Այգու արձակուրդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Այգու արձակուրդ (անգլ.՝ Garden leave) նաև հայտնի է որպես այգեգործության արձակուրդ (անգլ.՝ Gardening leave), Մեծ Բրիտանիայում ընդունված պրակտիկա, երբ աշխատանքից հեռացող աշխատողին, որը հրաժարական է տվել կամ այլ կերպ դադարեցրել է իր աշխատանքը, հանձնարարվում է ծանուցման ժամանակահատվածում հեռու մնալ աշխատանքից՝ դեռևս մնալով աշխատավարձի ցուցակում[1]։ Այս պրակտիկան հաճախ օգտագործվում է թույլ չտալու համար, որ աշխատակիցն իր հետ վերցնի արդի և գուցե գաղտնի տեղեկատվություն, երբ նա հեռանում է իր ներկայիս գործատուից, հատկապես, երբ նա, ամենայն հավանականությամբ, հեռանում են մրցակցին միանալու համար[2]։ Իրավասու մարմիններում, որտեղ աշխատողների կողմից ոչ մրցակցային դրույթները օրինական են, պրակտիկան օգտագործվում է նման դրույթների արդյունավետությունը պահպանելու համար։ Սա նաև երբեմն օգտագործվում է, երբ ծանուցման ժամանակահատվածում աշխատողի պաշտոնն այլևս անհրաժեշտ չէ։ Երբեմն, պրակտիկան օգտագործվում է հեռացումից դժգոհ աշխատողից ակընկալվող անորակ աշխատանքից խուսափելու համար[3]։

Տերմինը կարող է վերաբերել նաև այն դեպքին, երբ աշխատակցին ուղարկվել է տուն՝ սպասվող կարգապահական վարույթի, երբ նրանք գտնվում են նախագծերի միջև, կամ երբ հրապարակայնության արդյունքում նրանց ներկայությունը աշխատավայրում համարվում է հակաարդյունավետ։ Այն օգտագործվել է նաև բրիտանական ֆուտբոլում[4]։

Աշխատակիցները շարունակում են ստանալ իրենց նորմալ վարձատրությունը այգու արձակուրդի ընթացքում և պետք է պահպանեն իրենց աշխատանքային իրավունքները, ինչպիսիք են գաղտնիության պահպանում և ոչ մրցակցային դրույթը, առնվազն մինչև իրենց ծանուցման ժամկետի ավարտը[5]։ Նմանատիպ պրակտիկա կիրառվում է նաև Միացյալ Նահանգներում, որտեղ աշխատողը՝ սովորաբար բարձրաստիճան ղեկավար, որը անմիջապես ազատվում է պարտականություններից, սովորաբար մնում է ընկերությունում որպես խորհրդատու (հատուկ խորհրդատու) իրենց պայմանագրի մնացած ժամկետի ընթացքում՝ շարունակելով ստանալ աշխատավարձ և գրասենյակային տարածք այդ ժամանակահատվածում[6]։

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տերմինը ծագել է բրիտանական քաղաքացիական ծառայությունում, որտեղ աշխատողներն իրավունք ունեին պահանջել հատուկ արձակուրդ՝ բացառիկ նպատակներով։ «Այգեգործական արձակուրդը» դարձել է «հեռացված» բառի մեղմասությունը, քանի որ աշխատակիցները, որոնց գործունեությունը պաշտոնապես դադարեցվել էր մինչև իրենց վարքագծի հետաքննության ավարտ, հաճախ դիմել են գրասենյակից դուրս գտնվելու հատուկ արձակուրդի փոխարեն։ Տերմինը լայն տարածում է գտել հանրության ուշադրության կենտրոնում 1986 թվականին, երբ այն օգտագործվեց BBC-ի «Այո, վարչապետ» սիթքոմի «Մեզանից մեկը» դրվագում[7][8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Gov.uk "Handing in your notice", 8 November 2013. Accessed 16 January 2014
  2. Braithwaite, Tom (2019 թ․ օգոստոսի 30). «Drop non-competes and leave gardening to the experts». www.ft.com. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 26-ին.
  3. «What Is Garden Leave and Is It a Good Idea?». Personio (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 24-ին.
  4. «Ally McCoist: Rangers manager leaves club & on gardening leave» (բրիտանական անգլերեն). BBC Sport. 2014 թ․ դեկտեմբերի 21. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  5. This is at least the position in the UK. «Notice and notice pay». Directgov. Վերցված է 2006 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  6. «Should You Put Employees on Garden Leave? | DavidsonMorris» (բրիտանական անգլերեն). 2023 թ․ հունիսի 12. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 24-ին.
  7. Guide, British Comedy. «Yes, Prime Minister Series 1, Episode 8 - One Of Us». British Comedy Guide (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 24-ին.
  8. «Garden leave / Etymology». academic-accelerator.com. Encyclopedia, Science News & Research Reviews.