Անջատելիության աքսիոմաներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Անջատելիության աքսիոմաներ, տոպոլոգիական կարևոր դասեր բնութագրող աքսիոմաներ։

Բացատրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եթե տոպոլոգիական տարածության կամայական երկու տարբեր կետերից գոնե մեկն ունի մյուսը չպարունակող շրջակայք, ապա ասում են, որ տարածությունը բավարարում է անջատելիության աքսիոմին (–ը –տարածություն է), իսկ եթե այդ կետերից յուրաքանչյուրն ունի մյուսը չպարունակող շրջակայք, ապա -ը բավարարում է անջատելիության աքսիոմին (–ը -տարածություն է)։ Ապացուցված է, որ –տարածություններում միակետ ենթաբազմությունները չեն կարող ունենալ սահմանային կետեր, մինչդեռ կամայական տոպոլոգիական տարածություններում այդ «միանգամայն բնական» հատկություններըն անգամ կարող են խախտվել։ Եթե X-ի կամայական երկու կետեր ունեն չհատվող շրջակայքեր, ապա ասում են, որ : Ենթատողային տեքստ–տարածություն է, կամ անջատելի տարածություն է, իսկ ավելի հաճախ՝ հաուսդորֆյան տարածություն Է։ Միայն հաուսդորֆյան տարածություններում է, որ կետերի հաջորդականությունը չի կարող ունենալ մեկից ավելի սահման։ Եթե –տարածություն է, որի յուրաքանչյուր փակ բազմություն և նրան չպատկանող կետ ունեն չհատվող շրջակայքեր, ապա -ը կոչվում է –տարածություն կամ ռեգուլյար, իսկ եթե յուրաքանչյուր երկու չհատվող փակ բազմություններ ունեն չհատվող շրջակայքեր, ապա -ը կոչվում է նորմալ տարածություն։ Ակնհայտ է, որ նշված անջատելիության աքսիոմաներից յուրաքանչյուրն ավելի թույլ է (նրանով որոշվող տարածությունների դասն ավելի լայն է), քան հաջորդ անջատելիության աքսիոմաներ։ Հատկապես կարևոր են հաուսդորֆյան և նորմալ տարածությունների դասերը (վերջինում տեղի ունի անընդհատ ֆունկցիաների շարունակելիության վերաբերյալ Տիտցե-Ուրիսոնի նշանավոր թեորեմը)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 433