Կոնստանտին Մանիակես

Կոնստանտին Մանիակես;
Քաղաքացիություն	Բյուզանդական կայսրություն

Կոնստանտին Մանիակես (հուն․՝ Κωνσταντῖνος Μανιάκης; ), եղել է Բյուզանդիայի պալատական բարձրաստիճան պաշտոնյա, ապրել է 9-րդ դարում։

Կենսագրություն

Կոնստանտինը հավանաբար հայկական ազնվական ընտանիքից էր։ Թեոփիլոս կայսեր օրոք հայ իշխանների պատվիրակության կազմում ժամանել է բյուզանդական արքունիք և որպես պատանդ մնացել Բյուզանդիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում^[1]^[2]։ Մանիակեսի խելացիությունն ու ֆիզիկական հատկությունները շուտով աչքի ընկան, նա արագորեն շահեց Թեոփիլոսի վստահությունը և բարձրացավ պալատական հիերարխիայում։ Թեոփիլոսի թագավորության վերջում բարձրաստիճան պաշտոնում էր։ Թեոփիլոսի մահից հետո, նա դեռ կրում էր այդ պաշտոնը և 843 թվականին պաշտոնազրկել է պատրիարք Հովհաննես VII Գրամատիկոսին, ով հետագայում սուտ մեղադրանքներ է ներկայացրել և Կոնստանտինին մեղադրել խոշտանգումների մեջ^[1]^[2]։

Նրա ազդեցությունը կայսերական արքունիքում մեծ էր կայսրուհիներ Թեոդորայի և Թեոկտիստայի իշխանության ժամանակ, ինչպես նաև դրանից հետո՝ Միքայել III-ի միանձնյա կառավարման ժամանակ։ Ըստ Ռոդոլֆ Գուլիանդի ի վերջո, հասավ պատրիկիոսի կոչմանը և լոգոտետի (արտաքին գործերի նախարարի) պաշտոնին^[1]^[2]։ 855 թվականին Թեոկտիստոսի կործանումից հետո, ինչը մշակվել էր Թեոդորայի եղբոր՝ Վարդասի կողմից, Մանիակեսը փորձել է փրկել Թեոկտիստոսին մահապատժից, սակայն նրա քայլերը ապարդյուն էին^[1]^[2]։ Մանիակեսը Բարսեղ Ա Մակեդոնացու հովանավորներից մեկն էր, ով 867 թվականին դարձել է կայսր և թագավորել մինչև 886 թվականը։ Ըստ Գենեսիոսի և բյուզանդացի այլ մատենագիրների՝ Կոնստանտինն ազգակցական կապ ուներ ապագա կայսրի հետ, ով նույնպես ծագումով հայ էր^[1]^[2]։ Մանիակեսը նաև Փոտ պատրիարքի հակառակորդն էր, հետևաբար, Փոտի հակառակորդ Իգնատիոսի ընկերն ու դաշնակիցը, նույնիսկ Վարդասի հրամանով վերջինիս բանտարկության ժամանակ օգնել է նրան^[1]^[2]։ 866 թվականի ապրիլին Բարսեղ Մակեդոնացու կողմից կազմակերպված Վարդասի սպանության ժամանակ Կոնստանտինը իրարանցում ստեղծելով պաշտպանել է Միքայել III-ին^[1]^[2]։ Նա եղել է Միքայել III-ի գործընկերը կայսրի սիրելի զբաղմունքում՝ ձիերի և կառքերի մրցավազքում, վերջին տեղեկությունը Մանիակեսի մասին եղել է 866 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Սուրբ մայրիկի պալատի ձիարշավարանում տեղի ունեցած ձիարշավը^[1]^[2]։

Ընտանիք

Կոնստանտին Մանիակեսը 10-րդ դարի սկզբին նմանեցվել է Թոմասի հոր՝ պատրիկոսի և լոգոգետի, ինչպես նաև պատմաբան Գենեսիոսի պապի հետ, սակայն Պատրիցիա Կարլին Հայթերի և Թադևոս Վասիլևսկու հետագա ուսումնասիրությունները հերքել են այդ վարկածը^[3]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Winkelmann et al. (2000), p. 578
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Guilland (1967), p. 569
↑ Winkelmann et al. (2000), pp. 578, 579

Աղբյուրներ

Guilland, Rodolphe (1967). «Le Drongaire et le Grand drongaire de la Veille». Recherches sur les institutions byzantines, Tome I (French). Berlin: Akademie-Verlag. էջեր 563–587.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Winkelmann, Friedhelm; Lilie, Ralph-Johannes; և այլք: (2000). «Konstantinos Maniakes (# 3962)». Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 2. Band: Georgios (# 2183) – Leon (# 4270) (German). Walter de Gruyter. էջեր 577–579. ISBN 978-3-11-016672-9.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[PmbZ578-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Winkelmann et al. (2000), p. 578

[Guilland-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Guilland (1967), p. 569

[3] Winkelmann et al. (2000), pp. 578, 579

[1]

[2]

[3]