Ահաբեկչական գործողություն Չիրկեյ գյուղում
| Ահաբեկչական գործողություն Չիրկեյ գյուղում | |
|---|---|
Ահաբեկչական գործողություն Դաղստանի Չիրկեյ գյուղում, տեղի է ունեցել 2012 թվականի օգոստոսի 28-ին՝ տեղական ժամանակով 16։50-ին, շեյխ Սաիդ Աֆանդի Չիրկեյսկիի տանը[1]։
Զոհեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պայթյունի հետևանքով ստացած մարմնական վնասվածքներից տեղում մահացել են՝
- Սաիդ Աֆանդի Չիրքեյի, ծնված 1937 թվականին, ապրում է Բույնակսկիի շրջանի Չիրքեյ գյուղում,
- Ումարով Մագոմեդ Յուսուպովիչ, 1992 թվական, ծնված Կազբեկովսկի շրջանի Դըլըմ գյուղում,
- Բեկտիմիրով Մագոմեդ Հուսեյնովիչ, 1936 թվական, Կազբեկովի շրջանի Դըլըմ գյուղ,
- Օսմանով Մուրադ Մագոմեդզագիրի, 1964 թվական, Լևաշինսկի շրջանի Խաջալմախի գյուղ,
- Օսմանով Օսման Մուրադի, 2001 թվական, Լևաշինսկի շրջանի Խաջալմախի գյուղ,
- Օսմանով Մագոմեդշարիֆ Մուրադի, 1992 թվական, Լևաշինսկի շրջանի Խաջալմախի գյուղ,
- Մուղումաևա Պատիմատ Գամզատի, 1955 թվական, ծնված Խունզախսկի շրջանի Օրոտա գյուղում[2]։
Մարմնի տարբեր մասերում մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել է Բույնաքսկ քաղաքի ՔԳԲ Աբդուրահմանով Ալավուդին Մագոմեդի, ծնված 1971 թվական, Բույնաքսկի շրջանի Չիրքեյ գյուղում բնակվող[3]։
Ահաբեկչի ինքնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանի Քննչական կոմիտեի պաշտոնական ներկայացուցիչ Վլադիմիր Մարկինի խոսքով՝ հետաքննության ընթացքում պարզվել է, որ Բույնաքսկի շրջանի Չիրքեյ գյուղում բնակվող կրոնական գործչի տանը տեղի ունեցած պայթյունը կատարել է 30-ամյա Ամինատ Կուրբանովան (Ալլա Անդրեյի Սապրիկինա)[4]։ 2012 թվականի մայիսին Դաղստանի հանրապետության իրավապահ մարմիններն արդեն հայտնել էին 2012 թվականի մայիսի 3-ին Մախաչկալայում տեղի ունեցած ահաբեկչությանը (հնարավոր է՝ նաև մահ) Ամինաթ Կուրբանովայի մասնակցության մասին[5][6]։
Կազմակերպիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դաղստանի իրավապահ մարմինները չեն բացառել, որ օգոստոսի 28-ին Շեյխ Սաիդ Չիրկեյսկիի տանը իրեն պայթեցրած մահապարտին պայթեցնելու համար նախապատրաստել է Տեմիր Խան-Շուրինսկի ջամաաթի առաջնորդ Ալեքսեյ Փաշինցևը (Աբդուլ-Մալիկ)[7]։ Համացանցում զետեղված տեսաուղերձում Ալեքսեյ Փաշինցևը հայտարարել է, որ դրա համար պատասխանատվությունն իր վրա է վերցրել «Ռիյադ աս-Սալիհիյն» մահապարտ-շահիդների խմբավորումը, իսկ ահաբեկչություն իրականացրած Ամինատ Կուրբանովան «իր լուսավոր կյանքն ու կրոնը զոհաբերել է հանուն բոլոր մուսուլմանների»[8]։
Թեմիր Խան-Շուրինի ջամահաթը մտնում է Ջամահաթ Շարիաթի կազմակերպության մեջ, որը ղեկավարում է Ռուստամ Ասիլդերովը և գործում է Բույնակսկ քաղաքի և Բույնակսկի շրջանի տարածքում։ Դաղստանի ՆԳՆ-ի տեղեկատվության համաձայն՝ Ալեքսեյ Փաշինցևը միացել է Տեմիր Խան-Շուրինսկի ջամաաթը 2011 թվականի հունվարին[9]։
Հետաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քննչական կոմիտեն գործ է հարուցել սպանության փաստերի մասին՝ «սպանություն», «ապօրինի զենք վաճառք» և «զենք ապօրինի արտադրություն» հոդվածներով։ Ինչպես նշված է չորեքշաբթի ՍԿ կայքում, գործ է հարուցվել նաև «ուրիշի գույքին դիտավորյալ վնաս պատճառելը ընդհանուր առմամբ վտանգավոր եղանակով» հոդվածի ներքո[10]։ Օգոստոսի 29-ին Դաղստանի ՆԳՆ-ն հայտնել է 205-րդ հոդվածներով՝ «ահաբեկչական ակտ», 105-րդ մաս 2-րդ՝ «սպանություն», 222-րդ մաս 1-ին՝ «զենքի, դրա հիմնական մասերի, զինամթերքի, պայթուցիկ նյութերի և պայթուցիկ սարքերի ապօրինի ձեռքբերում, փոխանցում, իրացում, պահպանում, տեղափոխում կամ կրում», 223-րդ մաս 1-ին՝ «զենքի ապօրինի պատրաստում» և 167-րդ մաս 2-րդ՝ «գույքի դիտավորյալ ոչնչացում կամ վնասում» հոդվածների[3]։
ՌԴ ՔՕ այդ հոդվածներով նախատեսված առավելագույն պատժամիջոցը ցմահ ազատազրկումն է։
2012 թվականի դեկտեմբերի 11-ին հայտարարվել էր ահաբեկչության ենթադրյալ կազմակերպիչների ձերբակալության մասին։ Նրանք, այսպես կոչված, հիմրին ավազակային խմբի անդամներ են՝ 1982 թվականին ծնված Լաբազանով Շիհմիրզան, 1976 թվականին ծնված Ամիրխանով Մագոմեդալին և 1989 թվականին ծնված Հաջիև Մագոմեդը, որոնք, Ազգային հակաահաբեկչական կոմիտեի հաղորդագրության համաձայն, խոստովանական ցուցմունքներ են տվել կատարված հանցագործության մասին։ Ահաբեկչության կազմակերպիչ է համարվում Հիմրա գյուղի բնակիչ Մագոմեդ Սուլեյմանովը՝ ավազակախմբի կրոնական առաջնորդը[11]։
2014 թվականի հուլիսին Դաղստանի Գերագույն դատարանը սկսել է գործի քննությունը Շ. Լաբազանովի, Մ. Ամիրխանովի, Մ. Գաջիևի և Ա. Իսրապիլովի նկատմամբ։ Նրանց մեղադրանք է առաջադրվել ահաբեկչության, բանդիտիզմի, ավազակության, մարդու առևանգման, զենքի և պայթուցիկ նյութերի ապօրինի շրջանառության, շորթման և փաստաթղթերի առևանգման համար։ Ավելի վաղ գործի մյուս երկու ֆիգուրանտներին՝ Մահուլավ եղբայրներին և Շամիլ Սիդիքբեգովին, նշանակվել էր համապատասխանաբար 13 և 16 տարվա ազատազրկում։ Ահաբեկչության հետ կապ ունեցող ավազակախմբերի ևս մի քանի մասնակիցներ դաշնային հետախուզման մեջ են[12]։
2015 թվականի ապրիլին տարբեր հանցագործությունների, այդ թվում՝ Ս. Չիրկեյսկիի սպանության համար դատարանը Շ. Լաբազանովին, Մ. Գաջիևին, Մ. Ամիրխանովին դատապարտել է ցմահ, իսկ Ա. Իսրապիլովին՝ 12 տարվա ազատազրկման[13]։
Իշխանությունների արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականի օգոստոսի 28-ի երեկոյան ՌԴ-ի նախագահ Մագոմեդսալամ Մագոմեդովը հայտարարություն է արել, որում հայտարարել է, որ օգոստոսի 29-ին Դաղստանում սգո օր է հայտարարված[14][15]։ Դաղստանի նախագահը նաև քաղաքների և շրջանների բոլոր ղեկավարներին հանձնարարել է կազմակերպել ինքնապաշտպանության ջոկատներ, երիտասարդների ջոկատներ, որոնք պատրաստ են ղեկավարության ներքո և ներքին գործերի մարմինների հետ միասին աշխատանքներ տանել անվտանգության ապահովման, այդ ավազակներին ու ահաբեկիչներին պատժելու ուղղությամբ[16][17]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ При взрыве в доме шейха Саида Афанди в Дагестане кроме него погибли ещё 5 человек — ИТАР-ТАСС. 28 августа 2012
- ↑ Обнародован список погибших при взрыве в Дагестане 29 августа 2012
- ↑ 3,0 3,1 Террористический акт Արխիվացված 2012-09-01 Wayback Machine — Официальный сайт Министерства Внутренних Дел по Республике Дагестан. 29 августа 2012
- ↑ Дагестанского шейха взорвала русская, принявшая ислам — Коммерсантъ-Online, 29.08.2012
- ↑ Десятниченко И. Двойной теракт у поста полиции в Махачкале совершили 3 смертника (ВИДЕО) — Life News. 05.05.2012
- ↑ Выставкина М.Экспертиза ДНК подтвердила личности террористов, взорвавших пост «Аляска-30» — Life News. 06.05.2012
- ↑ Силовики проверяют сведения о причастности к убийству в Дагестане Саида Чиркейского смертников из «Рийад ас-Салихийн». Кавказский узел. 24 сентября 2012 года
- ↑ Абдул-Малик о последних событиях. Видеообращение лидера Темир-Хан-Шуринского джамаата на YouTube
- ↑ В Дагестане правоохранители проверяют причастность жителя Белгородской области к убийству Саида Чиркейского. Кавказский узел. 25 сентября 2012 года
- ↑ ОП РФ считает, что к убийству шейха может быть причастен Доку Умаров — ՌԻԱ Նովոստի. 29.08.2012
- ↑ Убийц шейха Саида Афанди задержали в Дагестане
- ↑ Алиев, Тимур (2014 թ․ հուլիսի 30). «В Дагестане начался суд по делу об убийстве шейха Саида-Афанди». Российская газета. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 3-ին.
- ↑ «Участники убийства шейха Саида Чиркейского получили пожизненные сроки». РБК. 2015 թ․ ապրիլի 21. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 22-ին.
- ↑ 29 августа в Дагестане объявлен днем траура — Российская газета. 28.08.2012
- ↑ Руководство Дагестана сделало заявление в связи с убийством Саида-Афанди Чиркейского Արխիվացված 2012-09-01 Wayback Machine — РИА Дагестан. 28 августа 2012
- ↑ М. Магомедов: «Мы должны разрушить их систему» — Официальный сайт Президента Республики Дагестан. 28.08.2012
- ↑ Глава Дагестана поручил создать отряды самообороны в республике — ՌԻԱ Նովոստի. 29.08.2012