Հիշատակարան, ձեռագիր բնագրերի վերջում և ազատ տեղերում արված արձանագրություն։
Հիշատակարանում ներկայացված են տվյալ ձեռագրի ստեղծման հանգամանքները, հաճախ նաև՝ տվյալ ժամանակաշրջանի անցուդարձերը, կենսագրական տեղեկություններ ձեռագիրն արտագրողի, կազմողի, ծաղկողի, պատվիրատուի և այլոց մասին։ Հիշատակարան են թողել ձեռագրեր ընդօրինակող գրիչները, մանրանկարիչները, կազմողները, ստացողները և բոլոր նրանք, ովքեր այս կամ այն կերպ առնչվել են տվյալ ձեռագրին։ Հիշատակարաններն ստեղծվել են վիմագիր արձանագրությունների օրինակով ու հետնությամբ և տարածվել հատկապես հնագույն քրիստոնյա ժողովուրդների՝ հույների, հայերի, ասորիների շրջանում։ Հիշատակարաններն ամենից ավելի զարգացել ու ծավալվել են հայ իրականության մեջ՝ ձեռք բերելով յուրահատուկ պատմագրական տեսակի արժեք։
Հայ ձեռագրական հիշատակարանը, սկիզբ առնելով V դարի և մեծ վերելք ապրելով XIII—XV դարերում, հարատևել է մինչև XVIII դար։ Պատմական հավաստի վավերագրեր լինելով հանդերձ՝ հայկական ձեռագրերի հիշատակարաններն արտահայտել են նաև ժամանակի գեղարվեստական ճաշակն ու մտածողությունը, անգամ՝ հարստացրել միջնադարի հայ պոեզիան ու արձակը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 413)։
