Կենսամեխանիկա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կենսամեխանիկայի առաջին աշխատանքները

Կենսամեխանիկա, կենսաֆիզիկայի բաժին. ուսումնասիրում է կենդանի հյուսվածքների, բջիջների[1], օրգանների և ամբողջական օրգանիզմի մեխանիկական հատկությունները, ինչպես նաև նրանցում ընթացող մեխանիկական երևույթները[2]։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կենսամեխանիկան» նախկինում անվանել են սաղմնաբանության բաժիններից մեկը՝ զարգացման մեխանիկան։

Շարժումների կենսամեխանիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շարժումների կենսամեխանիկան, հենվելով անատոմիայի և տեսական մեխանիկայի տվյալների վրա, հետազոտում է շարժողական օրգանների կառուցվածքը։ Շարժման կենսամեխանիկական ուսումնասիրությունները լինում են.

  • կառուցվածքային (մարմնի կինեմատիկական շղթաների ազատության աստիճանների թիվը և բնույթը),
  • կինեմատիկական (հետագիծը, արագությունը և արագացումը)
  • դինամիկական (ներքին և արտաքին փոխազդեցությունների հետևանքով առաջացող ուժերը)։

Ուսումնասիրման մեթոդներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետազոտվող շարժումների կինեմատիկական բնութագրերը որոշելու համար օգտագործում են գրանցման տարբեր մեթոդներ, որոնցից առավել կիրառական են՝

Նշված մեթոդներով որոշվում են մարմնի տարածական տեղափոխությունը, նրա առանձին մասերի շարժումը միմյանց նկատմամբ և այլն։ Արյան շրջանառության կենսամեխանիկան ուսումնասիրում է սրտի և անոթների առաձգական հատկությունները, արյան հոսքին ցույց տրվող հիդրավլիկական դիմադրությունը, արյան շարժումը և սրտի աշխատանքը։

Կենսամեխանիկան զբաղվում է նաև շնչառական ապարատի, ինչպես նաև առանձին օրգանների (թոքեր, կրծքավանդակ) շարժումների դինամիկայի և գործունեության ուսումնասիրությամբ։

Կենսամեխանիկաի հետազոտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենսամեխանիկաի հետազոտությունների սկիզբը դրել է Լեոնարդո դա Վինչին, որն անատոմիայի և մեխանիկայի տեսանկյունով ուսումնասիրել է մարդու շարժումները։

Կենսամեխանիկայի բնագավառում կարևոր են Պյոտր Լեսգաֆտի, Իվան Սեչենովի, Նիկոլայ Բեռնշտայնի և ուրիշների աշխատանքները։ Կենսամեխանիկական հետազոտությունները մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում գիտության տարբեր ոլորտների՝ աշխատանքի և սպորտի ֆիզիոլոգիայի, կլինիկական ու ռազմական, բժշկագիտության, վնասվածքների և օրթոպեդիայի համար։ Կենսամեխանիկան մեծ նշանակություն ունի նաև պրոթեզավորման գործում։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Сеченев H.M., Oчepк pa6очих движений человека, M., 1901;
  • Исследования по биодинамике ходьбы, 6era, прыжка, под редакции H.A. Бернштейна, M., 1940.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. R. McNeill Alexander (2005) Mechanics of animal movement(չաշխատող հղում), Current Biology Volume 15, Issue 16, 23 August 2005, Pages R616-R619.
  2. Hatze, Herbert (1974). «The meaning of the term biomechanics». Journal of Biomechanics. 7: 189–190. doi:10.1016/0021-9290(74)90060-8.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 372