Ազոտական պարարտանյութեր

Ազոտական պարարտանյութեր, անօրգանական և օրգանական ազոտ պարունակող միացություններ, որոնց հողի մեջ են մտցնում բերքառատության համար։ Հանքային ազոտային պարարտանյութերի թվին են պատկանում ամիդային, ամոնիակային և նիտրատային պարարտանյութերը։ Ազոտային պարարտանյութերը հիմնականում ստանում են սինթետիկ ամոնիակից։ Ազոտի միացությունների պատճառով հաճախ սահմանափակում է մշակաբույսերի աճը և դրա համար էլ ազոտային պարարտանյութերն ունեն մեծ դրական ազդեցություն։

Բոլոր տեսակի ազոտային պարարտանյութերից ամենաշատը տուժում են հողի միկրոօրգանիզմները։ Առաջին շաբաթում պարարտանյութի 70 տոկոսը մտցնելուց հետո առաջանում են բակտերիաներ և սնկեր ու միայն նրանց մահվանից հետո պարարտանյութերի կազմում եղած ազոտը կարող է օգտագործվել։

Ազոտական պարարտանյութերի տեսակները

• Ամոնիակային պարարտանյութեր․
  • ամոնիումի սուլֆատ
  • ամոնիումի քլորիդ
  • ամոնիումի կարբոնատ
  • ամոնիումի սուլֆիդ
  • ամոֆոս և դիամոֆոս
• Ամոնիակ-նիտրատ պարարտանյութեր․
  • ամոնիումի սելիտրա
  • ամոնիումի սուլֆոնիտրատ
• Նիտրատային պարարտանյութեր․
  • նատրիումի սելիտրա
  • կալցիումի սելիտրա
• Ուրիշներ․
  • միզանյութ

Ազոտային պարարտանյութեր արտադրող ընկերություններ

ընկերություն	2007, հազար տոննա	2008, հազար տոննա	%
Եվրոքիմ	1 678	1 547	22,6
Ուրալքիմ	1 104	1 121	16,3
ՍԻԲՈՒՐ - հանքային պարարտանյութեր	?	888	13,0
Ակրոն	1 106	836	12,2
ՖոսԱգրո	605	582	8,5
Կույբիշևազոտ	400	406	5,9
ОАО ընկերության կառավարման տակ «Գազպրոմ»	962	372	5,4
Տոլյատիազոտ	383	?	?
այլ	777	781	11,4

Գրականություն

• Դավթյան Գ. Ս., Ազոտական պարարտանյութերը և նրանց կիրառումը, Ե., 1947:

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 124)։