Կազմակերպության շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան
| Ենթակատեգորիա | • էություն • արդյունք • profit  | |
|---|---|---|
Կազմակերպության շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան (անգլ.՝ earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization կամ EBITDA[1], /ˈiːbɪtdɑː, -bə-, ˈɛ-/[2]), միայն գործառնական մակարդակում ընկերության շահութաբերության չափանիշ: Այն ստացվում է եկամուտից հանելով գործառնական բիզնեսի բոլոր ծախսերը (օրինակ՝ աշխատավարձերը, հումքի ծախսերը, ծառայությունները...): Չնայած վարձակալությունը կապիտալացվում է հաշվեկշռում (և մաշվում է շահույթի և վնասի մասին հաշվետվությունում) ՖՀՄՍ 16-ից ի վեր, դրա ծախսերը հաճախ դեռևս ճշգրտվում են շահույթում, քանի որ դրանք գործառնական են համարվում:
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այս ցուցանիշի սկզբնական հայեցակարգը ստեղծվել է 1970-ականներին միլիարդատեր ներդրող Ջոն Մելոնի կողմից[3][4]: Իր կարիերայի սկզբում Մելոնը մշակել է այս ցուցանիշը՝ հեռահաղորդակցական ընկերությունների կանխիկ գումար ստեղծելու կարողությունը գնահատելու համար: Նա կողմ էր ավանդական չափանիշների փոխարեն դրա օգտագործումը՝ պնդելով, որ իր մշակած ցուցանիշը առաջարկում է ֆինանսական կատարողականի ավելի ճշգրիտ արտացոլում բարձր աճով, կապիտալ ինտենսիվ բիզնեսների համար[5]: Ի սկզբանե Մելոնն օգտագործում էր այդ ցուցանիշը վարկատուներին և ներդրողներին ներգրավելու համար՝ այն դասելով որպես իր աճի ռազմավարության հիմնական տարր: Կենտրոնանալով մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան շահույթի վրա՝ նա ցուցադրեց ընկերության կարողությունը՝ ստեղծելու դրամական հոսքեր, միաժամանակ արդյունավետորեն օգտագործելով լծակային պարտքը և վերաներդրելով շահույթը՝ հարկերը նվազագույնի հասցնելու համար, մի մոտեցում, որը սահմանեց նրա ներդրումային փիլիսոփայությունը:
Այն վերականգնեց ժողովրդականությունը դոտ քոմ բումի ժամանակ՝ ձեռք բերելով ժողովրդականություն՝ որպես արագ ընդլայնվող տեխնոլոգիական ընկերությունների ֆինանսական առողջությունը գնահատելու չափանիշ[6]:
Օգտագործում և քննադատություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կազմակերպության շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան լայնորեն կիրառվում է ընկերության կատարողականը գնահատելիս: Այն օգտակար է միայն գործող բիզնեսների հիմքում ընկած շահութաբերությունը գնահատելու համար, այսինքն՝ որքան շահույթ է ստեղծում բիզնեսը տվյալ ժամանակահատվածում ծառայություններ մատուցելով, ապրանքները վաճառելով և այլն:
Կազմակերպության շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան լայնորեն օգտագործվում է մասնավոր և պետական ընկերությունների վիճակը չափելու համար (օրինակ՝ ասելով, որ որոշակի ընկերություն առևտուր է անում x անգամ շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան, ինչը նշանակում է, որ ընկերության արժեքը, որն արտահայտված է իր բաժնետոմսերի գնի միջոցով, հավասար է x անգամ շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան):
Բացասական ցուցանիշը ցույց է տալիս, որ բիզնեսը շահութաբերության հետ կապված հիմնարար խնդիրներ ունի: Մյուս կողմից, դրական ցուցանիշը չի նշանակում, որ բիզնեսը կանխիկ գումար է ստեղծում: Դա պայմանավորված է նրանով, որ բիզնեսի դրամական միջոցների ստեղծումը կախված է կապիտալ ծախսերից (անհրաժեշտ է փոխարինել քայքայված ակտիվները), հարկերից, տոկոսներից և շրջանառու միջոցների շարժից:
Հանդիսանալով օգտակար չափիչ, չպետք է հիմնվել միայն այս ցուցանիշի վրա: Այս ցուցանիշը որպես ընկերության գործունեության գնահատման միջոց օգտագործելու ամենամեծ քննադատությունն այն է, որ այն անտեսում է կապիտալ ծախսերի անհրաժեշտությունը իր գնահատման ժամանակ: Այնուամենայնիվ, կապիտալ ծախսերը անհրաժեշտ են ակտիվների բազան պահպանելու համար, որն իր հերթին թույլ է տալիս շահույթ ստեղծել[7][8][9]:
Վարիացիաներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Եկամուտ | $20,000 |
|---|---|
| Վաճառված ապրանքների արժեքը | $8,000 |
| Համախառն շահույթ | $12,000 |
| Վաճառքի, ընդհանուր և վարչական ծախսեր | $7,000 |
| Շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան | $5,000 |
| Մաշվածություն և ամորտիզացիա | $1,500 |
| Շահույթ մինչև տոկոսները և հարկերը | $3,500 |
| Տոկոսային ծախսեր և եկամուտներ | $300 |
| Շահույթ մինչև եկամտային հարկը | $3,200 |
| Եկամտային հարկեր | $1,000 |
| Շահույթ հարկումից հետո կամ զուտ եկամուտ | $2,200 |
EBITA
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը և ամորտիզացիան (անգլ.՝ Earnings before interest, taxes, and amortization (EBITA)) ստացվում է՝ կազմակերպության մինչև տոկոսները, հարկերը, մաշվածությունը և ամորտիզացիան շահույթից հանելով մաշվածությունը[10]։
EBIDAX
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շահույթը մինչև տոկոսը, մաշվածությունը, ամորտիզացիան և ուսումնասիրությունը (անգլ.՝ Earnings Before Interest, Depreciation, Amortization and Exploration (EBIDAX)) Համընդհանուր ընդունված հաշվապահության սկզբունքների չափիչ չէ, որը կարող է օգտագործվել նավթի, գազի կամ հանքային ընկերության ֆինանսական հզորությունը կամ արդյունավետությունը գնահատելու համար[11]:
EBITDAC
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շահույթը մինչև տոկոսները, հարկերը, արժեզրկումը, ամորտիզացիան և կորոնավիրուսը (EBITDAC) Համընդհանուր ընդունված հաշվապահության սկզբունքների չափիչ չէ, որը ներդրվել է համաշխարհային COVID-19 համաճարակի հետևանքով:
2020 թվականի մայիսի 13-ին Financial Times նշել է, որ գերմանական Schenck Process արտադրական խումբն առաջին եվրոպական ընկերությունն է, որն օգտագործել է այս ցուցանիշն իրենց եռամսյակային հաշվետվություններում[12]:
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «EBITDA - Financial Glossary». Reuters. October 15, 2009. Արխիվացված է օրիգինալից June 30, 2012-ին. Վերցված է February 9, 2012-ին.
- ↑ «EBITDA». Merriam-Webster.com Dictionary. Վերցված է 2024-07-21-ին.
- ↑ «EBITDA: Definition, Calculation Formulas, History, and Criticisms». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2024-11-22-ին.
- ↑ Filter, R. (2024-02-01). «Why Charlie Munger Despised EBITDA». BRK-B.com (անգլերեն). Վերցված է 2024-11-22-ին.
- ↑ «Who Invented EBITDA?». A Simple Model (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-11-22-ին.
- ↑ «How EBITDA Can Mislead». Harvard Business Review (անգլերեն). 2009-11-19. ISSN 0017-8012. Վերցված է 2024-11-22-ին.
- ↑ «UNDERSTANDING EBITDA AND NORMALIZING ADJUSTMENTS».
- ↑ «Adjusted EBITDA Definition - Free Tool - ExitPromise». April 4, 2014.
- ↑ «Top Five Reasons Why EBITDA Is A Great Big Lie». Forbes. December 28, 2011. Վերցված է November 15, 2012-ին.
- ↑ «EBITA». Վերցված է November 30, 2014-ին.
- ↑ «Earnings Before Interest, Depreciation, Amortization and Exploration (EBIDAX)». Investopedia (ամերիկյան անգլերեն). June 28, 2010. Վերցված է February 12, 2018-ին.
- ↑ «Pandemic spawns new reporting term 'ebitdac' to flatter books». The Financial Times (անգլերեն). May 13, 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-10-ին. Վերցված է June 10, 2020-ին.
Ընթերցանության նյութեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- McLaney, Eddie; Atrill, Peter (2012). Accounting: An Introduction (6th ed.). Harlow, Eng.; New York: Pearson. ISBN 9780273771838. OCLC 989363259.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||
