարդագույն ժապավենի մշակույթը աշխարհով մեկ տարածված միջոցառումների, վերաբերմունքի և արժեքների ամբողջութություն է, որը հանրայնացնում է այս հիվանդության մասին տեղեկատվությունը: Հիմնական արժեքներն են անձնանվիրվածությունը, միասնությունը, լավատեսությունը:

The woman with breast cancer is given a cultural template that constrains her emotional and social responses into a socially acceptable discourse: She is to use the emotional trauma of being diagnosed with breast cancer and the suffering of extended treatment to transform herself into a stronger, happier and more sensitive person who is grateful for the opportunity to become a better person. Breast cancer therapy becomes a rite of passage rather than a disease.[24] To fit into this mold, the woman with breast cancer needs to normalize and feminize her appearance, and minimize the disruption that her health issues cause anyone else. Anger, sadness and negativity must be silenced.[24]

As with most cultural models, people who conform to the model are given social status, in this case as cancer survivors. Women who reject the model are shunned, punished and shamed.[24]

The culture is criticized for treating adult women like little girls, as evidenced by "baby" toys such as pink teddy bears given to adult women.[24]

The primary purposes or goals of breast cancer culture are to maintain breast cancer's dominance as the preëminent women's health issue, to promote the appearance that society is "doing something" effective about breast cancer, and to sustain and expand the social, political, and financial power of breast cancer activists.[25]

Հիվանդության շեշտադրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այլ հիվանդությունների համեմատությամբ, կրծքագեղձի քաղցկեղն ավելի մեծ ուշադրության է արժանանում` թե ստացվող ռեսուրսների, թե քննարկումների առումով: Կրծքագեղձի քաղցկեղի մասին շատ է խոսվում նաև զանգվածային լրատվամիջոցներով. այն ամենաքննարկվող հիվանդություններից մեկն է համարվում ողջ աշխարհում[26]: Վերջին հաշվով, մտահոգություն կա, որ կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդներին տրամադրվող ֆինանսական և այլ ռեսուրսների պատճառով կարող են տուժել այլ հիվանդություններով հիվանդները` ռեսուրսների անհամաչափ բաշխման պատճառով[27]:

Այս հիվանդության նկատմամբ մեծ ուշադրության բացասական կողմերից մեկն այն է, որ շատ դեպքերում ստացված վիճակագրական արդյունքները կարող են խեղաթյուրվել և ոչ ճիշտ ներկայացվել[28][29]:

Այս հիվանդության սկրինինգի խիստ շեշտադրումը կարող է վնասել կանանց` ավելորդ ճառագայթահարման, բիոպսիայի, վիրահատության տեսակետից[30][30]:

Հղիություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրծքագեղձի քաղցկեղը հաճախ կարող է հանդիպել նաև հղիների մոտ: Նւոյն տարիքային խմբում հղիներ և ոչ հղիների մոտ այս հիվանդության հանդիպման հավճախությունը հավասար է: Հղիությանը հաջորդող 5-10 տարիների ընթացքում կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման հաճախությունը մեծանում է, սիկ այնուհետև` նվազում[31]: Սրանք հայտնի են որպես հետծննդյան կրծքագեղձի քաղցկեղներ և ունեն ոչ բարենպաստ կանխագուշակում[32][33]:

Հղիների մոտ հիվանդության ախտորոշումը փոքր ինչ բարդ է, քանի որ առաջացող նշանները որոշ չափով նման այն այն անհարմարության նշաններին, որոնք կապված են հղիության հետ[33]: Որպես աևդյունք, հղիների մոտ այն ախտորոշվում է համեմատաբար ուշ: Ախտորոշման որոշ միջոցներ (մագնիսառեզոնանսային հետազոտություն, գերձայնային հետազոտություն, մամոգրաֆիա, համակարգչային տոմոգրաֆիա) հղիների համար անվտանգ են համարվում, իսկ մյուսները (օրինակ` պոզիտրոնային էմիսիոն տոմոգրաֆիան)` ոչ[33]:

Հղիների բուժումը հիմնականում նման է ոչ հղիների բուժմանը[33], սակայն ճառագայթային թերապիան խորհուրդ չի տրվում կիրառել նման կանաց դեպքում: Եթե հիվանդությւոնն ածտորոշվել է հղիության վերջում, սովորաբար բուժումը հետաձգվում է մինչև ծննդաբերությունը: Հղիների բուժման հիմնական եղանակը վիրահատականն է, և այդ շրջանում խիստ ռիսկային է համարում քիմիոթերապիան, քանի որ այն կարող է առաջացնել պտղի մահ և վիժում, հատկապես` հղիության առաջին եռամսյակում[33][33]:

Ճառագայթային թերապիան կարող է նվազեցնել մոր կրծքագեղձի կողմից կաթի առաջացման ունակությունը, ինչպես նաև մեծացնեխ մաստիտների առաջացման հավանականությունը: Բացի այդ, եթե քիմիոթերապիան կատարվում է ծննդաբերությունից հետո, շատ քիմիական նյութեր կարող են կաթի միջոցով անցնել երեխայի օրգանիզմ` վնասելով վերջինիս[33]:

Կրծքագեղձի բուժումից կենդանի մնացածների մոտ կարող է վախի զգացում առաջանալ հաջորդ հղիության ժամանակ հիվանդության կրկնության նկատմամբ[34]: Դրան հակառակ, կան մարդիկ, որոնք հավատով են լցվում հաջորդ հղիության նկատմամբ[34]:

Հորմոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հղիության կանխարգելում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրծքագեղձի քաղցկեղով բուժվածների մոտ հղիության կանխարգելման համար գերադասելի են ոչ հորմոնային մեթոդները: Պրոգեստերոնի վրա հիմնված մեթոդները հնարավոր է, մեծացնեն կրկին հիվանդանալու ռիսկը, չնայած քիչ ուսումնասիրությունների պատճառով սրա մասին կարծիքները դեռ հստակեցված չեն: Այնուամենայնիվ, այս մեթոդը կարելի է օգտագործել, եթե ակնկալվում է, որ արդյունքը կգերազանցի հիվանդության առաջացման ռիսկին [35]:

Դաշտանադադարի հորմոնային կարգավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրծքագեղձի քաղցկեղով բուժվածների համար խորհուրդ է տրվում առաջին հերթին կիրառել ոչ հորմոնային մեթոդներ, օրինակ` բիսֆոսֆոնատ, կամ էստրոգենային ընկալիչների ընտրողական մոդուլյատորներ` օստեոպորոզի դեպքում կամ հեշտոցային էստրոգեններ` տեղային ախտանշանների դեպքում: Կրծքագեղձի քաղցկեղից հետո հորմոնային փոխարինման թերապիայի ուսումնասիրությունները հուսադրող են: Եթե կրծքագեղձի քաղցկեղից հետո հորմոնային փոխարինումն անհրաժեշտ է, անվտանգ է համարվում միայն էստրոգեններով թերապիան կամ էստրոգենների և պրոգեստերոնով ներարգանդային պարույրի համատեղ կիրառումը[36]:

Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրծքագեղձի քաղցկեղի ուղղությամբ հետազոտությունները հիմնականում ուղղված են թիրախային թերապիային և քաղցկեղի նկատմամբ վակցինաների հայտնաբերմանը:

Կրծքագեղձի քաղցկեղի ուղղությամբ կատարված հետազոտությունների արդյունքները քննարկվում են տարբեր գիտական հանդիպումներում, օրինակ` Կլինիկական օնկոլոգիայի ամերիկյան կազմակերպությունում, Սան Անտոնիոյի կրծքագեղձի քաղցկեղի համաժողովում, Շվեյցարիայում կազմակերպված Սբ. Գալլենի օնկոլոգիական համաժողովում[37][38] և այլ հարթույթներում: Քննարկման արդյունքների հիման վրա մշակվում են հատուկ ուղեցույցներ` կրծքագեղձի քաղցկեղին առընչվող տարբեր գործընթացների վերաբերյալ:

Ֆենռետինիդը ռետինոիդ է, որն, ըստ որոշ տվյալների, նվազեցնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման ռիսկը: Ռետինոիդները դեղեր են` հիմնված A վիտամինի վրա[39][40]:

Կրիոաբլացիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականից ուսումնասիրվում է կրիոաբլացիայի (cryoablation) արդյունավետությունը փոքր չափի քաղցկեղի դեպքում[41]: Փորձերը վկայում են, որ այն կարող է արդյունավետ լինել 2 սմի-ց փոքր չափի ուռուցքի դեպքում[42][43]: Այն կարող է կիրառվել նաև այն դեպքերում, երբ վիրահատական միջամտությունն անհնարին է[42]:

Breast cancer cell lines[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տե՛ս նաև՝ List of breast cancer cell lines

A considerable part of the current knowledge on breast carcinomas is based on in vivo and in vitro studies performed with cell lines derived from breast cancers. These provide an unlimited source of homogenous self-replicating material, free of contaminating stromal cells, and often easily cultured in simple standard media. The first breast cancer cell line described, BT-20, was established in 1958. Since then, and despite sustained work in this area, the number of permanent lines obtained has been strikingly low (about 100). Indeed, attempts to culture breast cancer cell lines from primary tumors have been largely unsuccessful. This poor efficiency was often due to technical difficulties associated with the extraction of viable tumor cells from their surrounding stroma. Most of the available breast cancer cell lines issued from metastatic tumors, mainly from pleural effusions. Effusions provided generally large numbers of dissociated, viable tumor cells with little or no contamination by fibroblasts and other tumor stroma cells. Many of the currently used BCC lines were established in the late 1970s. A very few of them, namely MCF-7, T-47D, and MDA-MB-231, account for more than two-thirds of all abstracts reporting studies on mentioned breast cancer cell lines, as concluded from a Medline-based survey.

Մոլեկուլային մարկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանսկրիպցիայի գործոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

NFAT (T բջիջների ակտիվացման բջջային գործոն, Nuclear factor of activated T-cells ) տրանսկրիպցիայի գործոնները ներգրավված են կրծքագեղձի քաղցկեղի գործընթացում, գերազանցապես`մետաստազների առաջացումը պայմանավորող բջիջների շարժունակությանը: իսկապես, NFAT1 (NFATC2) և NFAT5 գործոնները կրծքագեղձի կարցինոմայի դեպքում նպաստող են բջիջների միգրացիայի համար[44][45], իսկ NFAT3-ը (NFATc4) ճնշիչ ազդեցություն ունի բջիջների շարժունակության վրա[46]: NFAT1-ը կարգավորում է TWEAKR-ի և սրա լիգանդների էքսպրեսիան Լիպոկալին 2-ի հետ, ինչը մեծացնում է բջիջների ախտահարման աստիճանը կածղկեղի ժամանակ[47]: NFAT3-ն արգելակում է Լիպոկալին 2-ի էքսպրեսիան` թուլացնելով բջիջների ախտահարումը[46]:

Նյութափոխանակային մարկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլինիկայում, կրծքագեղձի քաղցկեղի նյութափոխանակային ամենաարդյունավետ մարկերներն են էստրոգենային և պրոգեստերոնային ընկալիչները որոնք կիրառվում են ոհրմոնային թերապիայի նկատմամբ պատասխանի կանխման նպատակով: Կրծքագեղձի քաղցկեղի նոր մարկերներ են BRCA1 և BRCA2-ը[48], որոնք կիրառվում են այս հիվանդության նկատմամբ ռիսկի բացահայտման նպատակով: HER-2-ը[49] և SCD1-ը[50] կիրառվում են թերապևտիկ բուժման սխեմայի որոշման, իսկ արյան պլազմինոգենն ակտիվացնող ուրոկինազան (PA1-1[51] և SCD1[52])` կանխագուշակման հնագատման համար:

Other animals[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Olson, James Stuart (2002). Bathsheba's breast: women, cancer & history. Baltimore: The Johns Hopkins University Press. էջեր 9–13. ISBN 0-8018-6936-6. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  2. ↑ 2,0 2,1 «Oldest evidence of breast cancer found in Egyptian skeleton». Reuters. 24 March 2015. Վերցված է 25 March 2015-ին.
  3. ↑ «The History of Cancer». American Cancer Society. 25 March 2002. Վերցված է 9 October 2006-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Olson 2002, էջեր. 32–33
  5. ↑ Yalom, Marilyn (1997). A history of the breast. New York: Alfred A. Knopf. էջ 234. ISBN 0-679-43459-3.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Aronowitz, Robert A. (2007). Unnatural history: breast cancer and American society. Cambridge, UK: Cambridge University Press. էջեր 22–24. ISBN 0-521-82249-1.
  7. ↑ «History of Breast Cancer». Random History. 27 February 2008. Վերցված է 8 May 2010-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Olson 2002, էջեր. 102–6
  9. ↑ Olson 2002, էջ. 1
  10. ↑ Marc Lacroix (2011). A Concise History of Breast Cancer. USA: Nova Science Publishers. էջեր 59–68. ISBN 978-1-61122-305-7.
  11. ↑ Olson 2002, էջեր. 26, 28, 229
  12. ↑ Alfredo Morabia (2004). A History of Epidemiologic Methods and Concepts. Boston: Birkhauser. էջեր 301–302. ISBN 3-7643-6818-7. Վերցված է 31 December 2007-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Sulik, Gayle A. (2010). Pink Ribbon Blues: How Breast Cancer Culture Undermines Women's Health. USA: Oxford University Press. էջեր 200–3. ISBN 0-19-974045-3. OCLC 535493589. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  14. ↑ Sulik 2010, էջեր. 37–38
  15. ↑ Sulik 2010, էջ. 4
  16. ↑ Bob Riter. «History of Breast Cancer Advocacy». Cancer Resource Center of the Finger Lakes. Վերցված է 29 June 2013-ին.
  17. ↑ Sulik 2010, էջեր. 27–72
  18. ↑ Sulik 2010, էջեր. 359–361
  19. ↑ Sulik 2010, էջեր. 366–8
  20. ↑ Landeman, Anne (11 June 2008). «Pinkwashing: Can Shopping Cure Breast Cancer?». Center for Media and Democracy.
  21. ↑ Sulik 2010, էջեր. 365–6
  22. ↑ Sulik 2010, էջեր. 372–4
  23. ↑ Breast cancer month overshadowed by 'pinkwashing' 9 October 2010, Angela Mulholland, CTV.ca News
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Ehrenreich, Barbara (November 2001). «Welcome to Cancerland». Harper's Magazine.(չաշխատող հղում)
  25. ↑ Sulik 2010, էջ. 57
  26. ↑ Arnst, Catherine (13 June 2007). «A Gender Gap in Cancer». Bloomberg Businessweek. ISSN 0007-7135.
  27. ↑ Browne, Anthony (7 October 2001). «Cancer bias puts breasts first». The Guardian. London.
  28. ↑ Olson 2002, էջեր. 199–200
  29. ↑ Ave, Melanie (10 October 2006). «Tampabay: All May Not Be in the Pink». St. Petersburg Times.
  30. ↑ 30,0 30,1 Aschwanden, Christie (17 August 2009). «The Trouble with Mammograms». The Los Angeles Times.
  31. ↑ Azim HA, Jr; Santoro, L; Russell-Edu, W; Pentheroudakis, G; Pavlidis, N; Peccatori, FA (November 2012). «Prognosis of pregnancy-associated breast cancer: a meta-analysis of 30 studies». Cancer treatment reviews. 38 (7): 834–42. doi:10.1016/j.ctrv.2012.06.004. PMID 22785217.
  32. ↑ Schedin, P (April 2006). «Pregnancy-associated breast cancer and metastasis». Nature reviews. Cancer. 6 (4): 281–91. doi:10.1038/nrc1839. PMID 16557280.
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 33,5 33,6 Connie Henke Yarbro, Debra Wujcik, Barbara Holmes Gobel, ed. (2011). Cancer nursing: principles and practice (7 ed.). Jones & Bartlett Publishers. էջեր 901–905. ISBN 978-1-4496-1829-2.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: editors list (link)
  34. ↑ 34,0 34,1 Gonçalves V, Sehovic I, Quinn G (2013). «Childbearing attitudes and decisions of young breast cancer survivors: A systematic review». Human Reproduction Update. 20 (2): 279–92. doi:10.1093/humupd/dmt039. PMC 3922144. PMID 24077938.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  35. ↑ McNaught J, Reid RL, Provencher DM; և այլք: (July 2006). «Progesterone-only and non-hormonal contraception in the breast cancer survivor: Joint Review and Committee Opinion of the Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada and the Society of Gynecologic Oncologists of Canada». J Obstet Gynaecol Can. 28 (7): 616–39. PMID 16924781.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  36. ↑ Management of the menopause after breast cancer, from the Royal Australian and New Zealand College of Obstetricians and Gynaecologists. College Statement C-Gyn 15. 1st Endorsed: February 2003. Current: November 2011. Review: November 2014
  37. ↑ San Antonio Breast Cancer Symposium Abstracts, newsletters, and other reports of the meeting. Արխիվացված է 16 Մայիս 2010 Wayback Machine-ի միջոցով:
  38. ↑ Goldhirsch A, Ingle JN, Gelber RD, Coates AS, Thürlimann B, Senn HJ (August 2009). «Thresholds for therapies: highlights of the St Gallen International Expert Consensus on the primary therapy of early breast cancer 2009». Annals of Oncology. 20 (8): 1319–29. doi:10.1093/annonc/mdp322. PMC 2720818. PMID 19535820.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  39. ↑ «What's new in breast cancer research and treatment?». Cancer. Վերցված է 17 November 2015-ին. {{cite news}}: Cite has empty unknown parameter: |1= (օգնություն)
  40. ↑ «Fenretinide (4-HPR): A Preventive Chance for Women at Genetic and Familial Risk?». hindawi. Վերցված է 17 November 2015-ին.
  41. ↑ Sabel, MS (July 2014). «Nonsurgical ablation of breast cancer: future options for small breast tumors». Surgical oncology clinics of North America. 23 (3): 593–608. doi:10.1016/j.soc.2014.03.009. PMID 24882353.
  42. ↑ 42,0 42,1 Roubidoux, MA; Yang, W; Stafford, RJ (March 2014). «Image-guided ablation in breast cancer treatment». Techniques in vascular and interventional radiology. 17 (1): 49–54. doi:10.1053/j.tvir.2013.12.008. PMID 24636331.
  43. ↑ «Current Status of Imaging-Guided Percutaneous Ablation of Breast Cancer». American Journal of Roentgenology. 203 (2): 442–448. August 2014. doi:10.2214/AJR.13.11600.
  44. ↑ Jauliac S, López-Rodriguez C, Shaw LM, Brown LF, Rao A, Toker A (July 2002). «The role of NFAT transcription factors in integrin-mediated carcinoma invasion». Nature Cell Biology. 4 (7): 540–4. doi:10.1038/ncb816. PMID 12080349.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  45. ↑ Yoeli-Lerner M, Yiu GK, Rabinovitz I, Erhardt P, Jauliac S, Toker A (23 November 2005). «Akt blocks breast cancer cell motility and invasion through the transcription factor NFAT». Molecular Cell. 20 (4): 539–50. doi:10.1016/j.molcel.2005.10.033. PMID 16307918.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  46. ↑ 46,0 46,1 Fougère M, Gaudineau B, Barbier J, Guaddachi F, Feugeas JP, Auboeuf D, Jauliac S (15 April 2010). «NFAT3 transcription factor inhibits breast cancer cell motility by targeting the Lipocalin 2 gene». Oncogene. 29 (15): 2292–301. doi:10.1038/onc.2009.499. PMID 20101218.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  47. ↑ Gaudineau B, Fougère M, Guaddachi F, Lemoine F, de la Grange P, Jauliac S (1 October 2012). «Lipocalin 2 (LCN2), the TNF-like receptor TWEAKR and its ligand TWEAK act downstream of NFAT1 to regulate breast cancer cell invasion». Journal of Cell Science. 125 (19): 4475–4486. doi:10.1242/jcs.099879. PMID 22767506.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  48. ↑ Duffy MJ (2001). «Biochemical markers in breast cancer: which ones are clinically useful?». Clin Biochem. 34 (5): 347–52. doi:10.1016/s0009-9120(00)00201-0. PMID 11522269.
  49. ↑ Goldstein NS, Decker D, Severson D, Schell S, Vicini F, Margolis J; և այլք: (2007). «Molecular classification system identifies invasive breast carcinoma patients who are most likely and those who are least likely to achieve a complete pathologic response after neoadjuvant chemotherapy». Cancer. 110 (8): 1687–96. doi:10.1002/cncr.22981. PMID 17722109.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  50. ↑ Mohammadzadeh F, Mosayebi G, Montazeri V, Darabi M, Fayezi S, Shaaker M; և այլք: (2014). «Fatty Acid Composition of Tissue Cultured Breast Carcinoma and the Effect of Stearoyl-CoA Desaturase 1 Inhibition». J Breast Cancer. 17 (2): 136–42. doi:10.4048/jbc.2014.17.2.136. PMC 4090315. PMID 25013434.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  51. ↑ Ranson M, Andronicos NM (2003). «Plasminogen binding and cancer: promises and pitfalls». Front Biosci. 8: s294-304. doi:10.2741/1044. PMID 12700073.
  52. ↑ Holder AM, Gonzalez-Angulo AM, Chen H, Akcakanat A, Do KA, Fraser Symmans W; և այլք: (2013). «High stearoyl-CoA desaturase 1 expression is associated with shorter survival in breast cancer patients». Breast Cancer Res Treat. 137 (1): 319–27. doi:10.1007/s10549-012-2354-4. PMC 3556743. PMID 23208590.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

External links[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաղապար:Wikimedia

Վիքիգրքերի պատկերանիշը
Վիքիգրքերի պատկերանիշը
Անգլերեն Վիքիգրքերում կան նյութեր այս թեմայով՝
Cancer#Breast Cancer
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Գարվիք/Ավազարկղ&oldid=4017748» էջից