Օպերացիոն համակարգերի ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Սա հայտնի օպերացիոն համակարգերի ցուցակ է։ Օպերացիոն համակարգերը դասակարգվում են ըստ բազային տեխնոլոգիաների, արտոնագրային համաձայնագրի տեսակով, արդյոք այն օգտագործվում է հիմա, նշանակության և շատ այլ կարգերի։

Մասնավոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CTSS (The Compatible TimeShare System)
  • Incompatible Timesharing System
  • THE (մշակված է Էդսգեր Դեկստրոյի և ուրիշների կողմից)
  • MULTICS
  • Master programme, մշակված է LEO computer-ի կողմից, 1962 թվականաին
  • Business Operating System (BOS)
  • Sinclair Micro և QX
  • TRS-DOS, ROM OS
  • FLEX-ը Technical Systems Consultants-ի կողմից, միկրոհամակարգիչների համար
  • HDOS — Heath DOS միկրոհամակարգիչների համար
  • Cray Operating System, Cray Research սուպերհամակարգիչների համար

Acron[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Arthur
  • ARC
  • MOS
  • RISC OS
  • RISCiX

ԽՍՀՄ-ում մշակված օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Демос (օպերացիոն համակարգ)
  • ՕՀ Мир
  • ՕՀ ЕС
  • ՕՀ ФЕЛИКС
  • ՕՀ Немига
  • ՕՀ ДВК
  • ФОБОС (օպերացիոն համակարգ)
  • РАФОС (օպերացիոն համակարգ)

Atari ST[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • TOS
  • MultiTOS
  • MiNT
  • EmuTOS

Apple[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • A/UX
  • Apple Darwin
  • Apple DOS
  • GS/OS
  • Mac OS
  • Mac OS 8
  • Mac OS 9
  • Mac OS X
    • 10.0 Cheetah
    • 10.1 Puma
    • 10.2 Jaguar
    • 10.3 Panther
    • 10.4 Tiger
    • 10.5 Leopard
    • 10.6 Snow Leopard
  • OS X
    • 10.7 Lion
    • 10.8 Mountain Lion
    • 10.9 Mavericks
    • 10.10 Yosemite
    • 10.11 El Capitan
  • macOS
    • 10.12 Sierra
    • 10.13 High Sierra
    • 10.14 Mojave
    • 10.15 Catalina
  • iOS
  • ProDOS
  • SOS

Be կազմակերպություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • BeOS
  • BeIA
  • Zeta

Control Data Corporation[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CDC KRONOS
  • CDC NOS
  • CDC SCOPE

DEC/Compaq/HP[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • * AIS (օպերացիոն համակարգ)
  • OS-8
  • Incompatible Timesharing System (PDP-6-ի և PDP-10-ի համար)
  • TOPS-10 (PDP-10-ի համար)
  • TOPS-20 (PDP-10-ի համար)
  • WAITS
  • TENEX (BBN-ից)
  • RSTS/E
  • RSX-11
  • RT-11
  • RTE-II
  • RTE-IV
  • RTE-6
  • VMS]
  • HP-UX
  • NonStop OS, մշակված էTandem Computers-ի կողմից
  • OSF/1

IBM[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • IBSYS
  • OS/2
    • OS/2 v1.0 — թողարկվել է 1987 թվականի դեկտեմբերին։
    • OS/2 v1.10SE — թողարկվել է 1988 թվականին։ SE = Standard Edition.
    • OS/2 v1.10EE — 1989 թվական
    • OS/2 v1.20 — 1989 թվական։ SE և EE տարբերակներով։ Հզորացված Presentation Manager-ով
    • OS/2 v1.30 — 1991 թվական։ Նույնպես SE և EE տարբերակներով
    • OS/2 v2.00 — 1992 թվականի գարուն.
    • OS/2 v2.10 — 1993 թվականի մայիս
    • OS/2 v2.11 — 1993 թվականի վերջ։
    • OS/2 v3.0 «Warp» և «Warp Connect» — 1994 թվականի նոյեմբեր
    • OS/2 v4.0 «Merlin» — 1996 թվականի սեպտեմբեր
    • OS/2 Warp 4.5 Server for E-business «Aurora» — 1999 թվականի ապրիլ։
    • eComStation
  • AIX
    • AIX/RT
    • AIX/6000
    • AIX PC
    • AIX/ESA
    • AIX/370
    • AIX 5L
  • DYNIX 
  • OS/400
  • VM (ОС)
  • DOS/360
  • DOS/VSE
  • OS/360 — System 360-ի համար ստեղծված առաջին ՕՀ-ն
  • MFT 
  • MVT
  • SVS
  • MVS — MVT-ի տարատեսակ
  • Transaction Processing Facility
  • ALCS
  • OS/390
    • z/OS 
  • z/VM — VM-ի տարատեսակ
  • z/VSE — VSE-ի տարատեսակ
  • Basic Operating System
  • PC DOS — OEM-ի տարբեակ MS-DOS
  • ОС ЕС, СВМ, МВС, PTS-DOS, ДОС ЕС, МОС ЕС, One Track System, АДОС, Ալֆա-ДОС, МДОС 1810, МДОС ПОИСК, Нейрон-ДОС1, Янус, С4ДОС։

ICT/ICL[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • GEORGE
  • VME
  • DME
  • TME

Microsoft[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • MSX-DOS
  • MS-DOS
  • Xenix — Unix-ի լիցենզավորված տարբերակը
  • Microsoft Windows
    • Windows 1.0
    • Windows 3.0 — առաջին տարբերակ
    • Windows 3.1 — թողարկված 1992 թվականի մարտի 18-ին
    • Windows for Workgroups 3.11
  • Windows 9x — Windows 4.x-ի տարբերակ
    • Windows 95 (Windows 4.00.950 տարբերակ)
    • Windows 98 (Windows 4.10.1998 տարբերակ)
    • Windows Me (Windows 4.90.3000 տարբերակ)
  • Windows NT — ՕՀ մշակված 1998 թվականի Microsoft-ի կողմից
    • Windows NT 3.1 — Windows NT-ի առաջին տարբերակ, թողարկված 1993 թվականի հուլիսի 23-ին
    • Windows NT 3.5
      • Windows NT 3.51 — Windows NT 3.5-ի բաց թողած տարբերակ
    • Windows NT 4.0
    • Windows 2000
    • Windows XP
      • Windows Server 2003 (Windows NT 5.2-ի տարբերակ) — Windows XP-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատալու համար
      • Windows Compute Cluster Server 2003
      • Windows XP Embedded 
    • Windows Vista (Windows NT 6.0-ի տարբերակ)
      • Windows Server 2008 (Windows NT 6.0-ի տարբերակ) — Windows Vista-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատելու համար
      • Windows HPC Server 2008 — Windows Compute Cluster Server 2003-ի փոխարինող
      • Windows Home Server
      • Windows Vista for Embedded Systems 
    • Windows 7 (Windows NT 6.1-ի տարբերակ)
      • Windows Server 2008 R2 (Windows NT 6.1-ի տարբերակ) —Windows 7-ի տարբերակ սերվերների հետ աշխատելու համար
    • Windows 8 (Windows NT 6.2-ի տարբերակ) — տարբերակները կան և համակարգիչների և պլանշեների համար
    • Windows Server 2012 — սերվերային ՕՀ Microsoft-ի կողմից
    • Windows 8.1 (Windows NT 6.3-ի տարբերակ) — ՕՀ Microsoft-ի կողմից
    • Windows 10 (Windows NT 10.0-ի տարբերակ) — ՕՀ բուն Microsoft-ի կողմից։
  • Windows CE (compact edition)
    • Windows Mobile, Pocket PC — Windows CE-ի տարբերակ բջջային հեռախոսների և պլանշետների համար։
    • Windows Embedded։

Novell[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • NetWare — ցանցային ՕՀ
    • NetWare 3.x
    • NetWare 4.x
    • NetWare 5.x
    • NetWare 6.x
  • DR-DOS
  • UnixWare — մշակվել է UNIX System V-ի հիման վրա։
  • openSUSE — Linux օպերացիոն համակարգի ազատ դիստրիբուտ։
  • Open Enterprise Server — ցանցային ՕՀ։

Strawberry Development Group[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • EROS
  • CapROS

Sun Microsystems[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • SunOS — հիմնված է Unix-ի հիման վրա
    • SunOS 4.x — (Solaris 1.x)
  • Solaris — Unix-ի ՕՀ, հիմնված է UNIX System V-ի վրա,
    • SunOS 5.x —
    • OpenSolaris — SunOS 5.11

UNIX-ի նմանատիպ գործող համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • TAILS
  • Whonix
  • Aegis/OS (Apollo Computer)
  • CLIX Intergraph-ից
  • Cromix (Unix-emulating OS from Cromemco)
  • Coherent
  • DNIX
  • DYNIX — Unix-ի նմանատիպ ՕՀ, մշակված է Sequent Computer Systems-ի կողմից,
  • Idris
  • IRIX SGI-ից
  • NeXTStep
  • OPENSTEP
  • OS-9
    • OS-9/68k
    • OS-9000
  • QNX
  • Rhapsody
  • RiscOS
  • SCO UNIX (Santa Cruz Operation-ից)
  • System V
  • UNIflex
  • Ultrix
  • Unicos
  • Venix

Ազատ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Unix-ի նմանատիպ օպերացիոն համակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • BSD (Berkeley Software Distribution) և իր տարբերակները՝ 386BSD, DesktopBSD, DragonFly BSD, FreeBSD, MidnightBSD, NetBSD, OpenBSD, PC-BSD, TrianceOS, TrueBSD
  • GNU/Hurd (ՕՀ-ը, որ մշակված էր Mach միկրոկորիզի վրա աշխատելու համար)։ Hurd/L4 (ՕՀ-ը, որ մշակված էր L4 միկրոկորիզի վրա աշխատելու համար)
  • Linux (Unix-ի նմանատիպ համակարգերից ամենահայտնն է)
  • OpenSolaris (Solaris բաց կոդով համակարգ)։ AuroraUX, BeleniX, Jaris, MilaX, marTux, Nexenta OS, NexentaStor, OpenIndiana, OpenSolaris for System z, OSUNIX, Polaris, SchilliX, StormOS.
  • Plan 9
  • SSS-PC (մշակվել է Ճապոնական համալսարանում)
  • Minix

ոչ-Unix-ի նմանատիպ համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ReactOS[1]  — սա ժամանակակից, ազատ և բաց օպերացիոն համակարգ է, հիմնված Windows NT-ի լավագույն սկզբունքների վրա։ Համակարգը մշակվել է զրոից, և այդ իսկ պատճառով հիմնված է Linux-ի վրա և չունի ընդհանուր ոչինչ UNIX-ի հետ։
  • FreeDOS
  • Haiku

Հեղինակային ոչ-UNIX և այլ համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • A2 — ՕՀ, ստեղծված «Oberon» նախագծի շրջանակներում
  • AROS (AROS Research Operating System)
  • AtheOS
  • Chrome OS
  • CP/M (Control Program/Monitor)
    • CP/M-80 (CP/M Intel 8080/8085-ի համար)
    • CP/M-86 (CP/M Intel 8088/86-ի համար)
    • MP/M-80
    • MP/M-86
    • МикроДОС — (ստեղծվել է ԽՍՀՄ-ում)
  • UCSD P-System
  • FLEX9 — Motorola 6809-ի համար TSC-ից
  • JavaOS — Java VM-ի հիմքը
  • SSB-DOS — TSC Smoke Signal Broadcasting-ի համար
  • DESQView
  • DV/X 
  • GEOS
  • NewOS
  • osFree 
  • TripOS, 1978
  • VisiOn
  • VME International Computers Limited-ի կողմից
  • MorphOS
  • NetWare Novell
  • Pick
  • Primos Prime Computer-ի կողմից
  • OSD/XC Fujitsu-Siemens-ի կողմից
  • OS-IV Fujitsu-ի կողմից
  • MSP Fujitsu-ի կողմից
  • Haiku 
  • SkyOS 
  • Syllable
  • TinyOS
  • TSX-32
  • eyeOS

«Տնային» ՕՀ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • KolibriOS (նախագիծը հիմնված է MenuetOS-ի հիման վրա)
  • LainOS — հիմնված է FreeBSD-ի վրա։
  • MenuetOS
  • Miraculix
  • Panalix
  • Syllable
  • Trion Operating System
  • Visopsys
  • UzhOS
  • XSKernel[2] 
  • FOS[3] — միկրոկորիզային օպերացիոն համակարգ։
  • ExeOS
  • SymbOS
  • FlopOS — open-source OS։

Բջջային հեռախոսների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոչ ժամանակակից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Firefox OS
  • Maemo
  • MeeGo
  • Symbian OS
  • Windows Phone
  • Ubuntu Touch
  • Palm OS
  • Яндекс.Кит
  • Access Linux Platform
  • Asha Platform
  • Bada
  • LG webOS՝ այն հիմա օգտագործվում է LG-ի խելացի հեռուստացույցներում
  • LiMo Platform
  • Openmoko
  • Qtopia

Կիրառման համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուղղորդիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • CatOS
  • Cisco
  • Cisco IOS-ը Cisco-ից
  • Cisco PIX-ը Cisco-ից
  • freesco — անվճար և ազատ ռոուտերների փոխարինող
  • Huawei VRP-ը Huawei-ից
  • IOS XR Cisco-ի կողմից, QNX-ի հիման վրա
  • JUNOS-ը Juniper Networks-ից
  • LinkBuilder-ը 3Com-ից
  • MikroTik RouterOS-ը MikroTik-ից
  • RapidOS-ը Riverstone Networks-ից
  • ScreenOS-ը Juniper Networks-ից
  • SeOS-ը Ericsson-ից
  • SROS-ը Alcatel-Lucent-ից
  • ZyNOS-ը ZyXEL-ից

Միկրովերահսկիչների համար՝ ներքին և իրական ժամանակի օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • AMX OS KADAK
  • Contiki
  • eCos
  • FreeRTOS
  • Integrity
  • ITRON
  • LynxOS
  • Montavista Linux
  • Nucleus
  • QNX
  • OS-9 — Microware-ի կողմից
  • OS-9000 — Microware-ի կողմից
  • OSA[4] 
  • OSE-ն ENEA-ից
  • OSEK
  • RDOS
  • RTEMS 
  • RTOS
  • ThreadX
  • TRON OS
  • uC/OS-II
  • uOS
  • scmRTOS[5]
  • μClinux
  • VxWorks
  • Snake OS
  • Salvo[6]

Օպերացիոն համակարգեր, թույլ հզորություն ունեցող համակարգիչների համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Contiki

Contiki, կոմպակտ, ազատ, բազմաառաջադրանք օպերացոն համակարգ է այն համակարգիչների համար, որոնց ռեսուրսները խիստ սահմանափակ է։ Contiki-ն նախատեսված է ներքին համակարգերի համար, որոնք ունեն հիշողության քիչ ծավալ։ Ի սկզբանե այն զբաղեցնում է օպերատիվ հիշողության 2 կբ և հիշողության 40 կբ-ն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ ReactOS Project
  2. ↑ XSystem Kernel Project
  3. ↑ «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 25-ին.
  4. ↑ [https://web.archive.org/web/20091220043131/http://wiki.pic24.ru/doku.php/osa/ref/intro Արխիվացված 2009-12-20 Wayback Machine OSA: Документация [PIC24]]
  5. ↑ «ScmRTOS». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 20-ին.
  6. ↑ Pumpkin: Salvo, the RTOS that runs in tiny places

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օպերացիոն_համակարգերի_ցանկ&oldid=9730478» էջից