Jump to content

Լի Մընգ Յան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լի Մընգ Յան
ԾննդավայրՑինդաո[1]
Քաղաքացիություն Չինաստան
ԿրթությունCentral South University? (2009) և Southern Medical University? (2014)
Գիտական աստիճանբժշկության դոկտոր[2] և փիլիսոփայության դոկտոր[2]
Մասնագիտությունակնաբույժ
ԱշխատավայրՀոնկոնգի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններpostdoctoral researcher?

Լի-Մընգ Յան կամ Յան Լիմընգ (պարզեցված չինարեն՝ 闫丽梦, ավանդական չինարեն՝ 閆麗夢 ) չինացի վիրուսաբան[3], հայտնի է իր հրապարակումներով և հարցազրույցներով, որոնք պնդում են, որ SARS-CoV-2-ը պատրաստվել է չինական պետական ​​լաբորատորիայում։ Նրա հրապարակումները լայնորեն մերժվել են որպես թերի գիտական ​​հանրության կողմից[4][5][6][7]։

2020 թվականի ապրիլին նա փախել է Միացյալ Նահանգներ։ Նա համահեղինակել է մի քանի նախատպային հետազոտական ​​փաստաթղթեր[Ն 1], որոնք պնդում են, որ SARS-CoV-2-ը «արտադրվել է լաբորատորիայում»[8][9][10]։ Ըստ Ջոնս Հոփկինսի Առողջապահության Անվտանգության Կենտրոնի գիտական ​​գրախոսների, Յանի աշխատությունը առաջարկել է «հակասական և ոչ ճշգրիտ տեղեկատվություն, որը չի հաստատում նրանց փաստարկը»[4], մինչդեռ Rapid Reviews. COVID-19-ի գրախոսները քննադատել են նրա նախնական տպագրությունները, քանի որ դրանք չեն ցուցադրել «բավարար գիտական ​​ապացույցներ՝ աջակցելու համար [նրանց] պահանջները»[5]։

Կրթությունը և վաղ կարիերան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յանը բնիկ Ցինդաոյից է, Շանդուն, Չինաստան[11]։

Նա ստացել է բժշկության մագիստրոս 医学硕士学位 Չինաստանի Կենտրոնական Հարավային համալսարանի Սյանգյա բժշկական քոլեջից[12]։ 2014 թվականին նա ավարտել է բժշկության դոկտորի կոչում 医学博士学位 ակնաբուժության ոլորտում Գուանչժոուի Հարավային բժշկական համալսարանից[12][13][14]։ Դրանից հետո նա Հոնկոնգի համալսարանի (HKU) հետդոկտորանտ էր մինչև 2020 թվականը[6][15]։

Ըստ նրա գրախոսվող հետազոտական ​​հոդվածներից մեկի՝ նա համագործակցում էր Վիրոլոգիայի պետական ​​առանցքային լաբորատորիայի, Ուհանի վիրուսաբանության ինստիտուտի, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիայի և Չինաստանի գիտությունների ակադեմիայի համալսարանի հետ[16]։ Մինչ COVID-19 համաճարակը Յանը համահեղինակ էր ակվարեովիրուսների և գրիպի դեմ համընդհանուր պատվաստանյութերի մասին հոդվածներում[17]։

SARS-CoV-2-ի ծագումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախատպային հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի սեպտեմբերից մինչև 2021 թվականի մարտ ընկած ժամանակահատվածում Յանը հեղինակել է չորս նախատպային հետազոտական ​​հոդվածների շարք, որտեղ նա պնդում էր, որ SARS-CoV-2-ը բնականաբար չի առաջացել «կենդանիներից արտահոսքից», այլ արտադրվել է լաբորատորիայում[8]։ Նրա նախնական տպագրությունները (որոնք չեն ենթարկվել գիտական ​​գնահատման գործընթացի) տեղադրվել են Zenodo հարթակում՝ բաց հասանելիության պահոցում, որտեղ յուրաքանչյուրը կարող է տեղադրել իր հետազոտությունը[18]։

Յանը հայտարարեց, որ գենետիկական ինժեներիայի ապացույցները գրաքննության են ենթարկվել գիտական ​​ամսագրերում, իբր թե թեմայի վերաբերյալ տեղեկատվությունը ճնշելու համար դավադրության մաս[8][19]։ Այնուամենայնիվ, այլ գիտնականներ վիճարկում էին հոդվածների վավերականությունը՝ մատնանշելով վատ մեթոդները, քաղաքական դրդապատճառներով աղբյուրներից չբացահայտված ֆինանսավորումը, թերթերի համահեղինակների կեղծանունների օգտագործումը և հոդվածները երբևէ չներկայացվեցին ամսագրին ստուգման համար[4][7][20][21]: Հոդվածները վիրուսաբանների կողմից բնութագրվել են որպես «ոչ գիտական[22]», «անպետք գիտություն» և գրվել են «քաղաքական քարոզչություն» տարածելու նպատակով[21]։

Մասաթչուսեցի Տեխնոլոգիական Համալսարանի գրախոսները Rapid Reviews։ COVID-19 (RR:C19), որը փնտրում է նախնական տպագիր փաստաթղթեր և վերանայում դրանք՝ փորձելով նվազեցնել կեղծ կամ ապակողմնորոշիչ գիտական ​​նորությունների տարածումը[23], վերլուծել են Յանի ուսումնասիրությունը և հրապարակել հետևյալ հայտարարությունը.

Հաշվի առնելով «Yan Report»-ի հեռուն գնացող հետևանքները՝ RR:C19-ը փորձեց իր գործընկերների ակնարկները վիրուսաբանության, մոլեկուլային կենսաբանության, կառուցվածքային կենսաբանության, հաշվողական կենսաբանության, պատվաստանյութերի մշակման և բժշկության բնագավառներում հայտնի փորձագետներից։ Միասնաբար, գրախոսները հերքել են հեղինակների պնդումները, որ (1) չղջիկների կորոնավիրուսները ZC45 կամ ZXC21 օգտագործվել են որպես ֆոնային շտամ SARS-CoV-2 ինժեների համար, (2) RBD-ի կողքին գտնվող սահմանափակման վայրերի առկայությունը հուշում է վիրուսի համար նախնական զննում։ թիրախավորումը մարդու ACE2 ընկալիչին, և (3) ֆուրինանման ճեղքման վայրը անբնական է և ապահովում է ինժեներական ապացույցներ։ Բոլոր երեք դեպքերում էլ գրախոսները հակափաստարկներ են ներկայացնում՝ հիմնված գործընկերների կողմից գրախոսվող գրականության և վաղուց հաստատված հիմնարար գիտելիքների վրա, որոնք ուղղակիորեն հերքում են Յան և ուրիշների կողմից առաջադրված պնդումները։ Ընդհանուր կոնսենսուս կար, որ հետազոտության պնդումներն ավելի լավ են բացատրվում պոտենցիալ քաղաքական դրդապատճառներով, այլ ոչ թե գիտական ​​ամբողջականությամբ։ Փորձագետները ինքնուրույն են հասել այս ընդհանուր կարծիքներին՝ ավելի ամրապնդելով գործընկերների ակնարկների վստահելիությունը[5]։

Քաղաքական կապեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յանի նախնական տպագրությունը խթանել է Օրենքի գերակայության հասարակությունը[24], որը քաղաքական կազմակերպություն է, որը կապված է Թրամփի նախկին ստրատեգ Սթիվ Բանոնի և արտագաղթած չինացի միլիարդատեր Գուո Վենգուիի հետ 2020 թվականի նոյեմբերին[7][25]։ Կազմակերպության հայտարարած մտադրությունն էր հետաքննել «չինական կոռուպցիան և ֆինանսապես աջակցել ռեժիմի զոհերին»[18][19][26]։ Օրենքի գերակայություն ընկերությունը նախկինում չէր հրապարակել գիտական ​​կամ բժշկական հետազոտություններ[18]։ Յանը նախկինում նկարահանվել է Բանոնի «Պատերազմի սենյակ» փոդքաստում[18][20]։ Յանի հոդվածներում ֆինանսական բացահայտումների բացակայությունը դոկտոր Ադամ Լորինգի կողմից նկարագրվել է որպես էթիկական թափանցիկության խախտում, մասնավորապես, երբ հրապարակում է «որոնք, ըստ էության, դավադրության տեսությունները, որոնք իրականում հիմնավորված չեն»[5]։

2020 թվականի նոյեմբերին The New York Times-ը հայտնեց, որ Յանի «հետագիծը մանրակրկիտ մշակվել է» Սթիվ Բանոնի և Գուո Վենգուիի կողմից, ովքեր խաղացել են հակաչինական տրամադրությունների աճի համար՝ նպատակ ունենալով տապալել Չինաստանի կառավարությունը և շեղել Թրամփի վարչակազմի Covid-19 համավարակի կառավարումը[27]։ Times-ի հոդվածում նշվում էր, որ Գուոն և Բենոնը կազմակերպել են Յանի առաջին դասի թռիչքը Միացյալ Նահանգներ, կազմակերպել են կացարան, մարզել են նրան լրատվամիջոցների ելույթներում և նրա համար հարցազրույցներ կազմակերպել պահպանողական լրատվամիջոցների հաղորդավարների հետ, ինչպիսիք են Լու Դոբսը և Թակեր Կարլսոնը[27]։

Լրատվամիջոցների լուսաբանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի հունվարին 80 րոպե տևողությամբ շոուի ժամանակ YouTube-ի հաղորդավար Վանգ Դինգանգը, որը նաև հայտնի է որպես «Լու Դե», ասաց, որ լսել է անանուն ազդարարից, ով նրան ասել է, որ Չինաստանը թափանցիկ չէ Ուհանում բռնկման վերաբերյալ[27]։ Վանգը նկարագրեց իր աղբյուրը, որը հետագայում պարզվեց, որ Յանն է, որպես «աշխարհի բացարձակ առաջատար կորոնավիրուսային փորձագետ»[27]։ Չնայած Յանը աշխատում էր աշխարհի լավագույն վիրուսաբանության լաբորատորիաներից մեկում, նա բավականին նոր էր վիրուսաբանության ոլորտում և չէր ուսումնասիրել կորոնավիրուսները մինչև COVID-19 համաճարակը[27]։

Հուլիսից օգոստոս ընկած ժամանակահատվածում Յանը հարցազրույց է տվել Fox News-ին, Newsmax TV-ին[28] և Daily Mail-ին[29]։ Հարցազրույցներում Յանը պնդում էր, որ ինքը տեղյակ է եղել 2019 թվականի դեկտեմբերի վերջին COVID-19-ի անձից անձի փոխանցման մասին, և որ նա փորձել է ռիսկերը հաղորդել իր վերադասներին 2019 թվականի դեկտեմբերի վերջին կամ 2020 թվականի հունվարի սկզբին[21]։

Նա հայտարարեց, որ Չինաստանի կառավարությունը և Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպությունը (ԱՀԿ) գիտեին COVID-19-ի անձից մարդու փոխանցման մասին ավելի վաղ, քան նրանք հայտնել էին կամ հրապարակել, և նա հայտարարեց, որ Չինաստանի կառավարությունը ճնշել է ինչպես իր, այնպես էլ մյուսների հետազոտությունները[11][30]։

2020 թվականի հուլիսի 11-ին HKU-ի կողմից հրապարակված պաշտոնական հայտարարությունը հաստատում է, որ Յանը նախկինում եղել է հաստատության հետդոկտորական գիտաշխատող[31], սակայն վիճարկել է իր հաշվի այլ տարրերի ճշգրտությունը՝ հավելելով, որ «Դոկտոր Յանը երբեք որևէ հետազոտություն չի իրականացրել մարդուց մարդ նոր կորոնավիրուսի փոխանցումների վերաբերյա HKU-ում», և որ նրա պնդումներից շատերը գիտական ​​հիմքեր չունեին[7][32]։

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Կորոնավիրուսային պանդեմիայի ընթացքում գիտական ​​նախատպումների՝ հետազոտության արդյունքների վաղ նախագծերի հրապարակման պրակտիկան, որոնք չեն վերանայվում, աճել է, որպեսզի ավելի արագ իմացվեն այն բացահայտումները, որոնք կարող են հանրային շահ ունենալ։ Յանը իր աշխատություններում պնդել էր, որ դրանք չեն կարող տպագրվել հեղինակավոր, գրախոսվող ամսագրերում «գրաքննության» պատճառով։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ http://www.yibaochina.com/article/display?articleId=8656
  2. ↑ 2,0 2,1 Mendeley — 2008.
  3. ↑ Timberg, Craig. «Scientists said claims about China creating the coronavirus were misleading. They went viral anyway». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Warmbrod, Kelsey Lane; West, Rachel M.; Connell, Nancy D.; Gronvall, Gigi Kwik (2020 թ․ սեպտեմբերի 21). In Response: Yan et al Preprint—Examinations of the Origin of SARS-CoV-2 (PDF) (Report). Johns Hopkins Center for Health Security. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Koyama, Takahiko; Lauring, Adam; Gallo, Robert Charles; Reitz, Marvin (2020 թ․ հոկտեմբերի 2), «Reviews of "Unusual Features of the SARS-CoV-2 Genome Suggesting Sophisticated Laboratory Modification Rather Than Natural Evolution and Delineation of Its Probable Synthetic Route"», Biological and Chemical Sciences, Rapid Reviews Infectious Diseases, Rapid Reviews: COVID-19, MIT Press, ISSN 2692-4072, Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 8-ին
  6. ↑ 6,0 6,1 Timberg, Craig (2021 թ․ փետրվարի 13). «Scientists said claims about China creating the coronavirus were misleading. They went viral anyway». Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 14-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Dapcevich, Madison (2020 թ․ սեպտեմբերի 21). «Did Chinese Virologist Dr. Li-Meng Yan Say COVID-19 Was Made in a Wuhan Lab?». Snopes. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Brouillette, Monique; Renner, Rebecca (2020 թ․ սեպտեմբերի 18). «Why misinformation about COVID-19's origins keeps going viral: Another piece of coronavirus misinformation is making the rounds. Here's how to sift through the muck». National Geographic. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  9. ↑ Hakim, Mohamad S. (2021 թ․ փետրվարի 14). «SARS-CoV-2, Covid-19, and the debunking of conspiracy theories». Reviews in Medical Virology. 31 (6): e2222. doi:10.1002/rmv.2222. ISSN 1099-1654. PMC 7995093. PMID 33586302.
  10. ↑ Graham, Rachel L.; Baric, Ralph S. (2020 թ․ մայիսի 19). «SARS-CoV-2: Combating Coronavirus Emergence». Immunity. 52 (5): 734–736. doi:10.1016/j.immuni.2020.04.016. ISSN 1074-7613. PMC 7207110. PMID 32392464.
  11. ↑ 11,0 11,1 闫丽梦爆料 李文亮第二?港大回应 (չինարեն). Deutsche Welle Chinese Network. 2020 թ․ հուլիսի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 郭, 嘉, ed. (2020 թ․ սեպտեմբերի 19). 港大前研究員污衊中國 班農為幕後黑手炮製病毒人造論與美右翼反華媒體唱雙簧 (PDF). 國際. Ta Kung Pao (չինարեն). No. 42052. էջ A24. OCLC 222546985. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  13. ↑ «Li-Meng Yan, Pakar Virologi Pengungkap Sumber Corona di China». CNN Indonesia (ինդոնեզերեն). 2020 թ․ օգոստոսի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  14. ↑ Li-Meng, Yan (2014). «普萘洛尔对小鼠角膜碱烧伤模型中新生血管抑制作用的实验研究-手机知网». Doctal Thesis. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 15-ին.
  15. ↑ «HKU responds to the media concerning a former staff member's TV interview». University of Hong Kong (Press release). Press release. 2020 թ․ հուլիսի 11. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  16. ↑ Shao, Ling; Guo, Hong; Yan, Li-Ming; Liu, Huan; Fang, Qin (2013 թ․ փետրվարի 12). «Aquareovirus NS80 Recruits Viral Proteins to Its Inclusions, and Its C-Terminal Domain Is the Primary Driving Force for Viral Inclusion Formation». PLOS ONE (անգլերեն). 8 (2): e55334. Bibcode:2013PLoSO...855334S. doi:10.1371/journal.pone.0055334. ISSN 1932-6203. PMC 3570539. PMID 23424630.
  17. ↑ Valkenburg SA, Leung NH, Bull MB, Yan LM, Li AP, Poon LL, և այլք: (2018). «The Hurdles From Bench to Bedside in the Realization and Implementation of a Universal Influenza Vaccine». Front Immunol. 9: 1479. doi:10.3389/fimmu.2018.01479. ISSN 1664-3224. PMC 6036122. PMID 30013557.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Markay, Adam Rawnsley (2020 թ․ սեպտեմբերի 15). «Steve Bannon Is Behind Bogus Study That China Created COVID». The Daily Beast (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 G, Kashmira (2020 թ․ սեպտեմբերի 15). «Fact-check: Does a new study give evidence that the coronavirus was made in a lab?». Newsweek (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  20. ↑ 20,0 20,1 Baptista, Eduardo (2020 թ․ սեպտեմբերի 16). «'Artificial coronavirus' study linked to Steve Bannon and Chinese fugitive Guo Wengui». South China Morning Post (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Kuznia, Rob; Bronstein, Scott; Griffin, Drew; Devine, Curt (2020 թ․ հոկտեմբերի 21). «How a Covid-19 origin theory backed by Bannon unraveled - CNNPolitics». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  22. ↑ Wermuth, Julian (2020 թ․ սեպտեմբերի 17). «Stammt das Coronavirus aus dem Labor? Diese 4 Punkte sollten dich skeptisch machen» [Does the coronavirus come from the laboratory? These 4 points should make you skeptical]. գերմ.՝ Der Faktencheck (գերմաներեն). Watson (de). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  23. ↑ «Frequently Asked Questions». Rapid Reviews: COVID-19. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  24. ↑ Rasmussen, Angela L. (2021 թ․ հունվար). «On the origins of SARS-CoV-2». Nature Medicine (անգլերեն). 27 (1): 9. doi:10.1038/s41591-020-01205-5. ISSN 1546-170X. PMID 33442004.
  25. ↑ Ward, Alex (2020 թ․ սեպտեմբերի 18). «The bogus Steve Bannon-backed study claiming China created the coronavirus, explained». Vox (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. «Yan's study was published by the Rule of Law Society and the Rule of Law Foundation, two New York City-based groups Bannon helped create alongside Guo Wengui, a Chinese dissident and billionaire [...].»
  26. ↑ Helderman, Rosalind S.; Dawsey, Josh; Shih, Gerry; Zapotosky, Matt. «How former Trump adviser Steve Bannon joined forces with a Chinese billionaire who has divided the president's allies». Washington Post. ISSN 0190-8286. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  27. ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 Amy Qin, Vivian Wang, Danny Hakim (2020 թ․ նոյեմբերի 20). «How Steve Bannon and a Chinese Billionaire Created a Right-Wing Coronavirus Media Sensation». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 4-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  28. ↑ 許懿安 (2020 թ․ օգոստոսի 15). 美媒訪港大前研究員閆麗夢 稱2種病毒改造而成 沒提出實質證據. HK01 (չինարեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  29. ↑ Ward, Alex (2020 թ․ սեպտեմբերի 18). «The bogus Steve Bannon-backed study claiming China created the coronavirus, explained». Vox. Vox Media. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  30. ↑ «SARS-CoV-2 바이러스의 기원을 내부 고발한 염려몽(閆麗夢) 박사». 데일리홍콩 (կորեերեն). 2021 թ․ փետրվարի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  31. ↑ Wu, Katherine J. (2020 թ․ հոկտեմբերի 13). «Another 'Unfounded' Study on Origins of Virus Spreads Online». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 17-ին.
  32. ↑ Mok, Danny (2020 թ․ հուլիսի 12). «University of Hong Kong rejects accusations from academic of Covid-19 cover-up». South China Morning Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 17-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լի_Մընգ_Յան&oldid=10034231» էջից