Ռաբիգա Կուշաևա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռաբիգա Կուշաևա
բաշկիրերեն՝ Рабиға Йәнғол ҡыҙы Ҡушаева
Ծնվել է1901
ԾննդավայրԽասյանովո, Q4414363?, Բոլշայա Չեռնիգովկայի շրջան
Մահացել է1937
Մահվան վայրՄոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ կամ Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունուսուցչուհի
ԵրեխաներՏանսլու Կուշաևա

Ռաբիգա Յանգուլովնա Կուշաևա (բաշկիրերեն՝ Рабиға Йәнғол ҡыҙы Ҡушаева, 1901, Խասյանովո, Q4414363?, Բոլշայա Չեռնիգովկայի շրջան - 1937, Մոսկվայի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ և Մոսկվա, ԽՍՀՄ), կանանց շարժման գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռաբիգա Յանգուլովնա Կուշաևան ծնվել է 1901 թվականին Սամարայի նահանգի Խասյանովո գյուղում (այժմ՝ Սամարայի մարզի Բոլշայա Չեռնիգովկայի շրջանում

1916 թվականին Ռաբիգ Կուշաևան ուսուցիչ է աշխատել Սամարայի նահանգի Բուրզյան գյուղում։

1917 թվականին մասնակցել է Համաբաշկիրյան առաջին համագումարին Օրենբուրգում՝ որպես Սամարայի նահանգնի Պուգաչյով գավառի բաշկիրների պատվիրակ։ Համագումարի ժամանակ ակտիվորեն հանդես է եկել բաշկիր կանանց իրավահավասարության մասին, առաջ է քաշել բաշկիր կանանց հավասար քաղաքական և քաղաքացիական իրավունքներ ունենալու խնդիրը, առաջարկել է դրանք իրականացնելու կոնկրետ միջոցներ, որոնք բաղկացած էին տասը կետերից։ Համաձայն նրա զեկուցման՝ համագումարի բանաձևում ներառվել են սեռային իրավահավասարության մասին կետեր[1]։

1919 թվականին ԽՄԿԿ Բաշկիրիայի շրջանային կոմիտետում աշխատել է որպես կանանց գործերով բաժնի ղեկավար։

Եղել է Կանանց համաբաշկիրյան բանվորա-գյուղացիական առաջին կոնֆերանսի կազմակերպիչներից մեկը, որը կայացել է 1920 թվականի սեպտեմբերին Ստեռլիտամակում։ 1921 թվականի նոյեմբերին Մոսկվայում մասնակցել է Խորհուրդների համառուսական 9-րդ համագումարին։ Մասնակցել է Կանանց համաբաշկիրյան բանվորա-գյուղացիական առաջին համագումարի կազմակերպմանը և նախապատրաստմանը, որը կայացել է 1924 թվականի նոյեմբերին։

1927 թվականին աշխատել է Ուֆիմի Շ. Խուդայբերդինի անվան մանկատան տնօրեն։

1929 թվականից ապրել է Մոսկվայում։ Աշխատել է տեսուչ ՌԽՖՍՀ ժողովրդական լուսավորության կոմիսարիատի մանկատների բաժնում։

Սպանվել է 1937 թվականին իր տան ճանապարհին Յարոսլավի երկաթուղու Լոս հենահարթակում։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Եղբայրը՝ Խարիս Յումագուլով (1888—1937)՝ պետական և հասարակական գործիչ, Բաշկիրիայի ազգային շարժման գործիչներից մեկը, Բաշկիրայի ռազմահեղափոխական կոմիտեի նախագահ (1919—1920)։
  • Ամուսինը՝ Խաֆիզ Կուշաև (1888—1937)՝ պետական և հասարակական գործիչ, Բաշկիրայի կենտրոնական գործադիր կոմիտեի նախագահ (1922—1929)։ Ամուսնացել են 1922 թվականին[2]։
Երեխաներ՝
Մինսիլու, մահացել է բկացավից 1923 թվականին։
Տանսլու Կուշաևա, դարձել է Պերմի օպերային թատրոնի մենակատարուհի, ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստուհի։
Իրեկ, ծնողների մահից հետո 5 տարեկանում հանձնվել է մանկատուն։ Նրա հետագա ճակատագիրն անհայտ է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2010. — Т. V. — С. 119. — 468 с.
  2. Сулейманова Р. Мать нации или слово о Рабиге Кушаевой. //«Киске Өфө», 2011. № 46. С. 7.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Сулейманова Р. Н. Неутомимый борец за равноправие башкирских женщин //Башкортостан в XX столетии. Исторические портреты. Уфа, 2006. Вып.1.
  • Шәкүр Рәшит. Арҙаҡлы башҡорттар. Ғилми-биографик очерктар. Тулыландырылған 2-се баҫмаһы. — Өфө: Китап, 2005. — 376 бит.
  • Сулейманова Р. Н. Кушаева, Рабига Янгуловна // Башкирская энциклопедия / гл.ред. М.А.Ильгамов. — Уфа: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2019. — ISBN 978-5-88185-306-8.