Քննարկում:Հայոց պատմություն

Այս հոդվածը բարելավվել է 2014-2015 թվականների Վիքին սիրում է Գիտություն նախագծի ընթացքում։

«Հայոց պատմություն՚ հոդվածի 1.1 և 1. 2 բաժինները ընդհանրապես Հայ ժողովրդի պատմության և հայագիտության հետ որևէ աղերսներ չունեն:Հոդվածի հեղինակը կրկնում է 19- 20-րդրդ դարում Հայ ժողովրդին ոչ բնիկ և իր պատմական հայրենիքում եկվորներ լինոլու, Դյակնով եղբայրների և ամերիկյան «հակայագիտական՚ կենտրոնների հակայկական՝ հայ ժողովրդին նվաստացնելու երանգավորումները

Untitled[խմբագրել կոդը]

Հայ. Վիքի.Հայ ժողովրդի էթնոգենեզ Հայախոս ցեղերը ապրում էին Հայկական լեռնաշխարհի հարավ-արևմտյան շրջաններում մ.թ.ա. II հազարամյակի վերջերից։

Ս. Ասմարյան: Ինչ է նախորդ հազարամյակներում Հայկ. Լեռաշխարհում Հայա՝ հայախոս ցեղեր չե՟ն ապրել, չե՟եղել, պարոնայք: Կամ որտեղից գիտեք, որ 2-րդ և ոչ թե 1-ին հազարամյակում են ձեր նշված ցեղախմբերը «ապրել՚-առաջացել: Եթե հոդվածագիրը պատմաբան է, ապա պետք է թվարկեր հոդվածի աղբյուրները: Դյակնով եղբայրնե՟րը: Նրանք արդեն ներողություն են խնդրել իրենց կանխակալ կարծիքների համար: Հոդվածագրի հիմնական աղբյուրը Դյակոնովի կանխակալ կարծիքը վեր է դասվել Խորենացուց, Սեբեոսից, Այրվանցու, Ալիշանից և Չամչյանից: ՀԽՍՀ ԳԱ կողմից 1971 թ հրատարակած ՀԺՊ հատոր 1, որտեղ սպիտակի վրա սևով գրած է, որ Հայ ժողովուրդը ԲՆԻԿ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ է: Կարդացե´ք ռոսերենով՝ Армянские царские династии. Династия Айказуни (Айкиды) 2492 до н. э./2107 до н. э.—331 до н. э. История Армении. Материал из Википедии — свободной энциклопедии История Армении — здесь описывается история Армении как государства и историко-географического региона с доисторической эпохи до наших дней. История сфор-мировавшегося армянского народа берет начало с VI века до н. э. и насчитывает более 2500 лет. Процесс жеформирования армянского народа начался ещё в XIII векe до н. э. Этногене́з армя́н անգամ այս հոդվածում կա հետևալ վերնագիրը՝ Мифологическая версия, բայց ձեր մոտ դա էլ չկա:

Շարունակենք ընթերցանությունը.

Հայ. Վիքի.հավանաբար Մալաթիա պատմական շրջանում։ և…խուռիները…

Եթե կա խուռեիներ ազգ և ցեղախումբ, նաև պետոթյուն, ապա անհրաժեշտ է ցույց տալ «Խոռիների պատմություն՚ գիրքն ու աղբյուրները, արդո՟ք կա նման ազգ, պետություն, Խոռիները ևս հայկական ցեղախմբեր էին, ինչի մասաին չկա գրականության պակաս: Հայ ժողովուրդը ձևավորվել է Այրարադ- Արամու երկրի շուրջ և առաջնորդությամբ: Հազար տարի Խորենացու այբուբենով է մեր ժողովուրդը գոյատևել, իսկ հիմա անընդունելի է նոր ազգ հնարել, ինչիսին օրինակ լոռոցիներ, ապարանցիներ, հոկտեմբերյանցիներ: Համացանցը լի է Քրիստոնեական՝ և Հին Կտակարանի աղբյուր-հեղինակների՝ Քա և Քհ հույն, հրեա հեղինակների խրոնոլոգիաններով, 10-յակ հազարավոր սեպագրերի վերծանությամբ, որոնցից մեջ դեռ մթա 26-րդ դարում է առկայծել հայա, Հայ, արմի, արամ և նման անուններ և տեղանուններ:

Հայ. Վիքի.Այդ նույն ժամանակաշրջանում, մ.թ.ա. II հազարամյակի վերջում Հայկական լեռնաշխարհի կենտրոնական մասում ապրում էին խուռիներ, որոնք մնացել էին Միտաննի պետության անկումից հետո, խեթեր և լուվիացիներ, որոնք մնացել էին Խեթական թագավորության անկումից հետո, և ուրարտացիները, որ տեղափոխվել էին Հայկական լեռնաշխարհ Ռեվանդուզ շրջանից, այժմյան Իրանի հյուսիս-արևելքում, Ուրմիա լճի մոտակայքում[4][5][6][7]։

Անմիջապես ակնհայտ է դառնում, որ հոդվածի հեղինակի 1-ին ՏԵՂԻ ՃԳՆԵԼ Է ԴՆԵԼ «Միտանի> պետական-քաղաքական միավորումը, ինչով առ ոչինչ են համարում Խորենացու, Սեբեոսի, Ալիշանի, Չամչյանին և պատմաբանների ու պատմագրության մի ամբողջ դարաշրջանի՝ 5-րդ դարի հայ պատմիչների, ինչպես նաև 19-20-րդ դարերի հայագիտության ձեռբերումները:

Հայ. Վիքի: Այդ ժողովուրդները ձգտում էին պաշտպանվել հարավից ասորեստանցիների հաճախակի հարձակումներից և աստիճանաբար XIII - XII դարերում Վանա լճի շրջակայքում կազմավորվում է Նաիրի ցեղերի միություն, որի հիման վրա մ.թ.ա. IX դարում ձևավորվում է Ուրարտու պետությունը, որի գլխին կանգնած էր ուրարտախոս ընտրանին և որը ընդգրկում էր խառն ազգային կազմով մի շարք շրջաններ, որտեղ սակայն գերակշռում էին ներկայիս հայերի նախորդները։ Ըստ ներկայումս ընդունված տեսակետի նախահայերը բնակվել են դեռևս Հայասա կամ Հայասա-Ազզի երկրում, որ գտնվել է Հայկական լեռնաշխարհի արևմուտքում։ Իսկ ըստ շատ գիտնականների, այդ թվում Նիկողայոս Ադոնցի Հայասա անունը ծագում է հայ արմատից և խեթական ասա վերջածանցից...

«Այդ ժողովուրդները ձգտում էին պաշտպանվել՚ կամ «որը ընդգրկում էր խառն ազգային կազմով մի շարք շրջաններ, որտեղ սակայն գերակշռում էին ներկայիս հայերի նախորդները՚ բառահորինվածք է և սովետախորդային տերմինալոգիա: Առանց ազգային առաջնորդի և ազգային պետական միավորմանը (այսինք նահապետ-թագավոր, սեփական բանակ, բերդաքաղաքներ ունենալու, Հին Աևելքի, Միջագետքի և Եգիպտոսի, անգամ խեթերն ու փյունիկացիք), ոչ մի ժողովուրդ էլ չէր կարող պաշտ-պանվել ագրեսիվ և դաժան հարևաններից՝ Հին Արևելքի պատմության մեջ եղած ամենադաժան ու հայատյաց Աքքադի, Էլամի և Ասորեստանի գահակալների նվաճողական արշավանքներից:

Անհրաժեշտ էր, ինպես ռուսերենի Վիքի Армянская цивилизация է արված, տեղ տալ նաև Հայկական էթնոգենեզի հայկական ավանդությանը, նաև Հին Կտակարանին. Հովսեպոս Փլավիոսի (Ք.ա. 1-ին - Ք.հ. 1-ին դդ.): Հայ-արմեններին համարել է Նոյի ուղիղ գծով ժառանգներ, ընդ որում Հայաստանի հիմնադիրը Ուրոսն էր` Արամի որդին,խոսքը Հայկյան Արամի որդու՝ Արա Գեղեցիկի մասին է:

Բ. Պիոտրովսկի: Հայ ժողովրդի ծագման հարցի շուրջը: «…ուրարտական սեպաձև արձանագրություններում երկրների անունների սովորական վերջածանցը «նի» վանկն է, իսկ Արմե անվան երկրորդ մասի սեպագիր նշանը կարող է տալ ինչպես lib. այնպես էլ մե վանկը։ Ուստի այդ երկրի լրիվ ձևը կլինի Արմենի կամ Արմինի:

Մաք. Կատվալյան:ՍՀանրագիտան «…Ք.ա. 6-3 դդ Հայաստանում շարունակում են գահակալել Արամի հիմնադրած Հայկազյան արքայատոհմի ներկայացուցիչները…»: Աքքադական աղբյուրներ: Նարամ Սուենի հայտնի սեպագրության մեջ նա պատմում է իր դեմ ապստամբած երկրների մասին, որոնց թվում է նաև հյուսիսում գտնվող Արմանում անունով մի երկիր։ Համաձայն «Քութայի թագավոր» Էչիկ աշխատության, Նարամ Սուենը բազմաթիվ անգամ պարտություն է կրել Արմանումից. այդտեղ պատմվում է, թե ինչպես նա երեք անգամ զորք է ուղարկում թշնամական 70 թագավորների բանակի դեմ, այդ թվում նաև Արմանումի (հիշատակվում է խեթական Ուլլիվադա անվանումով), բայց ոչ մի զինվոր կենդանի չի վերադառնում: Լևոն Շահինյան: Նույնացնում էր Սարգոն Ասուրացուն Նինոսի հետ՝ բացատրելով նույն տիրակալի տարբեր անուններով հանդես գալու երևույթը։ ՙՍարգոնը‚ թեև անտեսված է ներկայումս‚ բայց իր կատարած գործերով հիշեցնում է Նինոսին։ Նա իր թողած արձանագրության մեջ‚ չափազանցություններով հանդերձ‚ Հայաստանը իրեն ենթակա երկրներից մեկն է համարում‚ և սա չի հակասում ոչ Խորենացուն‚ ոչ Դիոդորին‚ ոչ էլ Բեռլինի պապիրուսի տվյալներին»։ 3-րդ հազարամյակի կեսերի Էբլայի արխիներ՝ Հայա և Արմ Մակվարտ: Սեբեոս Թովմա Արծրունի Մխիթար Այրիվանցի: Կազմել է Հայկազունիների Հայաստանի և հարակից երկրների զուգահեռ պատմությունը, մի աշխատանք, որը շատ ուշագրավ կողմեր ունի, սակայն դեռևս արժանիորեն չի գնահատվել Մասուդու, արաբ պատմիչ Մ.Չամչյանի տարեգրությունը. Династия Айказуни Պար. Հերունի: Հայոց կեսար Հայկը: Ա. Հակոբջանյան: Հայոց հնագույն պատմության հերթական ավերումները: Հայկյան Արամի անունով մեր ժողովրդին ու երկիրն անվանակոչելու առաջին վկայությունն արձանագրվել է մ.թ.ա. 23-րդ դարի Աքքադի տիրակալ Նարամ-Սուենի հուշակոթողների վրա՝ Արմանում անվանաձևով, և նույն բառարմատի տարբեր ձևափոխումներով՝ Արմանի, Արմի, Արմե, Ուրմե, Արմենիկ, Արմեն և այլն, տարբեր դարերում, տարբեր տիրակալների կողմից շուրջ 30 անգամ հիշատակվել է մինչև Բեհիստունի հայտնի եռալեզու արձանագրությունը՝ մինչև մ.թ.ա. 6-րդ դարի վերջերը: Խեթական արձանագրություն՝ «Անիտայի գրվածքներ» , մթա. 19-րդ դար, հայ-խեթական պատերազմները: Գ. Սարգսյան Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմությունը» և սեպագրական աղբյուրները Կ. Մուսայելյան: ՙ12 ճանապարհորդություններ դարերի խորքը» Լ. Փ. Շահինյան: http://hpj.asj-oa.am/1100/1/1967-4(135).pdf Ա. Մուշեղյան, «Արամ» անունը հայ ժողովրդի երկրորդ ցեղանուն Արմեն Պետրոսյան, Նվարդ Տիրացյան Հայոց առաջին մայրաքաղաք արմավիրը պաշտամունքային կենտրոն Անժելա Տերյան: Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ հայոց արմեն անունը ևս խոր հնություն ունի: Հայկական լեռնաշխարհում արարված մարդը՝ երկրի բնակիչը՝ հայը, Մայր Երկրի տիրակալ Հայա աստծո պաշտամունքը զուգակցում է տիեզերական հոր՝ Արարիչ ԱՐ Աստծո պաշտամունքի հետ, իրեն համարելով Արարիչ ԱՐ Աստծո որդի՝ Արմա (Հարմա), Արամ, Արմեն: Իսկ տարածքը, որտեղ արարվել են Երկրի բնակիչները՝ հայերը, Արարատ ու Հարք, իսկ հայ ցեղի մարդկանցով բնակեցված տարածքը Հայք ու Հայաստան են կոչել: Армянская цивилизация

Հ. Գ. Այս հոդվածի 1.1 և 1.2 բաժինները ամբողջապես կրկնում է սովետախորհրդային կաղապարված տեսակետը, թե հայ ժողովուրդը ձևավորվել է ընդամենը 12-րդ դարում՝ հաստատված Իոսֆ Ստալինի կապույտ մատիտով: Արատավոր տեսակետը այս հոդվածի 1.1 և 1.2 ձևաչափով տեղափոխվել է նաև 21-րդ դար: Հայաստանի անկախությունից հետո, երբ խորտակվում են պատմագիտական բոլոր կաղապարները, և ամեն մի ժողովուրդ վերադառնում է իր ակունքներին, այս հոդվածի վերոնշյալ բաժինները ի ցուց են դնում այն համընդհանուր տեսակետը, որ մեր հայրենի ակադեմիական շրջանները եղել ու մնում են դյակնովյան դպրոցի հարազատ հոգեզավակները: – Այս անստորագիր գրառման հեղինակն է Սուրիկ (քննարկում|ներդրումներ) մասնակիցը։

Հարգելի մասնակից, ցանկացած մասնակից կարող է խմբագրումներ անել։ Եթե այս ամենը գրեք հոդվածում, բնականաբար հղումներ տալով և հանրագիտարանային ոճով, լավ կլինի։ Բայց իհարկե մյուս տեսակետերը հեռացնել պետք չէ։ Ցանկացած հղումով տեսակետ պետք է տեղ գտնի հոդվածում, անգամ Ստալինի կարմիր (ես կարմիր մատիտն եմ հիշում) մատիտով հաստատվածները։_Beko (քննարկում) 06:45, 29 Մայիսի 2014 (UTC)[reply]

Անվանափոխում[խմբագրել կոդը]

Pandukht, Արտաշեսի ջնջումից նոր զգացի, որ այս հոդվածն անվանափոխել էիր [1]: Սա առաջին անգամը չէ, որ դու հոդված ես անվանափոխում ինքնակամ՝ առանց մարդկանց կարծիքը հարցնելու, քեզ զգուշացնում են, որ չի կարելի այդպես, և դու շարունակում ես: Ե՞րբ է եղել քննարկում, որ դու անվանափոխել ես հոդվածը: --Հայկ (արաբագետ) 09:10, 4 Դեկտեմբերի 2017 (UTC)[reply]

Շատ լավ, ես կվերականգնեմ այն, ինչ այստեղ եղել է տարիներ շարունակ: Դեմ լինես՝ քննարկում բացիր համապատասխան հարթակում --Հայկ (արաբագետ) 19:45, 4 Դեկտեմբերի 2017 (UTC)[reply]