Իսրայելի խորհրդարանական ընտրություններ (2019)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իսրայելի խորհրդարանական ընտրություններ (2019)
Իսրայել
սեպտեմբերի 17, 2019[1]
Տեսակ Israeli legislative election? և արտահերթ ընտրություններ
Պաշտոն Քնեսեթի պատգամավոր
Թեկնածուներ Blue and White?[2], Լիկուդ[2], Joint List?[2], Shas?[2], Մեր տունը Իսրայելն է[2], United Torah Judaism?[2], Yamina?[2], Ավոդա[2], Democratic Union?[2], Otzma Yehudit?[2] և Tzomet?[2]
Հաղթող Blue and White?[2], Լիկուդ[2], Joint List?[2], Shas?[2], Մեր տունը Իսրայելն է[2], United Torah Judaism?[2], Yamina?[2], Ավոդա[2], Democratic Union?[2], Otzma Yehudit?[2] և Tzomet?[2]
Նախորդ April 2019 Israeli legislative election?
Հաջորդ 2020 Israeli legislative election?

Իսրայելում 2019 թվականի սեպտեմբերի 17-ին կայանալիք արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում կընտրվի 22 պատգամավոր։ Ապրիլին կայացած խորհրդարանական ընտրություններից հետո գործող և վարչապետ նշանակված Բենիամին Նեթանյահուն չկարողացավ իշխող կոալիցիա ձևավորել, ինչը Իսրայելի պատմության մեջ առաջին դեպքն էր։ Մայիսի 30-ին Կնեսետը քվեարկել է ինքնալուծարման և նոր ընտրությունների անցկացման օգտին, որպեսզի խուսափի կուսակցության ղեկավար Կախոլ-լավան Բենի Գանցի նշանակումից[3]։ Այսպիսով, Կնեսետի 21-րդ և 22-րդ գումարման ընտրությունների միջև ընկած ժամանակահատվածը կդառնա Իսրայելի օրենսդիր մարմինների ընտրությունների ամենակարճ շրջանը։

Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապրիլյան խորհրդարանական ընտրությունների ավարտից հետո կուսակցության ղեկավար Լիկուդը և գործող վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն պետք է մինչև մայիսի 29-ը կառավարություն կազմեին, ներառյալ նախագահ Ռեուվեն Ռիվլինի կողմից տրված երկշաբաթյա հետաձգումը[4]։ Այն դեպքում, եթե մայիսի 29-ին կոալիցիա չկազմվեր, Ռիվլինը պետք է նշանակեր նոր վարչապետ, որը, ենթադրաբար, կդառնար Կախոլ-լավան Բենի Գանց կուսակցության ղեկավար[5]։

Նեթանյահուի և կոալիցիայի գծով մի շարք պոտենցիալ գործընկերների միջև բանակցությունները փակուղի են մտել[6]։ Նեթանյահուի և Մեր տուն կուսակցության առաջնորդ Իսրայել Ավիգդոր Լիբերմանի բանակցությունների խոչընդոտը օրինագծի ընդունումն էր, որի դեմ հանդես են գալիս նրա կոալիցիայում հարեդիմ կուսակցությունները[7]։ Այս օրինագիծը վերացնում է ուսանողների համար զինվորական ծառայությունից ազատումը[8]։ Նեթանյահուին անհրաժեշտ էր աջակցություն, ինչպես Մեր տան Իսրայել կուսակցության, այնպես էլ «կրոնական» կուսակցությունների աջակցությունը, որպեսզի մեծամասնություն ձևավորելու համար բավարար տեղեր ունենային[9]։

Որպես այլընտրանք Նեթանյահուն դիմել է լեյբորիստներին աջակցության առաջարկով, սակայն նրանք մերժել են նրա առաջարկները։ Միաժամանակ, Նեթանյահուի իրավաբանական խնդիրները ստվերել են կոալիցիայի ձևավորման շուրջ հետագա հնարավոր բանակցությունները, երբ Կախոլ-լավան կուսակցությունը հրաժարվեց աշխատել նրա հետ[10]։

Մայիսի 29-ին Քնեսեթն առաջին ընթերցմամբ ընդունել է խորհրդարանի լուծարման և արտահերթ ընտրությունների անցկացման մասին պատգամավոր Միկի Զոարի (Լիկուդ) օրինագիծը։ Այդ քայլը պետք է լրացուցիչ ճնշում գործադրեր Նեթանյահուի կոալիցիոն գործընկերների վրա, որպեսզի ժամանակին համաձայնության հասներ, ինչպես նաև բանակցությունների ձախողման դեպքում կանխել Բենի Գանցի նշանակումը վարչապետի պաշտոնում[5][11]։ Ավելի ուշ նույն օրը Կնեսետի արձակման հարցերով հատուկ հանձնաժողովը՝ Միկի Զոարի գլխավորությամբ, հաստատեց օրինագիծը երկրորդ և երրորդ ընթերցումների համար[12]։

Մայիսի 29-ի ուշ երեկոյան հայտարարվել էր բանակցությունների ձախողման մասին։ Մայիսի 30-ի գիշերը և առավոտյան Քնեսեթը երկրորդ և երրորդ ընթերցմամբ ընդունել է խորհրդարանը լուծարելու և նոր ընտրություններ անցկացնելու մասին օրինագիծը՝ 74 կողմ, 45 դեմ ձայներով[13]։ Օրինագիծը պաշտպանել են Լիկուդ կուսակցությունը, Մեր տուն Իսրայելն ու Շասը, Յահադու հա-Տորան և Աջ կողմերի միություն, ինչպես նաև Արաբական Միացյալ ցուցակով և Խադաշ կուսակցությամբ։ Քնեսեթում ներկա մնացած կուսակցությունների պատգամավորները դեմ են հանդես եկել (Կախոլ-լավան, Ավոդ և Մերեց), բացի պատգամավոր Կուլան Ռոյ Ֆոլքմանից, ով բացակայել է[14]։

Ընտրությունները նշանակվել են սեպտեմբերի 17-ին[3]։

Ընտրական համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քնեսեթում 120 տեղ ընտրվում է միասնական համազգային ընտրատարածքում փակ ցուցակով։ Տոկոսային արգելքը 3,25 է%։ Շատ դեպքերում դա նշանակում է, որ կուսակցական ներկայացուցչության նվազագույն չափը 4 տեղ է, բայց մաթեմատիկորեն կուսակցությունը կարող է անցնել ընտրական շեմը և միայն երեք տեղ ունենալ (քանի որ 3,25% 120 անդամների = 3,9 անդամների)[15]։

Բաժանման համաձայնագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Դոնթի մեթոդ

Երկու կուսակցությունները կարող են համաձայնագիր կնքել, որը թույլ կտա նրանց պայքարել մնացած տեղերի համար այնպես, ինչպես եթե նրանք լինեին նույն ցուցակում։ Բադեր-օֆերի մեթոդն անհամաչափորեն նախապատվությունը տալիս է ավելի մեծ ցուցակներին, իսկ դա նշանակում է, որ նման դաշինքն ավելի մեծ հավանականությամբ կստանա մնացած տեղերը, քան առանձին-առանձին իր կազմող կուսակցությունների ցուցակները։ Եթե դաշինքը ստանում են մնացած տեղերը, Բադեր–Օֆերի հաշվարկը, ապա կիրառվում է մասնավոր կարգով, որոշելու համար, թե ինչպես են տեղերը բաժանված դաշնակիցների ցուցակների միջև[16]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Holmes O. Israel to hold snap election after Netanyahu coalition talks fail — 2019.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 2,33 2,34 2,35 2,36 2,37 2,38 2,39 2,40 2,41 2,42 2,43 https://en.idi.org.il/israeli-elections-and-parties/elections/2019-september/
  3. ↑ 3,0 3,1 Gil Hoffman, Lahav Harkov (մայիսի 30, 2019)։ «Israel goes back to elections as Netanyahu fails to form coalition»։ The Jerusalem Post։ Վերցված է 01-06-2019 
  4. ↑ Jeffrey Heller (մայիսի 13, 2019)։ «Israel's Netanyahu gets two-week extension to form government»։ Reuters 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Bill to dissolve Knesset, call elections on September 17 approved in 1st reading»։ The Times of Israel։ մայիսի 28, 2019 
  6. ↑ Jeffrey Heller (մայիսի 28, 2019)։ «Netanyahu could face election rematch after ballot he said he won»։ Reuters 
  7. ↑ «Liberman: We will not give up on our principles»։ Arutz Sheva։ մայիսի 28, 2019 
  8. ↑ «After Netanyahu Fails to Form Government, Israel to Hold New Election»։ Haaretz։ մայիսի 30, 2019 
  9. ↑ «PM, Lieberman reportedly drafting deal to avert early election»։ Israel Hayom։ մայիսի 28, 2019։ Վերցված է մայիսի 28, 2019 
  10. ↑ Kershner Isabel (մայիսի 29, 2019)։ «After Coalition Talks Crumble, Israel on Course for Another Election»։ The New York Times 
  11. ↑ «Netanyahu issues cryptic hint that snap elections may be averted»։ The Times of Israel (անգլերեն) 
  12. ↑ «Bill to dissolve Knesset approved in second and third reading»։ Arutz Sheva։ մայիսի 28, 2019 
  13. ↑ «Fresh election in Israel as coalition talks fail»։ BBC (անգլերեն)։ մայիսի 29, 2019։ Վերցված է 201-06-2019 
  14. ↑ «Knesset votes for new elections on September 17 after PM fails to form coalition»։ The Times of Israel (անգլերեն) 
  15. ↑ «With Bader-Ofer method, not every ballot counts»։ The Jerusalem Post։ մարտի 16, 2014 
  16. ↑ «Система распределения мест в Кнессете между списками (система Бадер-Офер)»։ main.knesset.gov.il (ռուսերեն)։ Վերցված է 2019-06-01 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իսրայելի_խորհրդարանական_ընտրություններ_(2019)&oldid=7786958» էջից