Արտիկուլացիա (երաժշտություն)

Արտիկուլացիայի տեսակներ․ ստակկատո, ստակկատիսսիմո, մարտելլատո, մարկատո, տենուտո

Արտիկուլացիայի տեսակներ․ լեգատո, պորտատո, ստակկատո, ստակկատիսսիմո

(աուդիո)
	Լեգատո
Օգնություն

(աուդիո)
	Պրտատո
Օգնություն

(աուդիո)
	Ստակկատո
Օգնություն

(աուդիո)
	Ստակկատիսսիմո
Օգնություն

Արտիկուլացիա (լատին․՝ articulato < articulo – մասնատել, արտաբերել հոդաբաշխ կերպով), արտաբերություն, հնչյունաբերություն, հնչյունների հաջորդական արտաբերման միջոց՝ ձայնով և երաժշտական գործիքով. բնորոշվում է միաձուլությամբ կամ մասնատվածությամբ։ Արտիկուլացիայի հիմնական տեսակներն են լեգատոն և ստակկատոն, գործածվում են նաև նրանց տարատեսակները (non legato – մասնատված, բայց ոչ կտրուկ ընդհատ կատարում, legatissimo – սերտորեն կապված), այլ տեսակներից են գլիսանդոն, պորտամենտոն։

Արտիկուլացիան տեխնիկապես պայմանավորված է մեջքի, դաստակի, աղեղի շարժման զանազան հնարքներով, մատների հարվածներով և այլն։ Երգեցողության մեջ կապված է ձայնային ապարատի օգտագործման հետ։ Կարևոր նշանակություն ունի երաժշտական երկի մեկնաբանման գեղարվեստական արտահայտչականության համար։

Երաժշտական արտիկուլացիան համանման է խոսքի արտիկուլացիային, իսկ բարոկկոյի և կլասիցիզմի դարաշրջանում այն դասավանդվում էր հռետորական արվեստի համանմանությամբ։

Գրականություն

• Браудо, Исай Александрович Артикуляция (о произношении мелодии). — Ленинград: Государственное музыкальное издательство, 1961. — 199 с.
• Музыкальные термины М. // по: Крунтяева Т. С., Молокова Н. В., Ступель А. М. Словарь музыкальных иностранных терминов. — 3-е изд. — Л.: Музыка, 1982.
• Lawson, Colin; Stowell, Robin The Historical Performance of Music. — Cambridge University Press, 2004. — ISBN 0-511-03522-5

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Հայ երաժշտության հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։