Թուրքմենստանի օպերայի և բալետի թատրոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թուրքմենստանի օպերայի և բալետի թատրոն
Տեսակօպերային թատրոն
Երկիր Թուրքմենստան
Գտնվելու վայրըԱշխաբադ
Հիմնադրման ամսաթիվ1946

Թուրքմենստանի օպերայի և բալետի թատրոն, օպերայի և բալետի պետական թատրոն Աշխաբադում, ստեղծվել է 1941 թվականին։ Կրել է թուրքմեն պոետ և փիլիսոփա Մահթումկուլիի անունը։ 2001 թվականին այն լուծարվել է Թուրքմենստանի նախագահ Սափարմուրադ Նիյազովի նախաձեռնությամբ[1], և դրա փոխարեն ստեղծվել է Մակթումկուլիի անվան ազգային երաժշտական-դրամատիկական թատրոնը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքմենստանի օպերայի և բալետի թատրոնը բացվել է 1941 թվականին Աշխաբադում։ Այն ստեղծվել է 1937 թվականին ստեղծված վոկալ և բալետային բաժիններով օպերային ստուդիայի հիման վրա։ 1941 թվականին բեմադրվել է առաջին ազգային օպերան, որի հեղինակը կոմպոզիտոր Գերոգի Նոեվիչ Կախիանին է, լիբրետոն գրվել է Թամարա Վալերիանովնա ֆոն Ադերկասի կողմից։ 1956 թվականից այն կոչվել է Մահթումկուլիի անունով։ Թատրոնի զարգացման գործում ակտիվ մասնակցություն են ունեցել հայտնի թուրքմենական կոմպոզիտորներ Վելի Մուխաթովը, Աշիր Կուլիևը և Դանգաթար Օվեզովը։ 1955 թվականին թատրոնը պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։ 1960-ական թվականներին և 1970-ականների սկզբին թատրոնը մեծ ուշադրություն էր դարձնում ազգային խաղացանկի վրա։ Ավագ սերնդի հետ միասին, երիտասարդ թուրքմեն կոմպոզիտորներն ակտիվորեն ներգրավված էին երաժշտական և բեմական աշխատանքներում։ Թատրոնի բեմում ցուցադրվում էին ազգային օպերաներ, որոնցից էին Յուլիա Մեյտուսի «Մահտումկուլի» (1962), Աղաջիկովի «Սոնա» (1964) և «Տագնապալից գիշեր» (1969), Նուրիևի «Բոցավառ սրտեր» (1974) ստեղծագործությունները։ Թատրոնում ներկայացվել են Ռավիչի և Ն․ Մուխատովի «Հրաշալի բժիշկ» (1960), Նուրիմովի «Սուխովեյի մահը» (1967), Կ. Գուլիևի «Երջանկություն» (1970), Աղաջիկովի «Փիրուզա» (1974), Աշիր Կուլիևի «Ավազի մեջ գտնված սիրտը» (1975)։ Թուրքմենստանի ԽՍՀ երաժշտական թատրոնի կյանքում մեծ իրադարձություն էր Վելի Մուհաթովի «Արյունոտ ջրբաժանի վերջը» օպերայի ցուցադրությունը (1967)։ 2001 թվականին նա վերացրեց Սապարմուրադ Թուրքմենբաշին լուծարում է թատրոնը։ «Ես բալետը չեմ հասկանում,- նշել է նա։ Ինչի՞ համար է այն մեզ պետք։ Դուք չեք կարող թուրքմեններին մեջ սեր սերմանել դեպի բալետը, եթե այն չկա նրանց արյան մեջ»[2]։ Թուրքմենստանի օպերայի և բալետի թատրոնի փոխարեն ստեղծվել է Մահտումկուլիի անվան երաժշտական-դրամատիկական ազգային թատրոնը[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]