Զոմբի ընկերություն
Քաղաքական տնտեսության մեջ զոմբիացված ընկերությունն այն ընկերությունն է, որին անհրաժեշտ է փրկության միջոցներ՝ գործելու համար, կամ պարտք ունեցող ընկերություն, որն ի վիճակի է մարել իր պարտքերի տոկոսները, բայց չմարել մայր գումարը։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զոմբի ընկերությունները պարտք ունեցող ձեռնարկություններ են, որոնք, թեև արտադրում են կանխիկ, ընթացիկ ծախսերը ծածկելուց հետո և ֆիքսված ծախսերը (աշխատավարձ, դրույքաչափեր, վարձավճար) ունեն բավականաչափ միջոցներ իրենց վարկերի տոկոսները սպասարկելու համար, բայց ոչ բուն պարտքը[1]։ Որպես այդպիսին, դրանք հիմնականում կախված են ժամկետանց պարտքի վերաֆինանսավորումից իրենց շարունակական գոյության համար և կարող են բախվել վճարունակության ռիսկերի, եթե տոկոսադրույքները բարձրանան կամ ներդրողները դուրս գան հետագա ֆինանսավորումից։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Զոմբի ընկերություն» տերմինը կիրառվել է ճապոնական բանկերի կողմից աջակցվող ճապոնական ընկերությունների նկատմամբ այն ժամանակաշրջանում, որը հայտնի է որպես «Կորուսյալ տասնամյակ»՝ մոտ 1990 թվականին ճապոնական ակտիվների գների փուչիկի փլուզումից հետո։ Ճապոնական բանկերը շարունակել են աջակցել թույլ կամ ձախողված ընկերություններին[2] :Մանրածախ Daiei-ն խոշոր ընկերության օրինակ է, որը մեծապես ընդլայնվել է 1990-ի վթարին տանող ժամանակահատվածում, և տարբեր հանգամանքներում ակնկալվում էր, որ նա կհայտնվեր ստանձնման կամ սնանկության մեջ։ Ֆինանսների նախարար Տակեո Հիրանուման նկարագրել է 96,000 աշխատող ունեցող ընկերությունը որպես «չափազանց մեծ՝ ձախողվելու համար»[2][3]։
Այս տերմինը 2008թ.-ի ընթացքում ժողովրդականություն է ձեռք բերել ԶԼՄ-ներում այն ընկերությունների համար, ովքեր օգնություն են ստացել ԱՄՆ-ի Անհանգիստ ակտիվների օգնության ծրագրից (TARP).[փա՞ստ]
Մինչև 2016 թվականը, Չինաստանի տնտեսական անկումից հետո (տես նաև 2015–16թթ. Չինաստանի ֆոնդային շուկայի վթարը), չինական արդյունաբերական ընկերությունները (պողպատ, ալյումին, թուղթ և այլն) զարգացրեցին համախառն գերարտադրության կարողությունների հետ կապված խնդիրներ, որոնց արդյունքում գերհզորությունը 2007-ի 0%-ից բարձրացավ մինչև մինչև 2015 թվականը միջինը 13%, իսկ որոշ արդյունաբերություններում (ցեմենտ, պողպատ, 2014թ.) 30%-ից բարձր ցուցանիշներ[4]։ 2016 թվականի Ազգային Ժողովրդական Կոնգրեսում երկրի կառավարությունը ճանաչեց «զոմբի ձեռնարկությունների» հարցը և հայտարարեց, որ մինչև 2020 թվականը պետք է փակի կամ վերակազմավորի բազմաթիվ պետական (հանրային) արդյունաբերական ընկերություններ[5][6]։ Ածխի և պողպատի արդյունաբերությունում, ակնկալվում էր, որ աշխատանքի արդյունքում կորուստը կհանգեցնի 1,8 միլիոն կրճատման (աշխատուժի 15%-ը), ընդ որում, ընդհանուր կրճատումները գնահատվում են մինչև 6 միլիոն աշխատող[7]։
Տերմինը նաև ավելացել է օգտագործման ծավալը 2022 թվականին՝ մտահոգված լինելով մի շարք «զոմբիների», որոնք, հնարավոր է, սնանկանան կամ աշխատողներին կրճատելու կարիք ունեն տոկոսադրույքների բարձրացման պատճառով[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «'Zombie' companies eating away at economic growth». BBC. 2012 թ․ նոյեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 20-ին. «"A zombie company is one which is generating just about enough cash to service its debt, so the bank is not obliged to pull the plug on the loan," (Mark Thomas, PA Consulting)»
- ↑ 2,0 2,1 Denny, Charlotte (2002 թ․ նոյեմբերի 20). «Japan's zombie economy – not buying but browsing». The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
- ↑ Brooke, James (2002 թ․ հոկտեմբերի 29). «They're Alive! They're Alive! Not!; Japan Hesitates to Put an End to Its 'Zombie' Businesses». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ «The march of the zombies». The Economist. 2016 թ․ փետրվարի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
- ↑ «China to clean-up 'zombie' companies by 2020: Xinhua». Xinhua / Reuters. 2016 թ․ հունվարի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 3-ին.
- ↑ Tu, Lianting (2016 թ․ մարտի 8). «China's Takeover Troubles Putting Xi's 'Zombie' Reforms to Test». Bloomberg. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 12-ին. «"We will address the issue of 'zombie enterprises' proactively yet prudently by using measures such as mergers, reorganizations, debt restructurings and bankruptcy liquidations," (Li Keqiang)»
- ↑ Petricic, Sasa (2016 թ․ մարտի 3). «Massive layoffs coming as China confronts its overbuilt 'zombie economy'». CBC News. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 13-ին.
- ↑ «A huge number of 'Zombie' companies are drowning in debt. This CEO sees a reckoning as interest rates soar». Fortune (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.