Բանկային գործունեությունը որպես ծառայություն
| Ենթակատեգորիա | • ծառայություն • as a service  | |
|---|---|---|
Բանկային գործունեությունը որպես ծառայություն (BaaS) բանկային արտադրանքի (օրինակ՝ ընթացիկ հաշիվների և վարկային քարտերի) տրամադրումն է ոչ բանկ երրորդ անձանց API-ների միջոցով։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որպես արժեքային ցանց՝ «BaaS»-ը նպատակ ունի անխափան կերպով ինտեգրել այնքան ծառայություններ մատուցողներին, որքան անհրաժեշտ է մեկ համապարփակ գործընթացում՝ ֆինանսական ծառայությունն արդյունավետ և ժամանակին ավարտելու համար։ Ենթադրվում է, որ BaaS-ը, բացի ֆինանսական ծառայություն մատուցելուց, կներառի որոշակի առանձնահատկություններ։ Պետք է լինեն ծառայությունների միջավայրի կառավարման, տեղակայման և մատուցման միջոցներ։ Ծառայությունները, անշուշտ, պետք է իրավական համապատասխան լինեն բանկային օրենսդրությանը այն մարզերում, որտեղ դրանք հասանելի են, և (առնվազն) մեկ սուբյեկտ, որը գործընթացում ունի բանկային լիցենզիա։ Չափազանց կարևոր է երաշխիքը, որ անվտանգության ապահովման համար կան համապատասխան մեխանիզմներ, ինչպիսիք են ուժեղ իսկությունը և լրացուցիչ միջոցները՝ պաշտպանելու զգայուն տեղեկատվությունը չարտոնված մուտքից ողջ գործընթացի ընթացքում։ Անվտանգության այս մեխանիզմները պետք է համապատասխանեն ներգրավված իրավասությունների տվյալների պաշտպանության օրենքներին։ BaaS-ի տարածման և ընդունման դեպքում կարելի է սպասել «FinTech»-ի առաջացում և արագ աճ։ «FinTech»-ը «բիզնես է, որի նպատակն է ֆինանսական ծառայություններ մատուցել՝ օգտագործելով ծրագրային ապահովում և ժամանակակից տեխնոլոգիաներ»[1]։
API-ի վրա հիմնված կույտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.png)
«Skinner»-ն առաջարկել է BaaS կույտի 3-շերտ ներկայացում։ Այս փաթեթում հիմքում ընկած ենթակառուցվածքը որպես ծառայություն տրամադրվում է ավանդական, լիցենզավորված և կարգավորվող բանկի կողմից։ Այս բանկի վերևում կլինի կենտրոնացված «Middleware» շերտը, որը «Skinner»-ը անվանում է «բանկը որպես ծառայություն»։ Բանկին որպես ծառայություն ավելացվել է քայքայված բանկային ծառայությունների խումբ, որը բաղկացած է «FinTech» ստարտափների և ծառայություններ մատուցողների էկոհամակարգից։
Այս տեխնոլոգիայի միջոցով, որը հիմնված է BaaS հարթակի վրա, հնարավոր է ստեղծել «FinTech» բանկեր, որոնք կարող են բարելավել բանկային գործընթացները և ապահովել բանկային հաճախորդների հարմարավետության բարձրացում։ Նման համաստեղությունում «FinTech» բանկերին հնարավորություն է տրվում ուղղակիորեն մրցակցել բանկերի հետ՝ առաջարկելով հիմնական բանկային ծառայություններ՝ առանց անհրաժեշտության բոլոր ապրանքները ստեղծելու։ API-ի վրա հիմնված բանկը, որպես սպասարկման հարթակ, ծառայում է որպես հետնախագիծ, որը հյուրընկալում է անկախ անկախ «FinTech» ստարտափներին և անխափան կերպով ինտեգրվում է ավանդական բանկերի ցանկացած գոյություն ունեցող «back-office»-ի հետ։ Սա թույլ է տալիս ոչ բանկերին հեշտությամբ և ծախսարդյունավետ կերպով գործրկել լրացուցիչ ֆինանսական պրոդուկտներ և ընդլայնվել դեպի լրացուցիչ շուկաներ[2]։
Ամպի (Cloud) վրա հիմնված կույտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
FinTech-ի աշխարհում դինամիկ զարգացումն ու աճը դարձրել են API-ի վրա հիմնված «Bank-as-a-Service» փաթեթը հնացած այն համատեքստում, երբ տեխնոլոգիական ընկերություններն այժմ ունեն լիցենզիաներ՝ աշխատելու որպես կարգավորվող բանկեր՝ այդպիսով վերացնելով կախվածությունը դասական բանկերից։ Ընդգրկելով ֆինանսական տեխնոլոգիաների և ծառայությունների նոր զարգացումները՝ «Banking-as-a-service» փաթեթը կարող է վերասահմանվել «Cloud stack»-ին անալոգիայով[3]։
Ենթակառուցվածքը որպես ծառայություն (IaaS)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ենթակառուցվածքը որպես ծառայություն (IaaS) շերտը տրամադրում է հիմնական ենթակառուցվածքային ծառայություններ IaaS մատակարարի միջոցով։ Այս ծառայությունների մեծ մասը հասանելի կլինի ըստ պահանջի և պարտադիր չէ, որ դրանք լինեն FinTech ծառայություններ (օրինակ՝ «Amazon Web Services» կամ «OVH»): Այս շերտը կներառի սերվերը և հաղորդակցման սարքավորումը (ֆիզիկական շերտ)։
Բանկային գործունեությունը որպես հարթակ (BaaP)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
IaaS մոդելի վերևում կլինի բանկային գործունեությունը որպես հարթակի մատակարար (BaaP): BaaP-ը կլինի բանկ, որն ամբողջությամբ լիցենզավորված է կամ օգտվում է արտաքին կարգավորվող բանկի լիցենզավորված բանկային ծառայություններից։ Քայքայված բանկային ծառայությունները («FinTech SaaS») ըստ էության միացված են այս շերտին։ Տվյալների անվտանգությունը վճռորոշ դեր է խաղում «BaaP»-ում։ Մոնիտորինգի գործառույթների կարիք կա, որոնք թույլ կտան անխափան և անվտանգ գործողություններ կատարել հավելվածների և տիրույթների միջև՝ անվտանգ նույնականացման միջոցով։
FinTech SaaS[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
FinTech SaaS (ծրագրակազմը որպես ծառայություն) վերաբերում է բոլոր ատոմային կամ կոմպոզիտային ծրագրային ապահովման վրա հիմնված ֆինանսական ծառայություններին, որոնք հասանելի են ըստ պահանջի։ Երբ այս ծառայությունները մատուցվում են «BaaP»-ի միջոցով, դրանք պետք է համապատասխանեն «BaaP-»ի API-ի բնութագրերին։ Ծառայությունները կարող են կամ ֆիզիկապես տեղակայվել BaaP-ի տիրույթում կամ աշխատել արտաքինից։ Սա հնարավորություն է տալիս այլ բանկերի ֆինանսական ծառայությունները միացնելու BaaP-ին՝ ստեղծելու նոր կոմպոզիտային կիրառական ծառայություններ։ Արդյունքն այն է, որ ավանդական բանկային ծառայություններն այժմ կարող են վիրտուալացվել և տարածվել կոմպոզիտային հավելվածների ծառայությունների միջոցով։ Այնուամենայնիվ, սա մարտահրավեր է ստուգելու, որ միացված ծառայություններից ոչ մեկը չի խախտի բանկային իշխանությունների կողմից սահմանված կանոնակարգերը։
HuaaS[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարդիկ որպես ծառայություն ներկայացնում է BaaS փաթեթի առաջարկվող վերանայման վերին շերտը։ Թեև ի սկզբանե այս շերտը կարող է առանձնապես կարևոր չթվալ, քանի որ «FinTech» ծառայությունները շարունակում են աճել որպես ֆինանսական ծառայությունների շուկայի հատված, «Cloudworkers»-ի կողմից իրականացվող ծառայություններն ավելի մեծ նշանակություն կունենան։ Սա կուլիսային բաղադրիչ է, որը վերջնական օգտագործողները չեն կարողանա տարբերակել ամբողջական ավտոմատացված ծառայության և «HuaaS»-ի մեջ ներառող ծառայության միջև։
Հնարավոր հետևանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քայքայված կույտ ունենալու հետևանքն այն է, որ հաճախորդին՝ ճակատային մասը կարող է ներկայացվել բազմաթիվ եղանակներով։ Ճանապարհներից մեկը թույլ կտա BaaP մատակարարին ուղղակիորեն երևալ որպես բանկ իր հաճախորդներին։ Սա պահանջում է վերջնական հաճախորդներին տրամադրել առջևի ինտերֆեյս, ներառյալ օգտագործողի նույնականացումը և այլ հնարավորություններ։ Բանկը կհայտնվի որպես ցանկացած այլ առցանց բանկ, որտեղ բոլոր բանկային ծառայությունները ներկայացված են և անխափան կերպով ինտեգրված են մեկ օգտագործողի միջերեսում։ Մյուս տարբերակն այն է, որ բանկը կգործի որպես սպիտակ պիտակի բանկ, որն այնուհետև կունենա ծրագրային ապահովում՝ որպես ծառայություններ մատուցող BaaP-ի վերևում, որը կգործի որպես վերջնական հաճախորդի առաջնամաս։
«White label» բանկինգը կարող է պատասխան լինել այն մարտահրավերներին, որոնց բախվում են պլատֆորմի մատակարարները հաճախորդներին հասնելու համար։ Այն կարող է օգտագործվել բանկային ծառայություններ առաջարկելու համար այնպիսի միջավայրերում, որտեղ արդեն գոյություն ունի օգտվողների մեծ խումբ, ներառյալ մթերային խանութների ցանցերը, հիպերմարկետները կամ գոյություն ունեցող առցանց պորտալները։
Ինտեգրված BaaS կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծառայությունների մեկ մատակարարը ձախողման ավելի մեծ վտանգի տակ է, քան այն մատակարարը, որն առաջարկում է ծառայությունների ավելի մեծ պորտֆել։ Ինտեգրված BaaS կառուցվածքի օգտագործումը արդյունավետորեն ապահովում է ծայրից ծայր արժեքի առաջարկ, որն ազատում է ծառայություն մատուցողին բոլոր անհրաժեշտ ծայրամասային ծառայությունները, ներառյալ նույնականացումը և այլ անվտանգության ծառայությունները զարգացնելուց։ Նրանք, ովքեր ընդունում են BaaS կառուցվածքը, կարող են վստահության ավելի բարձր մակարդակ ապահովել, քան կարող է անել ավելի փոքր մատակարարը[4]։
Անվտանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կիբերհանցագործությունը շարունակում է մնալ մշտական և լուրջ սպառնալիք բանկային ոլորտի համար։ Լրացուցիչ մուտքի դարպասների ներդրումը` առաջարկելով ավելի մեծ քանակությամբ կոմպոզիտային առցանց ծառայություններ, մեծացնում է կիբերհանցագործության ռիսկը։ Կարևոր է, որ յուրաքանչյուր ծառայություն պատշաճ կերպով պաշտպանված լինի չարամիտ ներխուժումները կանխելու համար։ Որպես այդպիսին, սա մարտահրավեր է գոհացուցիչ օգտատերերի փորձին, եթե օգտատերը պետք է մշտապես վավերացվի մի քանի տիրույթներում կամ հավելվածներում առցանց գործարքներ կատարելիս։ Փոխարենը, շատ տիրույթներ և հավելվածներ, որոնք օգտագործվում են, պետք է միահյուսվեն այնպես, որ երբ օգտատերը վավերացվի, այս իսկությունը կատարվի, երբ նա իրականացնում է իր գործարքը։ Սա կարող է իրականացվել թվային բանկային գործունեության 3 աստիճանի ազատության միջոցով, որը ներառում է.
- Ինքնության ֆեդերացիա տիրույթներում
- Ինքնության տարածում հավելվածներում
- Նույնականացման մակարդակ[5]։
Կանոնակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանկային գործունեությունը խիստ կարգավորվող ոլորտ է ամբողջ աշխարհում, և BaaS-ն օգտագործող առցանց բանկերը բացառություն չեն։
Եվրոպա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եվրոպայում «FinTechs»-ի համար BaaS-ը վերահսկվում է Վճարային ծառայությունների հրահանգով (PSD, 2007/64/EC) և դրա 2-րդ փոփոխությամբ (PSD2), որն ընդունվել է 2015 թվականի նոյեմբերին[6]։ Բանկային գործունեության լիցենզիաները վերահսկվում են իրավասու ազգային մարմինների կողմից՝ համաձայն 2013/36/ԵՄ հրահանգի և թիվ 1024/2013 կանոնակարգի (ԵՄ) 14-րդ հոդվածի[7]: eIDAS-ի կանոնակարգը նախատեսում է նույնականացման և էլեկտրոնային նույնականացման և վստահության ծառայությունների պահանջներ էլեկտրոնային գործարքների համար ամբողջ ավարտից մինչև վերջ գործընթացի ընթացքում[8]։ Ֆինանսական և ապահովագրական գործարքների համար լրացուցիչ վերահսկողությունը տրամադրվում է 2004/39/ԵՀ[9] և 2016/97/ԵՄ հրահանգով[10]:
Միացյալ Նահանգներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միացյալ Նահանգներում բանկերը խիստ կարգավորվում են ինչպես նահանգային, այնպես էլ դաշնային մակարդակներում։ Արժեթղթերի և բորսաների հանձնաժողովը (SEC) պատասխանատու է այս կանոնակարգի մեծ մասի համար[11]։
Ասիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասիան խիստ թերություն ունի իր իրավասության տարածքների մեծ մասնատվածության պատճառով՝ համեմատած Եվրոպայի հետ։ FinTech-ները կարող են միանալ «Banking-as-a-service» ազգային կենտրոնին՝ իրենց հաճախորդներին տրամադրելու իրենց հատուկ կարգավորվող և լիցենզավորված դեմքը։
Աֆրիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աֆրիկայում FinTechs-ը տրամադրել է օրիգինալ ֆինանսավորման լուծում նախկինում չսպասարկված և չօգտագործված բանկային շուկայում։ Քանի որ այն հիմնականում հիմնված է բջջայինի վրա, Աֆրիկա FinTechs ենթակա է ազգային իրավասության՝ կապված ֆինանսական շուկաների և բջջային հեռահաղորդակցության կարգավորման հետ[12]։
Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավստրալիայի կառավարությունը հետ է մնում FinTech-ի կարգավորումից՝ համեմատած Եվրոպական վճարային ծառայությունների դիրեկտիվի հետ[13]։
Բրազիլիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բրազիլիայում BaaS-ը կարգավորվում է Բրազիլիայի Կենտրոնական բանկի կողմից՝ վճարային հաստատության կանոնների շրջանակներում։ Բրազիլիայում BaaS-ի ֆինտեխների ամենահայտնի մատակարարներն են «Matera», «Zoop», «Dock» և «S3 Bank»:
Ռուսաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսական բանկերը ակտիվորեն ներդնում են BaaS, օրինակ՝ խոշորագույն մասնավոր բանկ «Alfa Bank»-ը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «FinTech Definition». FinTech Weekly. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Skinner, Chris. «Overview of APIs and Bank-as-a-Service in FinTech» (PDF). ASAP Agency Moscow. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ Lenk, Alexander; Klems, Markus; Nimis, Jens; Tai, Stefan; Sandholm, Thomas (2009 թ․ մայիսի 23). «What's inside the Cloud? An architectural map of the Cloud landscape». 2009 ICSE Workshop on Software Engineering Challenges of Cloud Computing. էջեր 23–31. doi:10.1109/CLOUD.2009.5071529. ISBN 978-1-4244-3713-9. S2CID 14619005.
{{cite book}}:|journal=ignored (օգնություն) - ↑ Skinner, Chris (2014 թ․ սեպտեմբերի 7). Digital Bank: Strategies to Launch or Become a Digital Bank. Singapore: Marshall Cavendish International (Asia) Pte Ltd. ISBN 978-9814516464.
- ↑ Balbas, Luis. «Digital Authentication: Factors, Mechanisms and Schemes». Cryptomathic. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ The European Parliament and the Council. «Directive (EU) 2015/2366 on payment services in the internal market, amending Directives 2002/65/EC, 2009/110/EC and 2013/36/EU and Regulation (EU) No 1093/2010, and repealing Directive 2007/64/EC». Official Journal of the European Union. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ The European Parliament and the Council. «Directive 2013/36/EU on access to the activity of credit institutions and the prudential supervision of credit institutions and investment firms, amending Directive 2002/87/EC and repealing Directives 2006/48/EC and 2006/49/EC». Official Journal of the European Union. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Turner, Dawn M. «Understanding eIDAS». Cryptomathic. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Commission of the European Communities. «Commission Directive implementing Directive 2004/39/EC of the European Parliament and of the Council as regards organisational requirements and operating conditions for investment firms, and defined terms for the purposes of that Directive» (PDF). European Commission. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ The European Parliament and the Council. «Directive (EU) 2016/97 on insurance distribution (recast)». EUR-Lex. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Marino, Jon (2016 թ․ մայիսի 6). «A wave of regulation is coming for fintech». CNBC. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ van der Beek, Wim. «Five factors that differentiate Africa's fintech». CNBCAFRICA. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.
- ↑ Lucas, George. «Australia needs to foster FinTech with level playing field». The Australian Business Review. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 17-ին.