Ատամի պսակ

Նախապես ձևավորված պսակներ, որոնք պատրաստված են չժանգոտող պողպատից

Ատամի պսակ, օրթոպեդիկ կառուցվածք, ոչ շարժական միկրոպրոթեզ, որը ծածկում է ատամի պսակային մասը կամ մակերեսի առանձին հատվածը։ Օգտագործվում է ատամների արատների վերականգնման համար, որոնք ենթակա չեն պակաս ինվազիվ բուժման (պլոմբավորւմ, ներդիր), ձևի, դիրքի (ռոտացիա, դիստոպիա) և ատամների գույնի փոփոխման համար^[2]։

Տեղադրված պսակի գույնը, նույնիսկ տարբեր լուսավորության դեպքում, չպետք է տարբերվի ատամի բնական գույնից, ձևը պետք է լինի անատոմիորեն ճշգրիտ բոլոր երեք ուղղություններով, ինչը նշանակում է, որ չպետք է տեսանելի լինի պսակից ատամին անցման տեղը, պսակի շուրջ լնդերը պետք է ազատորեն տեղավորվեն դրա եզրերին և լինեն առողջ, չվնասված (լինեն նուրբ վարդագույն և չարյունահոսեն ատամները լվանալիս կամ ատամի թել օգտագործելիս)։

Դասակարգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դասակարգում ըստ պատրաստման մեթոդի

Դրոշմված պսակներ,
Ձուլված պսակներ,
Զոդված,
Պոլիմերացման մեթոդով ստացված (պլաստիկ, կոմպոզիտային նյութերից),
Թրծման մեթոդով ստացված (ճենապակյա, կերամիկական),
Աղացած,
3D տպիչով տպված։

Դասակարգումն ըստ կառուցվածքի կամ ըստ ատամի ծածկույթի չափի և մեթոդի

Ամբողջական․
1. Ամբողջական,
2. Տելեսկոպիկ,
3. Շտիֆտային։
Մասնակի․
1. Հասարակածային,
2. Կիսապսակներ,
3. Երեք քարորդական,
4. Վերջնական կամ ֆենսթեր-պսակներ։

Դասակարգում ըստ օգտագործվող նյութերի

Մետաղական․
1. Ոսկու համաձուլվածքներ,
2. Չժանգոտող պողպատ,
3. Տիտանի համաձուլվածքներ,
4. Կոբալտի և քրոմի համաձուլվածքներ,
5. Արծաթի և պալադիումի համաձուլվածքներ։
Ոչ մետաղական․
1. Կերամիկական,
2. Պլաստմասսային,
3. Ցիրկոնիումի օքսիդից ստացված։
Համակցված (երեսպատված)․
1. Մետաղակերամիկական,
2. Մետաղապլաստմասսային։

Դասակարգում ըստ նպատակի

Վերականգնողական․
Աջակցող, օժանդակող,
Ամրացնող,
Կառուցողական,
Ժամանակավոր (պրովիզոր),
Օրթոդոնտիկ,
Կանխարգելիչ,
Էսթետիկ^[3],
Իմպլանտոլոգիական։

Պսակների օգտագործման ցուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պսակների օգտագործման ցուցումներն են․

Ատամի քայքայումը ավելի քան 60%։
Ամրացում կամրջաձև պրոթեզներով բուժման ժամանակ։
Ձևի, գույնի, կառուցվածքի անոմալ փոփոխություն։
Պարոդոնտալ հիվանդությունների և ծնոտների կոտրվածքների ժամանակ:.
Էսթետիկ թերություններ։

Պսակների պատրասման եղանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պսակները պատրաստվում են մի քանի փուլերով, որոնք իրենց հերթին լինում են կլինիկական և լաբորատոր^[4]^[5]։

Պսակի պատրաստման կլինիկական փուլեր

Բժիշկը կատարում է հետազոտություններ և ստեղծված նկարապատճենների օգնությամբ պատրաստում է ժամանակավոր պսակներ (դրանք նախատեսված են ժամանակավոր էսթետիկ տեսք ստեղծելու համար, կանխելու լնդերի ընդարձակումը, կանխելու ատամների միկրոտեղաշարժը, ատամների միջև օկլյուզիվ շփումները պահպանելու համար, հիվանդի հարմարավետության համար)։ Կարող է կատարվել առաջիկա աշխատանքների նախնական մոմե մոդելավորում, եթե ենթադրվում է ատամի կամ ատամների խմբի ձևի կամ չափի փոփոխություն։
Բժիշկը պատրաստում է ատամները ըստ ընտրված դիզայնին համապատասխանող մեթոդի (պսակի տեսակի)։ Լնդերի տարածքում տեղադրում է ռետրակտիկ թելեր՝ սահմանների ավելի հստակ արտահայտման համար։ Ստանում է արտատիպ։ Պատրաստում և ամրացնում է ժամանակավոր պսակներ ժամանակավոր ցեմենտի վրա։
Արտատիպն ուղարկվում է լաբորատորիա։
Կատարվում է պսակների կարկասների չափսափորձում այն դեպքում, եթե ընտրված աշխատանքը ենթադրում է կարկասի առկայություն։
Կատարվում է կերամիկայով պատված պսակների չափսափորձում, ստուգվում են միջատամնային և կծվածքի շփումները, ինչպես նաև ատամների գույնն ու ձևը, անհրաժեշտության դեպքում կատարվում է ուղղում, այս փուլը կրկնվում է մինչև բավարար արդյունքի հասնելը։ Աշխատանքն ուղարկվում է լաբորատորիա ջնարակման։
Պսակների չափսափորձում և ամրացում մշտական ցեմենտի վրա։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենսաբանական լայնություն
«Ծալքավոր օղակի էֆեկտին» հասնելու համար պատրաստված պսակի չափերը
Արմատային կոտրվածքով պսակ
Լրիվ կամարակապ սիլիկոնե հավելանյութ (պոլիվինիլսիլօքսան) դրոշմակնիք՝ օգտագործելով «դրոշմակնիք» մեթոդը
Ժամանակավոր պսակ, որը պատրաստվել է HERZ Labs Dental Sand A1-A2 իզոտոպոլիմերի ստերեոլիտոգրաֆիայի վրա 3D տպագրության միջոցով
CAD/CAM-ի օգտագործում ատամնաբուժարանում
WamKey-ի միջոցով պսակի հեռացում, մաս 1
WamKey-ի միջոցով պսակի հեռացում մաս 2
Սահող մուրճ
Վոլֆրամի կարբիդ պարունակող հատվածային ոսկե պսակ

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ատամների պրոթեզավորում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Martinoff, James T.; Sorensen, John A. Intracoronal reinforcement and coronal coverage: A study of endodontically treated teeth(անգլ.) // Journal of Prosthetic Dentistry : journal. — 1984. — Т. 51. — № 6. — С. 780—784. — ISSN 0022-3913. — doi:10.1016/0022-3913(84)90376-7 — PMID 6376780.
↑ «Dental Crowns». WebMD. 2017 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
↑ И. Ю. Лебеденко, Ортопедическая стоматология,2012, с. 59-52
↑ THE BRITISH SOCIETY FOR RESTORATIVE DENTISTRY. «CROWNS, FIXED BRIDGES AND DENTAL IMPLANTS GUIDELINES» (PDF). bsrd.org.uk. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 14-ին.
↑ Bartlett, David W. (2007). Indirect restorations. Ricketts, David (David Nigel James). London: Quintessence. ISBN 9781850970781. OCLC 85689299.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ն. Գ. Աբոլմասով, Ն․ Ն․ Աբոլմասով, Վ․ Ա․ Բիչկով, Ա. Ալ-Հաքիմ «Օրթոպեդիկ ստոմատոլոգիա», 2003

[1] Martinoff, James T.; Sorensen, John A. Intracoronal reinforcement and coronal coverage: A study of endodontically treated teeth(անգլ.) // Journal of Prosthetic Dentistry : journal. — 1984. — Т. 51. — № 6. — С. 780—784. — ISSN 0022-3913. — doi:10.1016/0022-3913(84)90376-7 — PMID 6376780.

[2] «Dental Crowns». WebMD. 2017 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.

[3] И. Ю. Лебеденко, Ортопедическая стоматология,2012, с. 59-52

[4] THE BRITISH SOCIETY FOR RESTORATIVE DENTISTRY. «CROWNS, FIXED BRIDGES AND DENTAL IMPLANTS GUIDELINES» (PDF). bsrd.org.uk. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 14-ին.

[:8-5] Bartlett, David W. (2007). Indirect restorations. Ricketts, David (David Nigel James). London: Quintessence. ISBN 9781850970781. OCLC 85689299.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]