Ալբանիայի անկախության հռչակագիր

Ալբանիայի անկախության հռչակումը Վլորայի ցույցի ժամանակ

Ալբանիայի անկախության հռչակագիր (ալբ․՝ Shpallja e Pavarësisë, or Deklarata e Pavarësisë), Օսմանյան կայսրությունից Ալբանիայի նահանգի անկախության հռչակումը։ Ալբանիան անկախ հռչակվեց 1912 թվականի նոյեմբերի 28-ին Վլորայում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1912 թվականի Ալբանիայի ապստամբությունը հարևան երկրներին ահազանգեց Թուրքական կայսրության թույլ լինելու մասին^[1]։ Սերբիայի թագավորությունը չընդունեց Ալբանիայի նահանգի պլանը և նախընտրեց տարանջատվել Օսմանյան Կայսրության եվրոպական հատվածից Բալկանյան դաշինքի չորս անդամների հետ միասին^[2]։

Բալկանյան դաշինքի պետությունները պլանավորեցին առանձնանալ Օսմանյան Կայսրության եվրոպական տարածքից, տարածքն Առաջին Բալկանյան պատերազմի ժամանակ նվաճվեց և համաձայնվեցին կոնդոմինիում (համատիրություն) կարգավիճակին^[3]։ Այդ պատճառով Իսմայիլ Քեմալը Վլորայում ճանաչեց Համա-ալբանական կոնգրեսը^[4]։

Անկախության հռչակագիրը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1912 թվականին 83 անդամներից կազմված խորհուրդը Վլորայում հռչակեց Ալբանիայի անկախությունը և ստեղծեց ժամանակավոր կառավարություն։ Հռչակագրի ամբողջական տեքստը ալբաներեն և թուրքերեն հետևյալն էր^[5].

Վլորայում, նոյեմբերի 15/28 Նախագահ Իսմայիլ Քեմալը խոսում է Ալբանիայի առջև ծառացած խնդիրներից և պատվիրակությունը միաձայն ընդունում է, որ Ալբանիան պետք է լինի ազատ և անկախ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Warrander, Gail; Verena Knaus (November 2007). Kosovo. United States: The Globe Pequot Press. էջ 12. ISBN 1-84162-199-4. «At the same time the rebellion sent strong signal to Kosovo neighbors that the Ottoman Empire was weak.»
↑ Redlich, Josef; d'Estournelles, Baron; Godart, M. Justin; Shucking, Walter; Hirst, Francis W.; Brailsford, H. N.; Milioukov, Paul; Dutton, Samuel T. (1914). «Report of the International Commission to Inquire into the Causes and the Conduct of the Balkan Wars». Washington, D.C.: Carnegie Endowment for International Piece. էջ 47. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «The Servians hastened to oppose the plan of a "Greater Albania" by their plan for partition of Turkey in Europe among the Balkan States into four spheres of influence.»
↑ Redlich, Josef; d'Estournelles, Baron; Godart, M. Justin; Shucking, Walter; Hirst, Francis W.; Brailsford, H. N.; Milioukov, Paul; Dutton, Samuel T. (1914). «Report of the International Commission to Inquire into the Causes and the Conduct of the Balkan Wars». Washington D.C.: Carnegie Endowment for International Piece. էջ 49. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «In a few weeks the territories of Turkey in Europe .. by the Balkan allies....in their hands as condominium»
↑ Zhelyazkova, Antonina (2000). «Albania and Albanian Identities». International Center for Minority Studies and Intercultural Relations. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «calling together an all-Albanian congress. On 28 November 1912, delegates from all over the country gathered in Vlora»
↑ Pollo, Stefanaq; Selami Pulaha (1978). «175». Akte të rilindjes kombëtare shqiptare 1878-1912 (Memorandume, vendime, protesta, thirrje). Tirana: Akademia e Shkencave të RPS të Shqipërisë. էջ 261. «Vendimi është hartuar shqip dhe turqisht ...»

[1] Warrander, Gail; Verena Knaus (November 2007). Kosovo. United States: The Globe Pequot Press. էջ 12. ISBN 1-84162-199-4. «At the same time the rebellion sent strong signal to Kosovo neighbors that the Ottoman Empire was weak.»

[2] Redlich, Josef; d'Estournelles, Baron; Godart, M. Justin; Shucking, Walter; Hirst, Francis W.; Brailsford, H. N.; Milioukov, Paul; Dutton, Samuel T. (1914). «Report of the International Commission to Inquire into the Causes and the Conduct of the Balkan Wars». Washington, D.C.: Carnegie Endowment for International Piece. էջ 47. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «The Servians hastened to oppose the plan of a "Greater Albania" by their plan for partition of Turkey in Europe among the Balkan States into four spheres of influence.»

[3] Redlich, Josef; d'Estournelles, Baron; Godart, M. Justin; Shucking, Walter; Hirst, Francis W.; Brailsford, H. N.; Milioukov, Paul; Dutton, Samuel T. (1914). «Report of the International Commission to Inquire into the Causes and the Conduct of the Balkan Wars». Washington D.C.: Carnegie Endowment for International Piece. էջ 49. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «In a few weeks the territories of Turkey in Europe .. by the Balkan allies....in their hands as condominium»

[zhel-4] Zhelyazkova, Antonina (2000). «Albania and Albanian Identities». International Center for Minority Studies and Intercultural Relations. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին. «calling together an all-Albanian congress. On 28 November 1912, delegates from all over the country gathered in Vlora»

[5] Pollo, Stefanaq; Selami Pulaha (1978). «175». Akte të rilindjes kombëtare shqiptare 1878-1912 (Memorandume, vendime, protesta, thirrje). Tirana: Akademia e Shkencave të RPS të Shqipërisë. էջ 261. «Vendimi është hartuar shqip dhe turqisht ...»

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]