Արգենտինական աուստրալ

; Austral
ISO 4217 կոդ	ARA 032
Երկիր	Արգենտինա
Նշան	₳
Մետաղադրամներ	1⁄2, 1, 5, 10, 50 սենտավո; 1, 5, 10, 100, 500, 1000 աուստրալ
Թղթադրամներ	1, 5, 10, 50, 100, 500, 1000, 5000, 10 000, 50 000, 100 000, 500 000 աուստրալ
Դրամահատարան	Արգենտինայի դրամահատարան

Արգենտինական աուստրալ (իսպ.՝ Austral), Արգենտինայի արժույթ 1985 թվականի հունիսի 15-ից մինչև 1991 թվականի դեկտեմբերի 31-ը։

$1$ աուստրալ $=$ $100$ սենտավո

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աուստրալը ներմուծվել է 1985 թվականի հունիսի 15-ին անվանական արժեքի արդյունքում, որում 1000 հին արգենտինյան պեսոն փոխանակվել է 1 աուստրալով։ Սկզբում պաշտոնական փոխարժեքը սահմանվել է 0,8 ավստրալ 1 ԱՄՆ դոլարի դիմաց։ 1986 թվականի ապրիլի 7-ից տեմպերը սկսել են պարբերաբար նվազել։ 1986 թվականի դեկտեմբերին փոխարժեքը կազմել է 1,257, իսկ 1987 թվականի մայիսին՝ 1,595 աուստրալ 1 դոլարի դիմաց^[1]։

Գնաճի արդյունքում արժեզրկված աուստրալը 1992 թվականի հունվարի 1-ին փոխարինվել է փոխարկելի արգենտինական պեսո հարաբերակցությամբ։

$10000$ աուստրալ $=$ $1$ պեսո։

Մետաղադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մետաղադրամների հատումը և դրանց շրջանառությանը սկսվել է 1985 թվականին։ Աուստրալի միակ հուշադրամը թողարկվել է 1991 թվականին^[2]։

Նոմինալ	Հատման տարեթիվ	Մետաղ	տրամագիծ (մմ)	Քաշ (գ)	Գուրտ/եզր	Թողարկում	Փոխարինման սկիզբ	Փոխանակման ավարտ
1⁄2 սենտավո	1985	Պղինձ-ալյումին 920/80				23 սեպտեմբերին 1985	31 դեկտեմբերին 1991	1 մարտին 1992
1 սենտավո	1985		20	3,2		23 սեպտեմբերին 1985
1 սենտավո	1986, 1987		20,6		հարթ
5 սենտավո	1985		23		հարթ	23 սեպտեմբերին 1985
5 սենտավո	1986 - 1988		23	4,1	հարթ
10 սենտավո	1985 - 1988		21,5	4,45		14 հոկտեմբերին 1985
50 սենտավո	1985 -1988		24,5	5,4		14 հոկտեմբերին 1985
1 աուստրալ	1989	Ալյումին-մագնեզիում 700/300	20,11	1,55	հարթ	27 մարտի 1989
5 աուստրալ	1989		21,6		հարթ	22 մայիսին 1989
10 աուստրել	1989		23,2	2	հարթ	26 հունիս 1989
100 աուստրել	1990, 1991		19,52	1,5	հարթ	28 նոյեմբերին 1990	31 հոկտեմբերին 1993	31 դեկտեմբերին 1993
500 աուստրել	1990, 1991					1 նոյեմբեր 1990
1000 աուստրել	1990, 1991		24,5		հարթ	28 նոյեմբերին 1990
1000 աուստրել	1991	արծաթ 925		27

Թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբում շրջանառության մեջ դրված հին թղթադրամները (պեսո) շրջանառության մեջ են դրվել քառակուսիների տեսքով դրոշմավորմամբ, որոնցում խոշոր թվով նշված էր աուստրալի նոր անվանական արժեքը և դրամական միավորի նոր անվանումը։ Դրանից ներքև այս տեղեկությունը կրկնվում էր տառերով։ Այսպես, 1000 արգենտինական պեսոյի հին թղթադրամի դիմերեսին և դարձրերսին կար կապույտ մակագրություն՝ «A 1 UN AUSTRAL», 5000 պեսո թղթադրամի վրա՝ «A 5 CINCO AUSTRALES», 10,000 պեսո թղթադրամի վրա՝ «А 10 DIEZ AUSTRALES»^[3].

Աուստրալ անվանական արժեքով նոր թղթադրամների թողարկումը սկսվել է 1985 թվականի հոկտեմբերի 31-ին։ 1985-1986 թվականներին թողարկվել են 1, 5, 10, 50 և 100 ավստրալ անվանական արժեքներով թղթադրամներ։ Շուտով, գնաճի պատճառով, պետք է թողարկվեին ավելի մեծ անվանական արժեքների թղթադրամներ՝ 1988 թվականին՝ 500 և 1000 աուստրալ, 1989 թվականին՝ 5000, 10,000 և 50,000 աուստրալ, 1990 թվականին՝ 100,000 և 500 000 աուստրալ։ 1989 թվականի 10,000 և 50,000 աուստրալ թղթադրամները և 1990 թվականի 500,000 աուստրալ թղթադրամներն ի սկզբանե պատրաստվել են 1985 թվականին շրջանառությունից հանված պեսոյի նույն անվանական արժեքի հին թղթադրամների վրա տպագրելով «PESOS» բառը ծածկող աուստրալի նոմինալ արժեքով։ Օրինակ՝

$10000$ պեսո թղթադրամի վրա տպվում էր « $A$ $10$ MIL»^[4]։

Այն բանից հետո, երբ աուստրալը շրջանառությունից հանվել էր, ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ Ռուսաստանում, խարդախության դեպքեր են գրանցել, երբ ավստրալիական դոլարի դիմաց հրամցնում էին ոչ մի արժեք չունեցող պարտատոմսեր^[5]։

Նոմինալ	Թողարկում	Փոխարինման սկիզբ	Փոխանակման ավարտ
1 աուստրալ	31 հոկտեմբերի 1985	31 հոկտեմբերի 1991	31 դեկտեմբերի 1991
5 աուստրալ	28 փետրվարի 1985
10 աուստրալ	30 դեկտեմբերի 1985
50 աուստրալ	23 հուլիսի 1986	31 դեկտեմբերի 1991	1 մարտի 1992
100 աուստրալ	25 նոյեմբերի 1985	1 հուլիսի 1992	30 սեպտեմբերի 1992, ապա ժամկետը երկարաձգվել է մինչև 1992 թվականի նոյեմբերի 30-ը
500 աուստրալ	2 մայիսի 1988
1000 աուստրալ	30 սեպտեմբերի 1988
5000 աուստրալ	26 մայիսի 1989	1 հոկտեմբերի 1992	31 դեկտեմբերի 1992
10 000 աուստրալ (ժամանակավոր թողարկում)	31 հուկիսի 1989	31 օգոստոսի 1991	31 հոկտեմբերի 1992
10 000 աուստրալ	25 օգոստոսի 1989	1 հոկտեմբերի 1992	31 դեկտեմբերի 1992
50 000 աուստրալ (ժամանակավոր թողարկում)	2 հուլիսի 1989	31 օգոստոսի 1991	31 հոկտեմբերի 1991
50 000 աուստրալ	8 նոյեմբերի 1989	2 հունվարի 1993	31 մարտի 1993
100 000 աուստրալ	21 մայիսի 1990	2 հունվարի 1993	31 մարտի 1993
500 000 աուստրալ (ժամանակավոր թողարկում)	2 հունիսի 1990	31 հոկտեմբերի 1991	31 դեկտեմբերի 1991
500 000 աուստրալ	1 նոհեմբերի 1990	2 հունվարի 1993	15 հունվարի 1993

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Բուտկով, 1987, էջ 30
↑ Michael, 2016, էջեր 79-80
↑ Schmidt, 2017, էջ 57
↑ Schmidt, 2017, էջ 57-59
↑ Շչելոկով Ալեքսանդր Ալեքսանդրովիչ, Հետաքրքրաշարժ բոնիստիկա. Փաստեր, Lեգենդներ, հայտնագործություններ թղթադրամների աշխարհում, Մոսկվա, «ЭКСМО», 2007 — 22-23, էջ 348, էջեր 22-23 — 22-23 էջ, ISBN 5-699-19448-7։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուտկովա Դ․Դ․, Զոլոտկո Ե․Դ․, Ռիբալկո Գ․Պ․, Աշխարհի երկրների արժույթները։ Տեղեկատու (5-րդ հրատ., վերամշակ. և լրացվ․) (խմբ. Խմբագիր. Բորիսովա Ս․Մ․, Ռիբալկո Գ․Պ․, Մոժայսկովա Օ․Վ․), Մ. էջ 383։
Միշել Տ․, Համաշխարհային մետաղադրամների ստանդարտ կատալոգ 1901—2000 թթ, Iola, «Krause Publications», 2016, էջ 2352, ISBN 978-1-4402-4654-8։
Շմիտդ Տ․Լ., Համաշխարհային թղթային փողերի ստանդարտ կատալոգ։ Ընդհանուր հարցեր 1961 — Present, Iola, «Krause Publications», 2017, էջ 1200, ISBN 978-1-4402-4795-8։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արգենտինայի հանրապետություն. Թողարկում 1985-1991. Austral, fox-notes
Billetes y Monedas. Emisiones anteriores, Արգենտինայի հանրապետության Կենտրոնական բանկ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արգենտինական աուստրալ» հոդվածին։

[Բուտկով—1987——30-1] Բուտկով, 1987, էջ 30

[Michael—2016——79-80-2] Michael, 2016, էջեր 79-80

[Schmidt—2017——57-3] Schmidt, 2017, էջ 57

[Schmidt—2017——57-59-4] Schmidt, 2017, էջ 57-59

[5] Շչելոկով Ալեքսանդր Ալեքսանդրովիչ, Հետաքրքրաշարժ բոնիստիկա. Փաստեր, Lեգենդներ, հայտնագործություններ թղթադրամների աշխարհում, Մոսկվա, «ЭКСМО», 2007 — 22-23, էջ 348, էջեր 22-23 — 22-23 էջ, ISBN 5-699-19448-7։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]